Tỷ lệ uống rượu cao

Số liệu thống kê chưa đầy đủ cho biết có khoảng 77.3% đàn ông Việt Nam uống bia rượu, khoảng 10% có vấn đề lạm dụng rượu. Đây là con số cao nhất thế giới. Việt Nam hiện là quốc gia có nhu cầu rượu bia tăng nhanh nhất.

Theo thống kê của Hiệp hội đồ uống có cồn Việt Nam, lượng rượu mà người Việt tiêu thụ năm 2017 đã vượt quá 4 tỷ lít, tăng 6% so với năm 2016. Việt Nam trở thành nước tiêu thụ bia lớn nhất Đông Nam Á. Mỗi năm Việt Nam chi khoảng 3,4 tỉ đô la Mỹ cho tiêu thụ bia.

Bia rượu là thủ phạm gây ra nhiều bệnh ung thư, điển hình là ung thư gan. Căn bệnh đang soán ngôi trở thành bệnh ung thư đứng đầu ở nước ta.

TS Nguyễn Tiến Quang, Phó Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, chia sẻ tại một hội thảo về phòng chống tác hại của bia rượu: Mỗi năm Việt Nam chi 26 nghìn tỷ đồng để điều trị 7 bệnh ung thư liên quan đến bia rượu. Đó là ung thư khoang miệng, ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư gan, ung thư vòm họng, ung thư thực quản, ung thư hạ họng thanh quản.

Trao đổi về gánh nặng ung thư do bia rượu gây ra, TS Quang cho biết, theo nghiên cứu của GS Bùi Diệu và cộng sự tại Việt Nam, đánh giá gánh nặng kinh tế phổ biến ở Việt Nam trên 1213 bệnh nhân cho thấy: Chi phí từ hộ gia đình là 48%, chi phí chính phủ 28%, chi phí BHYT 25%. Báo cáo cũng nêu rõ những người mắc các bệnh ung thư do bia rượu mang đến thì gánh nặng trực tiếp lên đến 25.768 tỷ đồng.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác thực hiện trong 8 nước Đông Nam Á trên 10 nghìn bệnh nhân, ở Việt Nam có bệnh viện K trung ương, bệnh viện Bạch Mai và bệnh viện Ung bướu TP.HCM thì gánh nặng chi phí đối với bệnh ung thư đường tiêu hoá 22,2%, ung thư vú là 20,51%, ung thư đầu cổ là 11%. TS Quang nhấn mạnh đây là con số đáng báo động và có liên quan từ bia rượu gây ra.

Báo động ung thư 

Ung thư gan, Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ ung thư gan đứng thứ 3 trên thế giới. WHO đã chỉ ra nguyên do tình trạng lạm dụng bia rượu cộng với viêm gan. Theo thông tin từ Bộ Y tế, hiện nay nước ta có khoảng 7,8 triệu người mắc bệnh viêm gan B và khoảng 991.000 bệnh nhân mắc viêm gan vi rút C.

Trong đó, có khoảng gần 10% người mắc viêm gan vi rút B có tiến triển thành xơ gan và 30% trong số bệnh nhân này có thể  tiến triển thành ung thư. Bệnh nhân viêm gan vi rút C có khoảng 13.000 ca chuyển sang xơ gan và 6.000 ca chuyển sang ung thư gan.

Bệnh ung thư gan đang trở thành bệnh báo động ở nước ta. Điều đặc biệt là tỷ lệ tử vong này cao đa phần là do người bệnh đi khám, phát hiện, điều trị muộn. Hiện nay, số người tử vong vì ung thư tại Việt Nam chiếm đến 73% tổng số người bệnh. Nguyên nhân có thể do 87,8% bệnh nhân ung thư gan đến điều trị trong giai đoạn muộn.

TS Quang cho rằng do nhiều người vẫn chưa thật sự hiểu rõ sự nguy hiểm của bệnh ung thư gan và vẫn chưa có những biện pháp tầm soát để phát hiện sớm căn bệnh này. Cũng như có các biện pháp phòng chống bệnh.

Sau ung thư gan là ung thư đường tiêu hoá từ thực quản tới dạ dày. Rượu bia là thủ phạm chính gây ung thư thực quản. Do uống rượu đặc biệt là rượu mạnh trong thời gian dài sẽ gây hậu quả nặng nề, làm phá hủy niêm mạc thực quản và dạ dày. Bệnh viện K trung ương ghi nhận 90% nam giới bị ung thư thực quản đều có tiền sử uống bia rượu thậm chí nghiện rượu lâu năm.

Với ung thư dạ dày cũng tương tự, rượu phá huỷ niêm mạc dạ dày gây viêm mạn tính, sừng vảy hoá và tiến triển thành ung thư dạ dày. Những năm gần đây, tỷ lệ ung thư dạ dày gia tăng theo từng năm và đứng hàng thứ 4 trong các bệnh ung thư hay gặp ở Việt Nam.

Ngoài ra, việc tiêu thụ rượu còn liên quan tới nguy cơ mắc ung thư đầu và cổ. Những người uống rượu vừa phải có nguy cơ mắc bệnh khoang miệng cao hơn 1,8 lần (không bao gồm môi) và ung thư vòm họng, ung thư thanh quản cao gấp 1,4 lần so với những người không uống rượu.

Những người nghiện rượu nặng có nguy cơ cao gấp 5 lần ung thư khoang miệng và ung thư vòm họng, nguy cơ ung thư thanh quản cao gấp 2,6 lần. Ngoài ra, nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao hơn nữa khi những người uống rượu kết hợp với sử dụng thuốc lá. 

Phụ nữ uống rượu cũng làm gia tăng ung thư vú. Các nghiên cứu dịch tễ học đã liên tục tìm thấy mỗi liên hệ giữa tăng tỉ lệ nguy cơ ung thư vú khi tăng lượng rượu tiêu thụ. Những người uống rượu thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư vú 1,6 lần so với người không uống.

Hạn chế uống bia rượu, TS Quang cho rằng không chỉ giảm các vấn đề xã hội như tai nạn, đánh nhau, bạo hành mà còn giúp giảm căn bệnh ung thư đang gia tăng hiện nay ở Việt Nam.