Sữa mẹ là thực phẩm hoàn hảo nhất của tự nhiên, cung cấp cho con bạn sự khởi đầu tốt nhất trong cuộc sống. Đây là lý do tại sao tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu. Vậy nhưng với nhiều bà mẹ, kích sữa về đủ để nuôi con thực sự là một "cuộc chiến". 

Với hy vọng tất cả những người làm mẹ đều có thể nuôi con bằng chính sữa của mình, chị Ngọc Dương (31 tuổi, sống tại TP.HCM) đã chia sẻ những kinh nghiệm quý giá chị tích lũy được từ sách báo và chính bản thân mình trong quá trình nuôi hai bé. Dưới đây là bài chia sẻ cực hữu ích của chị Dương. 

CÁCH GỌI SỮA VỀ SAU SINH

Ngay sau khi sinh, sớm nhất có thể, mẹ hãy cho bé được da tiếp da và bú mẹ trực tiếp. Thời điểm ngay sau sinh, bao giờ cũng ưu tiên số một là bé bú mẹ trực tiếp, bởi nhiều lợi ích của việc bé bú mẹ đem lại:

- Khi bé bú mẹ, cơ thể mẹ tự động tiết ra hoocmon Oxytocin, một loại hoocmon kích thích sữa về nhanh nhất, đồng thời kích thích tử cung co bóp giảm nguy cơ xuất huyết tử cung (mẹ sẽ có cảm giác hơi đau do tử cung co bóp khi cho bé bú, nhưng đây là cơn đau “có lợi” nên mẹ cố gắng nhé). 

- Dù sinh mổ hay sinh thường thì cơ thể người mẹ rất thông minh, chỉ cần nhau thai bong ra khỏi cơ thể mẹ (xong quá trình sinh nở) là tự động tạo tín hiệu sản xuất sữa, vì vậy mẹ tự tin cho con bú, dù chưa có cảm giác sữa về, nhưng thực chất bé đã được bú những giọt sữa non quý giá đầu tiên trong đời.

- Kết hợp với bú mẹ trực tiếp, ngay sau khi bé bú xong, bạn hãy dùng máy hút sữa để hỗ trợ thêm, hút cả 2 bên thêm 15 phút (đối với máy hút đôi) hoặc mỗi bên 15 phút tổng cộng 30 phút (đối với máy hút đơn). Mẹ lưu ý rằng, trong 1 tuần đầu tiên, sữa mẹ thực sự tiết ra rất ít nên sau khi bé bú, dùng máy hút mặc dù có thể sẽ không ra giọt nào hoặc ra chỉ vài giọt dính đáy bình, nhưng mẹ vẫn nên duy trì hút đều đặn 2-3 tiếng hút 1 lần. Đây chính là kích sữa, chỉ cần sau 1 tuần kết hợp uống nhiều nước/sữa/canh, mẹ sẽ thấy lượng sữa cải thiện đáng kể.

Đặc biệt, sữa mẹ những ngày đầu là sữa non cực kỳ quý hiếm, không có bất kỳ sản phẩm nào thay thế được, vì vậy hãy tận dụng đến từng giọt sữa non cho con. Nếu mẹ sinh mổ phải nằm hồi sức nửa ngày nhưng không muốn cho con tráng ruột bằng sữa công thức thì mẹ có thể nhờ người thân đang thời kỳ cho con bú đến cho con bú hoặc hút sữa cho bé bú tạm. Ngoài ra, mẹ có thể xin sẵn sữa trữ đông (chỉ cần 1 bịch là đủ), càng mới càng tốt dành cho bé bú. Thời nay thì qua các diễn đàn, facebook, hầu như bà mẹ nào khi mang thai cũng có 1 hội các bà mẹ cùng mang thai thời điểm với mình, nên sẽ có người sinh trước, sinh sau, việc xin sữa bạn bè (hiểu rõ về sức khỏe của họ) cũng không phải là quá khó.

PHƯƠNG PHÁP KÍCH SỮA XUỐNG NHIỀU

Sở dĩ mình luôn nhắc đi nhắc lại rằng, ngay sau sinh hãy cho bé bú và kết hợp dùng máy hút sữa hỗ trợ sau bú bởi 2 bước này cần làm trước khi bạn thực hiện bất kỳ phương pháp xuống sữa nào. Vì sao?

