Người đái tháo đường cần giảm bớt tinh bột, giảm lượng carbs, kiêng đường, hạn chế đồ ăn ngọt, trái cây ngọt trong chế độ ăn uống – nhiều người bệnh và người thân đều nắm được thông tin này. Tuy nhiên, rất nhiều người không biết về vai trò quan trọng của protein trong chế độ ăn kiêng cho bệnh đái tháo đường.

Có một số lầm tưởng phổ biến xung quanh việc tiêu thụ protein như bệnh nhân đái tháo đường không nên tiêu thụ nhiều protein hoặc chế độ ăn giàu protein có thể gây hại cho thận, protein khó tiêu hóa và dễ dẫn đến tăng cân. Những quan niệm sai lầm này làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh đái tháo đường.

1. Vai trò của protein trong chế độ ăn kiêng cho bệnh đái tháo đường
Có ba chất dinh dưỡng thiết yếu trong chế độ ăn uống của chúng ta là carbohydrate, protein và chất béo. Trong đó, protein là thành phần xây dựng của cơ thể con người và rất cần thiết cho sự tăng trưởng, phát triển cơ và xương. Chúng cũng là thành phần quan trọng của hormone và nhiều enzym ở cấp độ tế bào và rất quan trọng để xây dựng khả năng miễn dịch. Khoảng một nửa số protein trong cơ thể con người nằm trong cơ bắp. Protein cũng được cơ thể phân hủy thành glucose và được sử dụng để tạo năng lượng, một quá trình được gọi là gluconeogenesis.

Khi bạn ăn carbohydrate kết hợp với protein (hoặc chất béo), cơ thể bạn có thể mất nhiều thời gian hơn để chuyển hóa chất trước đây thành glucose, dẫn đến lượng đường trong máu sau bữa ăn thấp hơn ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Bên cạnh đó, protein xây dựng khối lượng cơ bắp, ngăn ngừa nguy cơ bệnh nhân đái tháo đường bị ngã.

2. Lượng protein ảnh hưởng đến bệnh đái tháo đường như thế nào?
Khi bạn ăn carbohydrate kết hợp với protein (hoặc chất béo), cơ thể bạn có thể mất nhiều thời gian hơn để chuyển hóa carb thành glucose, dẫn đến lượng đường trong máu sau bữa ăn thấp hơn ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Mặc dù 1gam protein cung cấp 4 calo, giống như carbs, nhưng nó làm giảm lượng calo bằng cách tạo cảm giác no, điều này cũng giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

Chế độ ăn ít protein dẫn đến mất cơ, làm tăng nguy cơ té ngã và gãy xương ở bệnh nhân đái tháo đường, nhất là với người bệnh cao tuổi có thể dễ bị ngã hơn vì các bệnh liên quan đến thần kinh, cơ và mắt do bệnh đái tháo đường lâu năm.

Khối lượng cơ thấp là một yếu tố ảnh hưởng vào việc đề kháng insulin. Vì vậy, không chỉ mô mỡ mà sự thiếu hụt khối lượng cơ cũng góp phần vào việc đề kháng insulin và một danh sách dài các hậu quả của nó.

Dữ liệu gần đây cho thấy rằng khối lượng cơ thấp và lượng protein hấp thụ thấp theo suy luận sẽ thúc đẩy sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ, có thể dẫn đến xơ gan và thậm chí là tăng nguy cơ mắc ung thư.

3. Người đái tháo đường chú ý bổ sung protein trong bữa ăn
TS. Ambrish Mithal, Chủ tịch kiêm Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Max Healthcare cho biết: người bệnh đái tháo đường nên đặt mục tiêu nhận được 15-20% lượng calo thông qua protein hàng ngày và đảm bảo lượng protein tối thiểu là 0,8 g/kg trọng lượng cơ thể. Lý tưởng nhất là nên lớn hơn 1 g/kg đối với những người bị bệnh đái tháo đường, trừ khi người bệnh có biến chứng thận.

Theo Cử nhân Dinh dưỡng Đỗ Át K, Trung tâm Dinh dưỡng Lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai: Ở người bình thường nhu cầu chất đạm khoảng 1g/kg/ngày. Trong trường hợp người bệnh đái tháo đường, nhất là người có vết loét bàn chân do đái tháo đường thì lượng protein khuyến cáo 1.25 - 1.5g/kg/ ngày. Tăng cường protein có giá trị sinh học cao như các loại protein có nguồn gốc từ động vật, các loại thịt nạc, cá nạc, tôm, trứng… Tuy nhiên, nhu cầu protein cần được điều chỉnh trong trường hợp mắc các bệnh lý về gan, thận và mức độ giảm của một số xét nghiệm cận lâm sàng như Albumin, pre-albumin.

Cố gắng bổ sung protein trong mỗi bữa ăn để đạt được lợi ích tối đa trong quản lý sức khỏe người bệnh tốt nhất. Không phải các protein đều giống nhau và chất lượng của chúng cũng rất quan trọng. Protein nguồn động vật thường vượt trội hơn so với protein thực vật. Axit amin là đơn vị tạo nên protein. Một số các axit amin thiết yếu không thể được tạo ra trong cơ thể con người và bắt buộc phải được thực hiện thông qua chế độ ăn uống. Các nguồn protein tốt nhất là các sản phẩm từ sữa cũng như trứng, thịt, cá và gia cầm vì chúng có tất cả các axit amin thiết yếu.

Các nguồn thực vật giàu protein bao gồm đậu lăng, đậu, đậu nành và các loại hạt. Nếu người bệnh đái tháo đường ăn chay trường, hãy hỏi ý kiến của một chuyên gia dinh dưỡng tính toán lượng protein và đảm bảo người bệnh không bị thiếu hụt. Sự kết hợp của ngũ cốc, kê và đậu cung cấp hầu hết các axit amin, chúng bổ sung cho nhau để cung cấp protein chất lượng tốt hơn.