"Ngày 11/7, các bác sĩ BV Chợ Rẫy (TP.HCM) đã báo cáo một loạt ca viêm xương sọ, hàm mặt nặng sau khi mắc Covid-19.
Theo đó, TS-BS Trần Anh Bích, Phó Khoa tai mũi họng BV Chợ Rẫy thông tin trong hai tháng gần đây, khoa đã tiếp nhận hàng loạt ca bệnh có triệu chứng gần giống nhau gồm đau đầu, nghẹt mũi, sưng mặt, từng có tiền căn mắc Covid-19.
Kết quả chụp CT và MRI cho thấy các bệnh nhân có tổn thương, viêm hoại tử lan rộng xoang sọ hàm mặt. Có hai ca do tình trạng quá nặng đã tử vong.
Các bác sĩ đã hội chẩn đa chuyên khoa gồm ngoại thần kinh, nhiệt đới, giải phẫu bệnh, vi sinh, dinh dưỡng... để tiến hành điều trị và can thiệp cho ba bệnh nhân nữ. Đáng chú ý, các bệnh nhân đều không có tiền sử về bệnh tai mũi họng hay răng hàm mặt.
Ngay lập tức thông tin này khiến nhiều người lo ngại Covid-19 “ăn xương hàm, mặt”. Liệu những trường hợp trên có phải do Covid-19 hay không?
Sáng 14/7, trao đổi với báo chí, Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, PGĐ giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho rằng trường hợp bệnh nhân được mô tả trên là tình trạng nhiễm khuẩn,nhiễm nấm cơ hội.
“Vấn đề nguyên nhân có phải do Covid-19 hay không, cho đến nay trên thế giới cũng chưa nghiên cứu được đầy đủ, vì vậy tất cả hiện đang là giả thiết”, BS Nguyễn Trung Cấp nhấn mạnh.
Bởi theo BS Cấp, về lý thuyết thì Covid-19 gây rối loạn miễn dịch của cơ thể. Với một số bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch nặng thì giai đoạn sau Covid-19 có thể nhiễm vi khuẩn hoặc nấm cơ hội, dẫn đến tình trạng sức khỏe diễn biến nặng hơn.
Bác sĩ Cấp giải thích rằng các vấn đề sức khỏe gặp phải sau khi mắc Covid-19 rất đa dạng, nhiều bệnh lý còn chưa được nghiên cứu đầy đủ, nên cơ chế bệnh sinh của chúng đa số mới chỉ là những giả thiết khoa học. Và tắc mạch sau nhiễm Covid-19 gây hoại tử xương cũng là giả thiết đáng lưu tâm.
"Chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu sâu hơn nữa thì mới có thể hiểu được mối liên quan giữa việc nhiễm Covid-19 với những bệnh lý này. Việc cần làm là không nên để nhiễm bệnh, dù là bệnh nào cũng sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe", ông Cấp cho biết.
Giải thích việc các bệnh nhân hoại tử xương hàm nghi do hậu Covid-19, BS Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga (Bộ Quốc phòng), cho rằng chỉ có 2 nguyên nhân:
Thứ nhất, do bệnh nhân thiếu máu và chất dinh dưỡng: do ăn kém, do suy kiệt, do tắc các mạch máu nuôi xương...
Thứ hai, do sức đề kháng giảm: do bị bệnh mãn tính, đặc biệt là tiểu đường, ung thư... hoặc do dùng thuốc ức chế miễn dịch, corticoid dài ngày.
Trong khi đó, PGS. TS Phạm Thị Bích Đào, chuyên khoa tai mũi họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết chưa ghi nhận trường hợp nào tương tự như ở TP Hồ Chí Minh.
PGS.TS Trần Cao Bính, Giám đốc Bệnh viện Răng-Hàm-Mặt Trung ương (Hà Nội) cho biết, ngoài Bắc hiện chưa gặp bệnh nhân nào bị hoại tử xương sau mắc Covid-19. Tình trạng hoại tử xương hàm mặt có thể gặp ở bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, dùng corticoid thời gian dài… khi nhiễm vi khuẩn, nấm có thể dẫn đến viêm xương, gây hoại tử.
Trước đây, khi chưa có thuốc tốt, bệnh nhân đến viện muộn, tình trạng này gặp khá nhiều xong hiện nay rất ít gặp.
Tuy nhiên, có một điều cần lưu ý là bệnh Covid-19 cũng có thể gây suy giảm miễn dịch.
Tương tự, PGS.TS Phạm Tuấn Cảnh, Giám đốc Bệnh viện Tai-Mũi-Họng Trung ương (Hà Nội) cũng cho biết Bệnh viện chưa gặp bệnh nhân nào như thế này. Vấn đề liệu tình trạng này có liên quan đến mắc Covid-19 hay không thì cần nghiên cứu thêm.
Cũng liên quan đến những ca viêm xương sọ, hàm mặt nặng sau khi mắc Covid-19 mới được ghi nhận tại TP Hồ Chí Minh, PGS-TS Trần Minh Trường, nguyên Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, Chủ tịch Hội Phẫu thuật đầu cổ TP.HCM, cho biết kết quả phân tích các ca bị hủy hoại xương vùng hàm mặt và xương sọ có sự hiện diện của nấm candida, asperglilus và vi khuẩn.
Theo PGS-TS Minh Trường, các bệnh nhân có biểu hiện chung là đau trong giai đoạn mắc Covid-19 ở vùng đầu, mặt, răng, khẩu cái và tiến triển kéo dài âm ỉ, không giảm giống với bệnh viêm xoang.
Bên cạnh đó, bệnh nhân có thêm các dấu hiệu như sưng viêm mí mắt, viêm sưng vùng sọ trán (thường gặp trong viêm xoang), hoại tử xương hàm, răng, xương khẩu cái nên khó nhai, súc miệng có mùi rất hôi; hoại tử nặng các mô mềm, hốc mũi lan lên nền sọ.
PGS-TS Minh Trường cũng nhấn mạnh chưa thể khẳng định các ca bệnh do Covid-19 gây ra nhưng thế giới đã có nhiều báo cáo về các trường hợp tương tự. Có khả năng virus Covid-19 gây tắc mạch vùng xương sọ và xương hàm mặt dẫn đến vùng xương này bị chết từ trong tủy xương và bội nhiễm nấm hay vi khuẩn.
Bên cạnh đó, hiện chưa có khuyến cáo chính thức của Bộ Y tế và phác đồ điều trị. Cách điều trị là phẫu thuật lấy hết xương viêm, hoại tử, sử dụng thuốc kháng sinh, kháng nấm.
