Ngày 6/11, Liu Xiaogang, Trưởng Khoa Cấp cứu, Trung tâm Công nghệ cao của Bệnh viện Trung ương Trịnh Châu trực thuộc Đại học Trịnh Châu (Trung Quốc) đã chia sẻ về trường hợp một nữ sinh viên đại học 19 tuổi ăn hơn chục gói mì cay vào ban đêm và suýt tử vong.

Giống như nhiều cô gái trẻ, các món ăn cay luôn là món yêu thích của Diệp Tử (19 tuổi, Trịnh Châu, Trung Quốc). Trước ngày sự việc xảy ra, Diệp Tử đi siêu thị mua hơn chục gói mì cay vì phải thức khuya cày bộ phim truyền hình yêu thích. Đến 11 giờ tối, cô đã ăn liên tiếp hơn chục gói mì.

Khi Diệp Tử chuẩn bị ngủ, bụng cô bắt đầu khó chịu, cảm giác buồn nôn khiến cô vào nhà vệ sinh để nôn ra 3 lần, sau đó bụng bắt đầu đau âm ỉ, tiêu chảy 5-6 lần. Thấy Diệp Tử nôn ọe, tiêu chảy, người phờ phạc như chết đi sống lại, người bạn cùng phòng thấy tình hình không ổn đã nhanh chóng gọi xe cấp cứu đưa cô đến khoa Cấp cứu (ICU) của Trung tâm Công nghệ cao.

Khi Diệp Tử nhập viện cấp cứu, chân tay cô đã mềm nhũn, kali máu chỉ còn 1,5mmol/L (mức bình thường là 3,1-5,5mmol/L), cô gái được chẩn đoán là bị hạ kali máu, nguy hiểm đến tính mạng bất cứ lúc nào!

Hạ kali máu là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng trong đó nồng độ kali máu thấp hơn so với mức bình thường. Hạ kali máu khi kali máu < 3,5 mmol/L. Mức kali máu rất thấp (dưới 2,5 mmol/L) có thể đe dọa tính mạng và cần được cấp cứu ngay lập tức.

Nguyên nhân gây hạ kali máu

- Tổn thương thận: Nhiễm toan ống thận gặp trong suy thận mạn và suy thận cấp; Hẹp động mạch thận; Bệnh Cushing và các rối loạn tuyến thượng thận khác.

- Mất kali qua dạ dày và ruột do: Nôn ói nhiều; Thụt tháo quá mức do sử dụng thuốc nhuận tràng; Tiêu chảy nhiều; Sau phẫu thuật cắt bỏ ruột non.

- Ảnh hưởng của thuốc: Thuốc lợi tiểu thiazid như hydrochlorothiazide hoặc thuốc lợi tiểu quai như furosemide; Thuốc trị bệnh hen suyễn hoặc bệnh khí phế thũng (thuốc gắn kết các thụ thể beta-adrenergic như thuốc giãn phế quản, steroid hoặc theophylline); Kháng sinh thuộc nhóm Aminoglycosides; Thuốc chống nấm amphotericin B

- Vận chuyển kali vào và ra khỏi tế bào bất thường có thể làm giảm nồng độ kali trong máu: Sử dụng insulin; Nhiễm kiềm máu; Giảm lượng thức ăn hoặc suy dinh dưỡng; Biếng ăn; Chứng cuồng ăn vô độ; Phẫu thuật giảm béo; Nghiện rượu

- Những nguyên nhân khác như: Vận động viên, người lao động quá sức bị đổ mồ hôi quá mức; Thiếu hụt magie; Bệnh bạch cầu

Ảnh hưởng của hạ kali máu

Hạ kali máu có thể gây ra biến chứng nhịp tim chậm, giảm sức bóp cơ tim hoặc nhịp nhanh xoắn đỉnh, là một trong những nguyên nhân rối loạn nhịp tim dẫn đến ngừng tim. Cấp cứu ngừng tuần hoàn những bệnh nhân này mà không phát hiện hạ kali máu sẽ dẫn tới suy hô hấp do liệt cơ hô hấp, thậm chí liệt tứ chi.

Hạ kali máu rất nguy hiểm, đặc biệt đối với những bệnh nhân sẵn có những bệnh lý mạn tính như suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn... Các biểu hiện của hạ kali máu chủ yếu ở hệ thống tim mạch và thần kinh cơ. Các biểu hiện ở tim mạch bao gồm mạch nảy, huyết áp tối thiểu giảm, tụt huyết áp tư thế, nghe tim có tiếng thổi tâm thu. Điện tim thấy có sóng U, đoạn ST dẹt, ngoại tâm thu các loại, đặc biệt khi có đoạn QT kéo dài và loạn nhịp kiểu xoắn đỉnh tức kali máu giảm nặng, vô cùng nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh nếu không được bù kali kịp thời.

Phòng ngừa hạ kali máu như thế nào?

- Tránh các hoạt động thể chất nặng và kéo dài.
- Tránh dùng các thảo dược hoặc thuốc lợi tiểu, thuốc nhuận tràng,... có thể gây hạ kali máu. - Luôn dùng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ cũng như có chế độ dự phòng và theo dõi kali máu khi điều trị các thuốc này;
- Bù đủ lượng kali mất đi hàng ngày ở những bệnh nhân tiêu chảy hoặc tiểu nhiều do dùng thuốc lợi tiểu.

Hạ kali máu rất nguy hiểm nếu người bệnh chủ quan không đi khám bác sĩ và nghiêm túc điều trị theo phác đồ được chỉ định. Do đó khi có dấu hiệu của hạ kali máu, bạn nên đến bệnh viện khám càng sớm càng tốt để có biện pháp xử trí kịp thời.