Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Không chỉ hỗ trợ cho sự phát triển về hình thái, chức năng và sự nguyên vẹn của mắt, vitamin A còn có tác dụng toàn thân, đặc biệt đối với một số cơ quan chuyên biệt và sự phát triển xương của thai nhi.
Thiếu vitamin A ở phụ nữ mang thai là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương giác mạc ở thai nhi, nguy cơ dẫn đến mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Hầu hết bà bầu ở các nước đang phát triển đều gặp phải tình trạng thiếu hụt vitamin A khi mang thai. Ngược lại, nếu dùng quá liều vitamin A cho bà bầu, vi chất dinh dưỡng này có thể gây ra dị tật thai nhi, nhất là trong 60 ngày đầu sau khi thụ thai.
Vậy cần bổ sung vitamin A thế nào để an toàn, hiệu quả?
Ăn uống đủ chất
Để đảm bảo dinh dưỡng tốt cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, trước tiên cần phải đảm bảo chế độ ăn đủ các nhóm thực phẩm. Cụ thể
- Nhóm bột đường (chủ yếu từ các loại ngũ cốc);
- Nhóm chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ...);
- Nhóm chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật);
- Nhóm vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả tươi...).
Lưu ý sử dụng nguồn thực phẩm giàu vitamin A
Cần ăn đa dạng các loại thực phẩm để bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng cần thiết. Đặc biệt cần lưu ý sử dụng nguồn thực phẩm giàu vitamin A trong các bữa ăn.
Vitamin A có trong các thức ăn nguồn gốc động vật như: trứng, sữa, cá, thịt, gan lợn, bầu dục, tôm …
Thức ăn có nguồn gốc thực vật: Các loại rau có màu xanh sẫm như: rau ngót, rau muống, rau dền, rau bí…; các loại củ quả có màu vàng như: gấc, cà rốt, bí đỏ, đu đủ, xoài… chứa nhiều tiền vitamin A (beta-caroten). Khi vào cơ thể, beta-caroten sẽ được chuyển thành vitamin A.
Liều vitamin A cho bà bầu
Phụ nữ mang thai được khuyến khích bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tốt nhất thông qua chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh. Liều vitamin A cho bà bầu thiếu hụt nên được cung cấp hàng ngày hoặc hàng tuần. Theo hướng dẫn hiện tại của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, một liều vitamin A cho bà bầu có thể lên tới 10000 đơn vị mỗi ngày, hoặc 25000 đơn vị đối với liều hàng tuần.
Một liều bổ sung vitamin A cao hơn 10000 đơn vị hàng ngày (hoặc 25000 đơn vị hàng tuần) không được khuyến cáo vì tính an toàn của nó chưa được chứng minh, và có nguy cơ gây ra quái thai nếu bổ sung trong khoảng ngày 15 đến ngày 60 kể từ khi thụ thai.
Tóm lại, bổ sung vitamin A khi mang thai đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe của cả thai phụ và thai nhi. Tuy nhiên, nên thận trọng trong việc lựa chọn liều dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ, tránh trường hợp dùng quá liều dẫn đến tác dụng phụ cho mẹ và em bé.