Đậu đen thuộc cây thân thảo, hường đứng, có khi leo, lá kép gồm 3 lá chét, mọc so le, có lá kèm nhỏ. Hoa có màu tím nhạt và mọc thành chùm dài 20-30cm. Quả đậu dài 7- 13cm, trong quả chứa 8-10 hạt xếp dọc.

Ðậu đen có vị ngọt nhạt, tính mát; giúp bổ huyết, bổ can thận; hạ khí, lợi tiểu, giải phong nhiệt, giải độc.

Trồng đỗ đen vào tháng nào?

Thời gian để trồng các cây họ đậu thường là quanh năm. Trồng đậu đen tháng mấy để đạt năng suất cao nhất?

Thời điểm được xem là thích hợp nhất để trồng đỗ đen đó là từ tháng 2 đến tháng 6 và tháng 11, 12.

Cách trồng cây đậu đen

Cách chọn hạt giống

Nên chọn những hạt chắc, mẩy, bóng, to tròn, đều to bằng nhau, vỏ mịn, không xước để trồng cây lên nhanh hơn. Các hạt giống này có tỷ lệ nảy mầm trên 80%. Bạn có thể gieo trực tiếp hạt lên đất trồng mà không cần ngâm nước.

Tại vùng Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên, các giống đậu đen lòng trắng và giống đậu đen lòng xanh thường được chọn để trồng (trong đó giống đậu đen Bình Định và đậu đen Gia Lai được đánh giá là tốt nhất). Thời gian sinh trưởng của các giống đậu đen này là 80 – 90 ngày.

Đất trồng đỗ đen

- Chọn đất:

Cây đậu đen rất dễ trồng và không đòi hỏi nghiêm ngặt về đất đai. Cây đỗ đen thích ứng được với với các loại đất tơi xốp không quá ẩm ướt, không bị chai cứng khi khô như đất cát, đất thịt... 

Bạn chỉ cần lưu ý làm đất tơi xốp và dọn sạch cỏ trước khi trồng. Nên chọn đất không chua phèn, thoát nước tốt và không ngập úng.

- Làm đất

Cày hoặc cuốc lật đất phơi khô. Sau đó, bừa hoặc đập nhỏ đất, nhặt cỏ thật sạch.

Tiếp theo, bạn tiến hành lên luống để trồng đỗ đen. Mỗi luống sẽ có chiều rộng chừng 1,2 – 1,5m, cao 35cm, rãnh rộng khoảng 15cm, khoảng cách của mỗi hàng là 25cm tùy thuộc vào diện tích ruộng.

Khi luống rạch được hoàn thành xong, bạn dùng một lớp phân chuồng hoặc tro trấu trộn lân bón lót. Tiếp theo, bạn gieo hạt vào và sau cùng đó là lấp 1 lớp đất mỏng lên cây.

Thời vụ trồng

Mùa trồng đỗ đen sẽ căn cứ theo điều kiện khí hậu từng vùng, tập quán và kinh nghiệm của địa phương.

Chẳng hạn thời vụ gieo trồng đối với đất bán ngập đó là:

+ Vụ Xuân hè gieo từ tháng 2 – 3 dương lịch.

+ Vụ Hè thu gieo từ tháng 4 – 5 dương lịch.

Gieo hạt

Mỗi hạt sẽ được gieo cách nhau chừng 25cm. Tiếp theo, bạn phủ một lớp rơm mỏng lên trên và lấp đất lại. Để cây nhanh nảy mầm hơn, bạn nên tưới nước giữ ẩm cho đất.

Chăm sóc cây đậu

Cây đậu đen có khả năng chịu hạn khá tốt, do đó, bạn không nhất thiết phải ngày nào cũng tưới nước cho cây. Chỉ cần tiến hành kiểm tra mật độ hạt xem có bị dày không lúc hạt đậu đã nảy mầm. Bạn cũng nên loại bỏ những cây hỏng hoặc còi cọc đi. 

Tiến hành bấm ngọn cây khi cây đậu cao khoảng 40-50cm.

Khi cây được 2 tháng, bạn tưới nước thường xuyên hơn. Đây chính là thời điểm cây ra hoa và đơm trái.

Trồng dặm

Sau khi đậu mọc đều và có 2 lá mầm, bạn tiến hành kiểm tra để trồng dặm lại nơi những hốc không mọc. Dặm lại cây nhằm đảm bảo cây mọc đều nhất.

Làm cỏ

– Làm cỏ lần 1: Khi cây mọc khoảng 10 ngày thì tiến hành làm cỏ. Xới nhẹ và kết hợp nhổ bỏ bớt cây yếu, còi cọc, sâu bệnh.

– Làm cỏ lần 2: Sau lần làm cỏ thứ nhất khoảng 20 ngày thì tiến hành làm cỏ xới đất, vun gốc lần 2. Nhổ bỏ những cây sinh trưởng kém, sâu bệnh, dị dạng.

– Làm cỏ lần 3: Làm cỏ trước khi cây ra hoa, xới đất và vun gốc để chống đổ ngã.

