Nấm mối là loại nấm sinh trưởng nhờ vào một loại men do mối tiết ra ở những nơi có đất ẩm ướt. Nấm mối đặc biệt được tìm thấy ở đồng bằng sông Cửu Long, miền Đông Nam bộ, một số tỉnh như Phú Yên, Bình Định, Đắk Lắk và chỉ xuất hiện một lần trong năm từ tháng 5 đến tháng 7.
Theo y học cổ truyền, nấm mối có tác dụng tăng hệ miễn dịch để chống lại ung thư, chống lão hóa, lợi kinh nguyệt cho phái nữ và giảm lượng đường trong máu. Với hương vị ngọt thanh như thịt gà, nấm mối thường được chế biến theo những cách đơn giản để giữ được tươi nguyên vị thuần của nấm.
1. Nấm mối xào mướp
Nguyên liệu: 200 gram nấm mối, 1 trái mướp, hành ngò, hành tỏi băm, đường, muối, tiêu, nước mắm,...
Cách làm:
Nấm cạo sạch vỏ bên ngoài, rửa sạch và để ráo. Mướp gọt vỏ, cắt khúc vừa ăn. Hành ngò cắt đoạn dài bằng 2 đốt ngón tay.
Cho dầu ăn vào chảo rồi bật bếp lên, đợi dầu thật nóng thì cho hành tỏi băm vào rồi phi thơm. Tiếp theo, cho nấm vào xào với lửa lớn, sau đó cho mướp vào xào cùng, nêm nếm vừa ăn. Tiếp tục xào thêm 3 - 5 phút cho đến khi mướp chín nhưng không bị mềm quá thì tắt bếp, cho hành ngò và tiêu lên trên.
2. Nấm mối nướng giấy bạc
Nguyên liệu: 400 gram nấm mối, 1 muỗng cà phê muối, ớt xanh, hành lá, 1 muỗng cà phê đường, chút xíu hạt nêm, 1 muỗng ăn cơm dầu ăn, tiêu xanh, giấy bạc.
Cách làm:
Nấm mối rửa sạch ngâm với nước pha muối loãng rồi vớt ra rửa lại với nước rồi để ráo. Giã nhuyễn hành lá, tiêu xanh và ớt sau đó trộn cùng muối, đường, hạt nêm. Nấm sau khi để ráo, trộn cùng hõn hợp trên để ngấm gia vị.
Trải phẳng giấy bạc rồi cho nấm lên, cuộn lại rồi nướng trong lò 20 phút ở nhiệt độ 200 độ C.
3. Cháo nấm mối
Nguyên liệu: 100 gram gạo tẻ, 200 gram nấm mối, gạo tẻ, tôm tươi hoặc thịt băm, mắm, muối, bột nêm, hành lá…
Cách làm:
Gạo ngâm với nước 30 phút cho mềm, rửa lại sạch với nước. Cho dầu ăn vào nồi, phi thơm hành tím rồi cho gạo vào rang vàng. Nấm mối rửa sạch rồi đem phi với hành tím trên chảo dầu nóng.
Tôm bóc vỏ, rửa sạch rồi băm nhuyễn với hành tím, vò viên rồi ướp khoảng 10 phút với nước mắm và hạt nêm cho thấm gia vị rồi phi hành trên chảo dầu cho đến khi tôm chín, dậy mùi thơm.
Cho nước sôi vào nồi cháo, hầm kỹ. Đến khi cháo nhừ thì cho tôm và nấm mối vào, nêm nếm vừa ăn.
4. Nấm mối kho tiêu
Nguyên liệu: 200 gram nấm mối, 1-2 tép tỏi, 2 nhánh hành lá, 3 trái ớt, dầu ăn, nước mắm, gia vị thông dụng.
Cách làm:
Nấm mối rửa sạch ngâm với nước pha muối loãng rồi vớt ra rửa lại với nước rồi để ráo. Hành lá nhặt sạch lá hư, bỏ rễ mang đi cắt nhuyễn, ớt bỏ cuống và rửa sạch. Tỏi bóc vỏ và đập dập.
Cho vào chảo 1 muỗng canh dầu ăn, đun nóng dầu và cho tỏi đập vào, phi thơm. Tiếp theo bạn cho nấm đã sơ chế vào và xào cho nấm chín sơ.
Nêm vào 2 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt đảo đều nấm lên và kho với lửa nhỏ trong khoảng 15 phút nữa cho nấm sệt nước.
Cuối cùng bạn cho 1 muỗng canh tiêu xay, đun thêm 1 phút nữa thì cho thêm 3 trái ớt, hành lá cắt nhuyễn, nêm nếm lại cho vừa ăn và tắt bếp là hoàn thành món ăn rồi.
5. Bánh xèo nấm mối
Nguyên liệu:
500g bột gạo (bột bánh xèo), 400g nấm mối, 200ml nước cốt dừa, 2 quả trứng gà, 500g giá sống hoặc một củ sắn, chanh, ớt, đường, muối, hành tím, hành lá, nước chấm, tỏi, ớt, 500g rau sống, cải xanh, xà lách.
Cách làm:
Nấm mối rửa sạch ngâm với nước pha muối loãng rồi vớt ra rửa lại với nước rồi để ráo. Tiếp đến đem nấm chẻ đôi hoặc để nguyên đều được. Sau đó ướp với chút gia vị rồi xào sơ. Giá rửa sạch, để ráo. Hành lá nhặt sạch rễ rửa sạch thái nhỏ, nếu dùng củ sắn thì gọt bỏ vỏ rửa sạch rồi bào nhuyễn thành những sợi nhỏ đem xào sơ qua trước khi cho vào bánh.
Pha bột bánh xèo với 250 ml nước và 2 quả trứng gà, thêm cốt dừa cho thơm bánh rồi trộn đều, cuối cùng cho hành lá xắt vào.
Làm nước chấm bánh xèo nấm mối cũng rất đơn giản. Lấy một củ cải trắng, cà rốt gọt vỏ, xắt sợi sau đó ngâm trong hỗn hợp giấm, đường, tỏi giả nhỏ pha vừa miệng.
Pha nước mắm theo tỉ lệ: 1 muỗng canh nước mắm ngon + 1 muỗng canh đường + 8 muỗng canh nước lọc + tỏi, ớt giả nhuyễn + chanh vắt vừa đủ. Bạn có thể gia giảm nguyên liệu sao cho vừa khẩu vị. Cuối cùng cho những sợi cải trắng, cà rốt ngâm giấm ở trên vào là hoàn thành xong nước chấm bánh xèo.
Cho dầu vào tráng đều khắp bề mặt chảo. Đợi dầu sôi già thì dùng vá khuấy bột đều lên rồi nhanh tay tráng một lớp bột thật mỏng đều quanh mặt chảo. tiếp đến cho nấm mối, giá hoặc củ sắn vào làm nhân rồi đậy nắp lại cho bánh mau chín. Đun trên lửa vừa, khi thấy vành bánh trở vàng và hơi cong thì gập đôi bánh lại và lấy ra dĩa.
