Nấm rơm được biết đến là loại thực phẩm giúp cung cấp nhiều dưỡng chất cho sức khỏe của con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm được cách trồng nấm rơm đúng. Kỹ thuật trồng nấm rơm trong nhà bằng mùn cưa với các bước tiến hành như sau:
Các bước chuẩn bị để trồng nấm rơm trên mùn cưa
1. Xử lý nguyên liệu trồng
Đối với mùn cưa, ta tưới nước vôi tỉ lệ 3% đều lên cho ướt, đảm bảo độ ẩm nguyên liệu khoảng 50-60% trong khoảng 15 ngày là vừa. Nguyên liệu được chất thành đống rộng khoảng 1,5-2m cao khoảng 1,2m.
Trong quá trình ủ, cần đảm bảo nhiệt độ trong đống ủ đạt 60-70oC sau vài ngày. Cứ sau 5 ngày thì đảo nguyên liệu một lần, đảo từ dưới lên trên, trong ra ngoài giúp đống ủ được đều.
Lưu ý khi ủ mùn cưa:
Thường xuyên kiểm tra độ ẩm của đống ủ. Bổ sung thêm nước vôi để giữ độ ẩm cho mùn cơ.
Tại sao phải ủ mùn cưa?
- Ủ mùn cưa nhằm giúp thành phần của mạt cưa phân giải thành các chất dễ tiêu để nấm dễ hấp thu.
- Ủ kích thích xạ khuẩn để quá trình phân hủy mùn cưa diễn ra nhanh, tốt hơn.
- Trong quá trình ủ, các nguyên liệu sẽ được làm chín và cũng phần nào tiêu diệt các vi sinh vật có hại trong mùn cưa.
Bổ sung dưỡng chất cho mùn cưa:
Phối trộn thêm dinh dưỡng vào đống ủ là cách giúp nâng cao năng suất hơn. Chúng ta có thể bổ sung chất dinh dưỡng từ Phân hữu cơ (như phân chuồng, phân hữu cơ từ xác thực vật...), phân vô cơ (ure, DaP, SA, NPK...) và khoáng (tro,…)
Lưu ý khi bón trộn:
- Bổ sung các loại phân hữu cơ không quá 20% khối lượng đống ủ.
- Bổ sung phân vô cơ không quá 5 0/00 khối lượng đống ủ.
- Bổ sung khoáng cần khoảng 1%.
2. Chuẩn bị địa điểm
Chọn địa điểm trồng nấm sao cho sạch sẽ, bằng phẳng, cao ráo không bị ngập úng. Có thể trồng nấm ngoài trời. Tuy nhiên, cần tránh những nơi chăn nuôi, khu vực có chứa nước thải, rác thải sinh hoạt. Dọn sạch rác, cỏ của khu đất trước khi trồng và tiến hành rải vôi để diệt khuẩn.
3. Gieo meo giống
Meo giống cần đảm bảo tốt, đúng tuổi, không nhiễm tạp khuẩn. Đây là khâu quan trọng quyết định đến năng suất và chất lượng nấm.
Bịch meo tốt cần đảm bảo: Sợi tơ nấm màu trắng trong, có lốm đốm màu hồng, khi mở nắp bịch sẽ có mùi thơm đặc trưng của nấm rơm. Một bịch meo giống nặng trung bình 120g.
Chú ý: Không chọn bịch meo giống có đốm màu nâu, đen, vàng cam. Tránh chọn bịch meo có mùi hôi chua, phía dưới đáy bịch bị ướt, bị nhão.
4. Gieo trồng nấm
Có nhiều phương pháp trồng gồm: dùng khuôn gỗ, rổ nhựa hoặc dùng tay để đắp mô nấm rơm.
Trồng bằng phương pháp vô khuôn:
Dùng khuôn có dạng hình thang đáy cụt, hở ở 2 mặt. Nhồi nguyên liệu vào khuôn theo thành từng lớp. Mỗi lớp dày một tấc (10cm).
Cấy giống thành từng điểm, cách bìa mô khoảng 5- 10cm và cách nhau khoảng 20 cm. Tùy theo mùa mà điều chỉnh chiều cao của mô sao cho phù hợp.
Trong mùa lạnh, chất mô cao cấy khoảng 4 lớp. Còn vào mùa nóng, chất mô thấp cấy khoảng 3 lớp. Cần chú ý đến công đoạn này nhiều hơn vì đây là một trong những khâu quan trọng nhất giúp quyết sự phát triển của nấm.
Phương pháp này thích hợp khi trồng phủ bạt kín ngoài trời hoặc trồng trong nhà có kệ. Phủ bạt để giữ ẩm và giữ nhiệt nếu thời tiết mát.
