Thời gian gần đây, sâm đại hành được rao bán trên mạng xã hội với giá 100.000-150.000đ/kg. Với nhiều giá trị tốt cho sức khoẻ, sâm đại hành được các chị em săn lùng.
Sâm đại hành mọc hoang dại và hiện được trồng lấy củ làm thuốc. Sâm đại hành nguồn gốc ở châu Mỹ, đang được trồng ở vùng nhiệt đới châu Á, gồm Indonesia, Philippines và một số nước khác trong vùng Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Trong Đông y, sâm đại hành vị đắng, mùi hơi hắc, tính bình. Nó có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, hành huyết, tiêu độc; chủ trị viêm họng, viêm phổi, viêm amidan, mụn nhọt sưng tấy, phong tê thấp.
Nhà khoa học Lương y Bùi Đắc Sáng cho hay, sâm đại hành là vị thuốc tốt chữa nhiều chứng bệnh. Tại Indonesia, sâm đại hành dùng làm thuốc lợi tiểu, trị lỵ, viêm và sa trực tràng. Một số nới còn dùng rễ củ giã nát đắp lên vết cắn của cá độc, sâu bọ, vết thương, nhọt. Rễ củ tỏi đỏ nướng, giã nát, xát vào bụng chữa đau bụng.
Các nghiên cứu của khoa học hiện đại cho thấy, dịch triết từ sâm đại hành làm tăng hồng cầu và huyết sắc tố chuột cống trắng. Chúng mang đến tác dụng an thần, làm giảm hoạt động tự nhiên của chuột nhắt trắng, làm giảm sự khéo léo, nhanh nhẹn của chuột nhắt trắng.
Trong y học cổ truyền sâm đại hành được dùng làm thuốc bổ máu chữ thiếu máu vàng da, xanh xao, hoa mắt, choáng váng, nhức đầu, mệt mỏi.
Theo Lương y Bùi Đắc Sáng, sâm đại hành còn được dùng làm thuốc cầm máu trong băng huyết, ho ra máu, bị thương chảy máu (dùng củ tươi, giã đắp). Nó còn dùng chữa ho gà, viêm họng, mụn nhọt, chốc lở. Ngày dùng 4 - 12g, dạng thuốc sắc.
Người bị viêm họng dùng sâm đại hành kết hợp với các vị thuốc uống giúp bệnh nhân thuyên giảm. Các vị thuốc phối kết hợp như sau: sâm đại hành 4g, sài đất 12g, cỏ nhọ nồi 12g, vỏ rễ dâu 12g, bách bộ 12g, mạch mônn 12g. Sắc uống.
Chữa mất ngủ, ngon giấc: Sâm đại hành, lạc tiên, vông nem, lá sen, thảo quyết minh, hạt tơ hồng, lá dâu, hạt keo dậu. Nấu cao và làm viên.
Chữa ho viêm phế quản: Sâm đại hành, rễ dâu, lẻ bạn, mỗi vị 20g; cam thảo nam, lá chanh, mỗi vị 12g. sắc uống ngày một thang.
Chữa ho viêm họng trẻ em: Sâm đại hành 100g, xạ can 50g. Sắc nước cô đặc, pha thành 300 ml sirô. Mỗi ngày uống 12 – 30 ml sirô chia 3 lần tùy theo tuổi.
Chữa mụn nhọt sưng tấy: sâm đại hành 4g, sài đất 16g, bồ công anh 16g, bông trang 16g, đơn tướng quân 16g. Sắc uống.
Chữa phong thấp: sâm đại hành 50g, bổ cốt toái 50g, cẩu tích 50g, đương quy 50g, bạch chỉ 50g, rượu 2 lít. Ngâm, uống dần.
Chữa thiếu máu, xanh xao, vàng da hay mệt mỏi: sâm đại hành phơi khô thái mỏng (100g), rượu trắng (30°) vừa đủ 1 lít. Ngâm 7-15 ngày. Ngày uống 30 ml, chia làm 2 lần trước bữa ăn. Uống liên tục 15-20 ngày.
Dùng sâm đại hành làm thuốc theo Lương y Bùi Đắc Sáng cần phải theo chủ dẫn của người có chuyên môn về y học cổ truyền. Tránh việc tự ý dùng gây ra những tác dụng phụ không đáng có.