Hãm ngọn

Với cách trồng đỗ đen lên nhanh nhất, bạn cần đảm bảo chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ. Không lâu thôi, cây sẽ phát triển rất nhanh và mọc ra rất nhiều ngọn non vươn dài. Khi cây sắp ra gia, nên thường xuyên ngắt ngồng lá để cho năng suất cao.

Khoảng 20 ngày sau, cây đậu sẽ trổ bông. Tiếp theo đó, trái bắt đầu chín và phần vỏ đậu chuyển sang màu đen. Trong thời điểm này, nếu phát hiện cây có sâu bệnh, bạn nên sử dụng một số thuốc phun trị sâu bệnh như: Bassa, Actara 25WG, ofatox, pattac.

Kỹ thuật trồng đậu đen

Lượng hạt giống

Với 1 sào hay 1.000m2 lượng hạt giống đậu đen cần sẽ là 1,8 kg.

Khoảng cách trồng

– Với mỗi hốc sẽ gieo 2 hạt, sau đó tỉa bớt.

– Mỗi hàng cách cách nhau 40 cm, mỗi cây cách cây 25 cm.

Phương pháp gieo trồng

Cày rạch thành những rãnh sâu 4 đến 5cm. Tiếp theo, vãi đều toàn bộ lượng vôi lên ruộng. Bón lót với phân lân trộn đều với phân chuồng hoai). Cho thuốc Basudin vào rãnh rồi gieo 2 hạt vào hốc. Cuối cùng lấp kín đất lại.

Bón phân

Bón phân là công đoạn không thể thiếu khi muốn chăm sóc cây đậu đen nhanh lớn.

Với 1 sào hay 1.000 m2, lượng phân bón gồm:

– Phân lân Văn điển: 30 kg.

– Phân kali KCl: 10 kg.

– Vôi bột:  50 kg.

– Phân chuồng hoai: 500 kg.

– Phân đạm SA: 15 kg.

Theo kinh nghiệm trồng đỗ đen, bạn tiến hành bón thúc đợt 1 với đạm và kali khi cây đã ra được 3 lá. Kết hợp xới đất nhẹ rồi làm cỏ. Tiếp tục tiến hành bón thúc đợt 2 vào khoảng thời gian khi cây được 2 tháng.

Phương pháp bón phân

– Vôi: Vãi đều vôi lên trên mặt ruộng khi rạch hàng để gieo hạt hay khi làm đất lần cuối.

– Bón lót: Trộn chung phân lân phân chuồng để bón rải theo hàng trước khi gieo hạt.

– Bón thúc lần 1: sau khi gieo 10 ngày, bón kết hợp với làm cỏ lần 1, trộn đều 7,5 kg phân đạm SA với 5 kg phân Kali Clorua (KCl). Bạn bón đều phân để cách gốc đậu đen 10 cm và xới nhẹ đất để lấp phân.

– Bón thúc lần 2: Sau khi gieo hạt chừng 30 ngày, bạn bón phân kết hợp với làm cỏ lần 2, trộn đều 7,5 kg phân đạm SA với 5 kg phân Kali Clorua (KCl) bón cách gốc đậu đen 15 cm và xới nhẹ đất để lấp phân.

Biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại

Các loại sâu, bệnh hại

Những loại sâu, bệnh mà cây đậu đen thường gặp gồm có: Dòi đục thân, sâu ăn lá, sâu đục trái, rầy rệp, bệnh lở cổ rễ, đốm lá, cháy lá…

Biện pháp phòng trừ

– Đồng ruộng luôn vệ sinh thật sạch sẽ.

– Kết hợp luân canh với các loại cây trồng như lúa, ngô…

– Chỉ phun thuốc khi mật độ sâu nhiều. Hạn chế phun thuốc để bảo vệ thiên địch trên đồng ruộng.

Thu hoạch và bảo quản

Theo lịch trồng đỗ đen, khoảng sau 2-3 tháng trồng, quả vàng đã chuyển hoàn toàn sang màu nâu đậm, bạn có thể tiến hành thu hoạch. Để tránh làm đứt cuống non, bạn cần thực hiện thao tác thật cẩn thận. Đem phơi những quả vừa hái xong, tách vỏ lấy hạt, không ủ đống. Chọn những quả đậu có hạt to, mẩy, không bị sâu, mọt đã hái đợt 1 và 2 để làm giống cho vụ sau.

Sau khi thu hoạch vài ngày, cây sẽ tiếp tục cho quả lần 2. Để cây tăng trưởng tốt nhất, bạn nên làm cỏ sạch, bón thêm phân.

Bạn đem hạt đậu để phơi nắng khoảng 3 – 4 ngày. Những hạt sau khi tách vỏ, bạn đem hong khô, làm sạch hạt rồi đóng bao bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát. Trong thời gian bảo quản cần chú ý kiểm tra sâu mọt.

Với những hướng dẫn cách trồng đỗ đen lên nhanh nhất trên, hi vọng bạn sẽ trồng cây đạt hiệu quả tốt và thu được năng suất cao.