Trồng bằng phương pháp đắp mô:
Rải mùn cưa dày khoảng 5cm, rộng 30-40cm theo hai đường meo hai bên luống. Rải tiếp lớp bã thải thứ 2, thứ 3, thứ 4. Vuốt mặt ngoài mô cho láng. Cuối cùng, bạn phủ một lớp rơm mỏng bên ngoài lên làm áo mô. Lưu ý chọn loại rơm sạch, không bị nhiễm nấm mốc, nấm dại.
Quá trình chăm sóc và thu hoạch nấm rơm
Thời gian nuôi ủ tơ (ươm sợi):
Nuôi ủ tơ là giai đoạn quan trọng, cần chú ý nhiều đến việc theo dõi độ ẩm và nhiệt độ. Với độ ẩm thích hợp sẽ giúp tạo nên nhiệt độ thích hợp cho tơ nấm. Dư ẩm độ sẽ dẫn đến mô bị lạnh, thiếu ẩm khiến tơ chậm phát triển hơn. Cần đảm bảo ẩm độ của cơ chất là khoảng 55-60%, ẩm độ khu vực trồng 80-90%.
Nấm rơm là nấm ưa nhiệt nên nhiệt độ thích hợp là 32-37oC. Cần chú ý giữ ấm cho mô nấm. Thường xuyên theo dõi nhiệt độ bằng nhiệt kế. Đảm bảo sao cho nhiệt độ trong mô luôn phải giữ trên 35oC. Khi nhiệt độ xuống thấp, có thể dẫn đến mô bị thiếu ẩm (nước).
Sau khi làm xong mô phải phơi mô khoảng hai đến ba nắng cho khô bề mặt (tránh mốc hoặc nhiễm tạp), sau đó ta là làm áo mô. Áo mô là phần bao phủ bên ngoài, nhằm che chắn bớt ánh sáng và giữ ấm cũng như ẩm cho mô nấm.
Theo kinh nghiệm trồng của nhiều người thì ta nên lấy rơm phủ thành 2 lớp. Lớp mỏng chủ yếu là rơm vụn, lót (đệm) ở trong; lớp dày, rơm tốt hơn, để che chở ngoài. Tùy vào từng thời tiết mà ta có thể có chế độ che chắn cây trồng cho phù hợp.
Tưới nước để điều chỉnh ẩm độ của mô: Dùng thùng tưới nước có vòi búp sen có tia nhỏ để không làm hư tơ nấm, đặc biệt là những nụ nấm nhỏ.
Tưới nước:
Hạn chế tưới nước trong giai đoạn ủ tơ vì dễ khiến nấm dại phát triển gây ảnh hưởng đến nấm trồng. Vào những tháng nắng gắt, nên tưới nước nền đất xung quanh mô, để bổ sung độ ẩm cho mô và giúp hạ nhiệt.
Khoảng 12-17 ngày sau khi xếp mô, bắt đầu xuất hiện nụ nấm màu trắng và đan thành mạng nhện bên hông mô hoặc ngửi thấy mùi meo nấm rơm.
Lúc này, cần tăng lượng nước tưới và đảm bảo tưới sao cho đều khắp mặt mô nấm. Nước giúp làm giảm nhiệt độ, kích thích tơ nấm phát triển.
Tùy theo thời tiết, có thể thu hoạch sau khoảng 15-20 ngày sau khi cấy meo. So với nấm trồng trên rơm, nấm rơm trồng trồng trên mùn cưa có thời gian ra quả thể lâu hơn khoảng 3-7 ngày.
Thu hái nấm:
Chọn hái các búp hơi nhọn đầu trước, dùng tay xoay nhẹ để tách tai nấm ra khỏi mô. Cần chú ý để không sót lại chân nấm bị đứt trên mô. Sau khi thu hoạch xong, đậy kỹ áo mô lại.
Thời gian thu hoạch một đợt nấm chỉ kéo dài khoảng 3-4 ngày, nhiều nhất vào ngày thứ 2 và 3. Sau khi hái đợt 1 ta ngưng tưới 1 ngày rồi tiếp tục chăm sóc lại như lúc đầu.
Trồng nấm rơm trên mùn cưa là phương pháp rất đơn giản, tiện dụng. Hiện nay, đã có nhiều nơi áp dụng kỹ thuật trồng nấm rơm trong nhà bằng mùn cưa đạt hiệu quả kinh tế cao. Hy vọng những thông tin chia sẻ trên sẽ hữu ích nhiều khi bạn muốn thử sức với việc trồng nấm rơm.
