Rau mồng tơi có 2 loại dây trắng và tía, tuy nhiên, loại tía được đánh giá là tốt hơn. Đây là một loại thực vật thân leo, có hoa, thân mọng nước, bên ngoài vỏ màu xanh thẫm hoặc tía, trong thân chứa nhiều chất nhớt, lá mồng tơi màu xanh, dày. Hoa mọc xen ở các kẽ lá, có màu trắng hoặc tím đỏ, quả mồng tơi hình cầu, mọng nước, rễ chùm và ăn sâu vào lòng đất.
Cây mồng tơi được trồng rộng rãi ở khắp mọi nơi để làm thực phẩm và cung cấp dược liệu chữa bệnh. Toàn cây mồng tơi đều có thể dùng dùng làm thuốc trị bệnh trong y học cổ truyền.
Trong rau mồng tơi có các chất như: Vitamin C, A, PP, B1, B2; Pectin; Saponin; Polysaccharide; Tinh bột; Chất đạm và béo; canxi; Sắt; Nước và Folate rất tốt cho cơ thể con người và giàu dinh dưỡng.
Mồng tơi mát và mùa nè nóng nực nó được xem như thứ rau vua. Trong Đông y, mồng tơi có tính hàn, vị chua, không độc, đi vào 5 kinh tâm, tì, can, đại trường, tá tràng, giúp lợi tiểu, tán nhiệt, giải độc, làm đẹp da, trị rôm sảy, mụn nhọt. Tóm lại, mồng tơi có rất nhiều công dụng cho sức khỏe:
Chữa khí hư, suy nhược
Gà ác 1 con, lá mồng tơi 1 nắm, đậu đen 1 nắm, ninh nhừ ăn nóng cả nước và cái. Tuần ăn 1- 2 lần. Khi thấy có kết quả, cho thêm một nắm đậu nành, 2 nắm lạc. Người bị đau dạ dày, ợ chua ăn cũng tốt.
Ham muốn của đàn ông
Kết hợp rau mồng tơi và một số thực phẩm khác như rau má, rau ngót, rau dền, đậu nành, lạc... trở thành bài thuốc bổ cho chức năng sinh lý đàn ông, cải thiện ham muốn tình dục.
Trị chứng đi tiểu nóng buốt
Lấy lá mồng tơi cho vào cối sạch giã nát, vắt lấy nước cốt pha thêm một ít nước đun sôi để nguội và vài hạt muối rồi uống lúc sáng. Bã dùng để đắp vào bụng dưới (chỗ bàng quang).
Chữa bệnh trĩ
Lấy lá mồng tơi non kèm thêm chút muối đắp vào búi trĩ, cố định bằng gạc sạch sẽ giúp chống viêm và búi trĩ co lên đáng kể.
Giúp da tươi nhuận, hồng hào
Lá mồng tơi còn có tác dụng dưỡng da. Ăn rau mồng tơi giúp lưu thông khí huyết, nhuận tràng, giúp da dẻ mịn màng, tươi trẻ. Hoặc để dưỡng da, làm mịn nếp nhăn ở mặt, chống thô ráp có thể lấy vài lá mồng tơi non giã lấy nước cốt, cho vài hạt muối, thoa đều lên mặt vài lần trước khi đi ngủ.
Tráng dương "yếu sinh lý"
Rau mồng tơi, rau ngót, rau má. Mỗi thứ một nắm, 1 bộ lòng gà hay vịt, đủ cho một người lớn ăn 1 bữa. Nấu canh, ăn vã hoặc ăn với cơm. Tuần ăn vài lần. Nếu uống kèm nước cơm rượu hiệu quả càng lớn.
Trị mụn nhọt
Lấy lá mồng tơi, rửa sạch, giã nhuyễn sau đó đắp lên mụn nhọt sẽ khiến mụn nhọt nhanh chóng nặn đi.