Nang cơ năng buồng trứng phải là gì?

Nang cơ năng buồng trứng phải (nang noãn) là túi nước hình thành ở buồng trứng trong và sau quá trình rụng trứng. Đa phần loại nang này không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người phụ nữ hay làm phát sinh các triệu chứng nguy hiểm khác. Đặc biệt nang noãn có dấu hiệu thuyên giảm và nhỏ dần sau vài chu kỳ kinh nguyệt.

Nang cơ năng thường xảy ra ở một bên buồng trứng (trái hoặc phải). Rất hiếm có trường hợp xảy ra ở cùng 2 bên. So với u ác tính và u nang thực thể thì nang cơ năng có mức độ nhẹ và không gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.

Tuy nhiên nếu tình trạng này xảy ra trong thời gian mang thai, bác sĩ cần phải theo dõi chặt chẽ nhằm kịp thời phẫu thuật khi nang phát triển lớn và gây chèn ép thai nhi.

Dấu hiệu u nang buồng trứng cơ năng

Khi mới phát, bệnh thường không có dấu hiệu rõ ràng. Đặc biệt bệnh âm thầm phát triển và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác. Chính vì vậy người bệnh nên nang cơ năng buồng trứng phải nên chú ý quan sát cơ thể có những biểu hiện gì khác thường hay không? Nhất là khi có những triệu chứng sau cần thăm khám bác sĩ kịp thời:

• Tiểu tiện nhiều hơn bình thường do u chèn ép lên bàng quang và đường tiểu
• Kinh nguyệt không đều là biểu hiện của nhiều bệnh phụ khoa trong đó có liên quan đến buồng trứng.
• Tăng cân đột ngột
• Đau bụng dưới âm ỉ
• Ngoài ra một số trường hợp u cơ năng có xảy ra các biến chứng khác như đau vùng chậu, ói mửa, buồn nôn, chóng mặt, sốc, chảy máu âm đạo,...

Nguyên nhân bị nang cơ năng buồng trứng

Theo các chuyên gia cho rằng trước khi rụng trứng, nang noãn thường xuất hiện nhằm giữ trứng. Sau khi trứng rụng, túi nang này sẽ xu hướng biến mất hoặc teo nhỏ lại. Tuy nhiên nếu túi nang đóng lại hoặc trứng không rụng thì chất lỏng sẽ ứ đọng bên trong túi dẫn đến tình trạng u nang cơ năng.

• Sử dụng thuốc Clomiphene trong điều trị đa nang buồng trứng và vô sinh cũng có thể làm phát triển các u chức năng.
• Ngoài ra u cơ năng buồng trứng trong thời gian mang thai xảy ra do sự dư thừa hormone HCG (hormone được sản sinh trong thời kỳ mang thai).
• Hơn nữa, nguy cơ hình thành u nang cơ năng tăng lên do một số yếu tố khác như người bệnh có tiền sử mắc u nang buồng trứng, sử dụng các biện pháp tránh thai có progestin liều thấp, dạng thuốc, que cấy,...

Nang cơ năng buồng trứng phải khi mang thai có nguy hiểm không?

Nang cơ năng buồng trứng phải hầu như vô hại và không gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản cũng như sức khỏe ở người phụ nữ. Trên thực tế, triệu chứng này có dấu hiệu tự biến mất hoặc thuyên giảm kích thước chỉ sau 1 – 2 tháng phát bệnh.

Tuy nhiên vẫn có một số u chức năng có khả năng phát triển lớn và chèn ép lên các cơ quan lân cận như bàng quang, ruột kết,… Đặc biệt là tiến triển gây biến chứng nguy hiểm như vỡ nang và xoắn nang.

Trong trường hợp u nang cơ năng buồng trứng xảy ra khi mang thai, khối u thường tăng dần kích thước theo thời gian. Vì vậy, bà bầu cần thăm khám bác sĩ kịp thời để được theo dõi sát sao nhằm dự phòng các rủi ro có thể xảy ra như vỡ nang, chèn ép thai nhi, sảy thai và sinh non,...

Điều trị nang cơ năng buồng trứng phải

Phần lớn các nang cơ năng đều lành tính và không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên đối với những u nang không thuyên giảm kích thước thì khi điều trị tập trung vào việc cải thiện các triệu chứng lâm sàng. Từ đó giảm áp lực của khối u lên vùng chậu và ngăn ngừa hình thành các khối u nang mới.

Sử dụng thuốc

Thông thường phụ nữ mắc chứng nang cơ năng buồng trứng phải đều được sử dụng thuốc. Tuy nhiên trước khi dùng thuốc, người bệnh sẽ được theo dõi tình trạng sức khỏe từ 1 – 2 tháng. Đối với những trường hợp u nang không thuyên giảm kích thước hoặc xuất hiện các triệu chứng đau nhức, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc sau:

• Thuốc giảm đau: nhằm cải thiện cơn đau do khối u chèn ép lên những cơ quan xung quanh.
• Thuốc tránh thai: có tác dụng ngăn chặn quá trình rụng trứng. Từ đó làm giảm nguy cơ phát triển các u nang mới và hạn chế tình trạng khối u gia tăng kích thước.

Sau vài tháng thử nghiệm, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lại kích thước và tiến triển của khối u. Nếu khối u có xu hướng thuyên giảm, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc tránh thai trong vài tháng tiếp theo nhằm giúp khối u biến mất hoàn toàn.

Phương pháp phẫu thuật

Những trường hợp u cơ năng gây đau nhức nhưng điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ thường chỉ định cắt bỏ u nang thông qua kỹ thuật nội soi. Tuy nhiên chỉ có dưới 5% trường hợp nang cơ năng phải tiến hành phẫu thuật.

Ngoài ra nếu người bệnh có tiền sử ung thư, u nang có hình dạng bất thường, bác sĩ sẽ yêu cầu phẫu mổ mở để quan sát biểu hiện của u nang, buồng trứng và có các biện pháp xử lý kịp thời nếu khối u có nguy cơ ác tính cao.

Một số lưu ý cho người bệnh nang cơ năng buồng trứng phải

• Người bệnh nên xây dựng thực đơn ăn uống đa dạng và đầy đủ chất dinh dưỡng như bổ sung nhiều hoa quả trái cây, những loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất.
• Đặc biệt tránh những đồ ăn đóng hộp, chứa nhiều chất béo, đồ chiên rán, lên men và các chất kích thích gây hại sức khỏe,…
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Tập thói quen ngủ sớm và đủ giấc, tránh thức khuya hay hoạt động mạnh gây hại cho cơ thể.
• Cố gắng giữ cho tâm lý luôn ổn định và tinh thần vui khỏe, lạc quan giúp nội tiết hoạt động khỏe mạnh. Từ đó phòng tránh cũng như ngăn ngừa sự phát triển của các u nang.
• Người bệnh cách khoảng từ 3 - 6 tháng/lần đi tái khám theo chỉ dẫn của bác sĩ để kịp thời nắm được tình hình sức khỏe và có cách điều trị bệnh hiệu quả nhất.

Bài viết trên đã cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản về chứng nang cơ năng buồng trứng phải. Vì thế, người bệnh nên tham khảo để hiểu rõ hơn bệnh lý này cũng như có cách thức phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả.