Ở người cao tuổi, xuất huyết não thường có tỉ lệ tử vong cao hoặc để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí nguy cơ tàn phế, tử vong. Bệnh nhân đột quỵ xuất huyết não nếu được cấp cứu kịp thời có khả năng phục hồi tốt, nếu cấp cứu muộn thì nguy cơ cao đối mặt với tình trạng yếu liệt, tàn phế, tử vong.

Huyết áp cao là gì?

Huyết áp cao (hay tăng huyết áp) là tình trạng rất phổ biến ở người cao tuổi. Khoảng 47,3% người Việt Nam bị huyết áp cao, tỉ lệ này ở người cao tuổi có thể chiếm 60% đối với nhóm trên 60 tuổi và hơn 80% đối với nhóm trên 80 tuổi.

Khi mắc bệnh huyết áp cao, áp lực máu đẩy vào động mạch luôn ở mức cao có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ xuất huyết não, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc suy thận… nếu không được kiểm soát.

Vì vậy, việc nhận diện và kiểm soát huyết áp cao ở người cao tuổi rất quan trọng để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Lý do người già dễ bị xuất huyết não khi huyết áp cao

Tăng huyết áp gây ra sự gia tăng áp lực của dòng máu lên thành mạch. Do đó, mạch máu não phải chịu áp lực cao trong thời gian dài sẽ dễ bị giãn nở và lớp nội mạc có thể bị nứt gãy, dẫn đến các mạch máu trong não bị phình lên. Dòng máu tiếp tục tác động vào những khu vực này với áp lực cao khiến vị trí bị phình dễ vỡ ra và gây chảy máu não. Khi huyết áp tăng đột ngột ở người già, nguy cơ đột quỵ xuất huyết não sẽ càng cao hơn.

Những người huyết áp cao thường đi kèm với tăng mỡ máu, lượng cholesterol dư thừa lắng đọng tại các khu vực tổn thương trong mạch máu. Lâu ngày dễ hình thành cục máu đông, làm thành mạch bị dày lên hoặc mạch máu bị chít hẹp, giảm lưu lượng máu về não gây đột quỵ nhồi máu não.

Tổn thương mạch máu do huyết áp cao tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành xơ vữa động mạch, gây hẹp thành mạch và cản trở dòng máu nuôi não. Người cao tuổi thường gặp nhiều tình trạng bệnh kèm theo như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, ít vận động, thừa cân và suy giảm sức đề kháng… dẫn đến cơ chế điều hòa mạch máu não kém.

Nhiều người lớn tuổi phải sử dụng thuốc chống đông máu để phòng ngừa đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Mặc dù thuốc chống đông có thể tiềm ẩn nguy cơ gây chảy máu trong não, nhưng lợi ích từ việc sử dụng thuốc vẫn cao hơn, người bệnh nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Bệnh nhân bị xuất huyết nội sọ thường xuất hiện các triệu chứng như:

Dấu hiệu nhận biết xuất huyết não ở người già bị huyết áp cao

- Đau đầu đột ngột

- Rối loạn ý thức

- Yếu liệt tay chân hoặc toàn thân

- Nhìn mờ, nhìn đôi

- Méo lệch mặt hoặc miệng

- Co giật

- Buồn nôn và nôn

- Huyết áp tăng rõ rệt

Các dấu hiệu cảnh báo cần đến bệnh viện ngay

- Đột ngột đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân

- Đột ngột bị mờ mắt

- Nhầm lẫn, khó nói

- Tê hoặc yếu ở một bên mặt, tay hoặc chân

- Chóng mặt, mất thăng bằng, đi lại khó khăn

Khi thấy những dấu hiệu này xuất hiện ở người già bị huyết áp cao, cần đưa họ đến cơ sở y tế để được cấp cứu ngay lập tức, ưu tiên chuyển đến các cơ sở có khả năng can thiệp cấp cứu đột quỵ. Dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào vùng não bị tổn thương và mức độ chảy máu bên trong.

Đối với người cao tuổi, việc thực hiện thăm khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc ít nhất mỗi 6 tháng là rất cần thiết nhằm theo dõi tình trạng sức khỏe và điều trị kịp thời.