Thứ nhất bé bú là cách tốt nhất gọi sữa về, thứ 2 là bé bú cộng với máy hút sữa đều đặn, giống như là 1 công tác… mở đường vậy. Bầu ngực mẹ mới khởi động chứa sữa và vận hành chảy sữa, các tia sữa còn chưa thuần thục, việc bú/hút liên tục sẽ tạo 1 con đường mòn để đến khi sữa về nhiều thì vẫn có thể chạy thông thoáng và không bị tắc sữa. Tắc sữa là 1 nỗi kinh hoàng sau sinh, vì vậy tránh được càng tốt.

Vậy khi nào thì xuống sữa là thích hợp nhất?

Không cần vội vàng, xuống sữa nên áp dụng từ ngày thứ 3 hoặc thứ 4 sau sinh, khi những ngày trước bạn đã thực hiện đúng và đủ việc cho bé bú và hút sữa.

Xuống sữa bằng phương pháp nào?

Có nhiều phương pháp xuống sữa, phạm trù này hơi thuộc về… dân gian, nhưng bản thân mình lại thấy khá hiệu quả. Vì 2 lần làm sau khi sinh 2 nhóc, thì chỉ sau 1 buổi đã cảm thấy sữa về căng tức ngực. Người ta tin rằng khi áp dụng các phương pháp xuống sữa thì sữa sẽ về nhiều và thơm sữa hơn. Thực sự việc thơm sữa hay không thì mình không chứng minh được, nhưng xét ra thì cũng khoong gây hại gì nên mình vẫn áp dụng. Mình tin dân gian thì lúc nào cũng có cái lý của họ đúc kết từ cả bao nhiêu năm, miễn là không cực đoan.

Mình đã áp dụng hai phương pháp kích xuống sữa sau đây: 

- Dùng men rượu: Men rượu trắng khô hòa cùng ít nước hoặc với rượu, vừa đủ ẩm, bôi đều lên bầu ngực, trừ đầu ti, dùng 1 lớp giấy che lên trên rồi dùng 1 tấm mền (chăn) dày đắp qua để ủ giữ nhiệt, sau vài phút men rượu sẽ làm cảm giác nóng bầu ngực, chờ khoảng 30 phút thì dừng, men đã khô cong lại thì vệ sinh sạch sẽ là hoàn thành.

- Xôi nếp hành hương: tương tự, xôi nếp nóng vừa chín, có trộn xen lẫn hành hương (thơm sữa), vì xôi mới nấu chín thì quá nóng nên chưa đắp ngay lên ngực, mà bọc trong khăn xô massage đều trên ngực, tầm 10 phút sau trải đều xôi nếp lên bầu ngực chừa đầu ti lại, cũng dùng chăn mền ủ giữ nhiệt. Đến khi nào hết nóng thì vệ sinh sạch.

CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG ĐỂ MẸ NHIỀU SỮA

Theo kinh nghiệm của mình, sau sinh không cần ăn cố, ăn quá nhiều mà chỉ cần đảm bảo uống đủ nước, khoảng 3 lít/ngày thì có thể yên tâm về sữa.

Mẹ nào hay bị tắc sữa cũng đừng ăn chân giò hay các món béo, vì các chất béo mỡ không biết có làm tăng tiết sữa hay không nhưng góp phần khá tích cực vào việc gây tắc sữa.

Theo mình, mẹ chỉ cần ăn uống trong khả năng của mình, ăn đa dạng các loại thực phẩm. Nếu lo lắng về tiêu hóa của con, mẹ có thể thử ăn từng món, thay đổi chậm và theo dõi phân của con để tiếp tục thử các món khác. Đừng quá kiêng khem dinh dưỡng sẽ lệch lạc và không tốt cho bé sau này, khi ăn dặm hệ tiêu hóa rất nhạy cảm.

Mẹ vẫn uống vitamin tổng hợp, sắt để bổ sung dinh dưỡng hoặc loại khác mà trong thai kỳ mình đã bổ sung.Các mẹ không cần ăn quá nhiều cơm vì sẽ khiến tăng cân, chỉ cần bổ sung thêm thực phẩm lợi sữa là được.

Với những kinh nghiệm quý giá của mình, chị Dương hy vọng sẽ giúp ngày càng nhiều chị em phụ nữ thành công trong công cuộc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời.