Có hơn 100 loại viêm khớp, nhưng viêm xương khớp (OA) là loại phổ biến nhất. Các loại khác bao gồm viêm khớp dạng thấp (RA), viêm khớp vẩy nến (PsA) và bệnh gút. Tất cả đều liên quan đến một số mức độ viêm.
Nếu bạn bị viêm khớp, việc lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng mà còn giảm nguy cơ biến chứng, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.
Hãy tìm hiểu về một số thực phẩm và đồ uống cần tránh nếu bạn bị bệnh này.
Đường bổ sung
Bất cứ ai cũng đều được hưởng lợi từ việc hạn chế ăn đường, đặc biệt nếu họ bị viêm khớp. Đường bổ sung được tìm thấy trong kẹo, soda, kem và nhiều loại thực phẩm khác, bao gồm nước xốt thịt nướng, nước xốt salad và xốt cà chua.
Trong một nghiên cứu liên quan đến 217 người bị RA, những người tham gia lưu ý rằng trong số 20 loại thực phẩm, soda có đường và món tráng miệng dường như có nhiều khả năng làm trầm trọng thêm các triệu chứng của họ.
Thịt đỏ và thịt đã qua chế biến
Một số nghiên cứu liên kết thịt đỏ và thịt chế biến sẵn với tình trạng viêm, có thể làm tăng các triệu chứng viêm khớp.
Ví dụ, những người ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có thể có mức độ interleukin-6 (IL-6), protein phản ứng C (CRP) và homocysteine cao hơn. Đây là những dấu hiệu của tình trạng viêm.
Nghiên cứu ở 217 người mắc bệnh RA được đề cập ở trên cũng cho thấy thịt đỏ thường làm các triệu chứng RA trở nên trầm trọng hơn.
Một đánh giá năm 2019 đã kết luận rằng chế độ ăn dựa trên thực vật không bao gồm thịt đỏ có thể cải thiện các triệu chứng viêm khớp.
Thực phẩm chứa gluten
Gluten là một nhóm protein có trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen và các loại ngũ cốc khác.
Một số nghiên cứu đã liên kết nó với tình trạng viêm gia tăng và gợi ý rằng chế độ ăn không chứa gluten có thể làm giảm các triệu chứng viêm khớp.
Thực phẩm chế biến sẵn
Các mặt hàng siêu chế biến - chẳng hạn như thức ăn nhanh, ngũ cốc ăn sáng và đồ nướng - có xu hướng chứa nhiều ngũ cốc tinh chế, đường bổ sung, chất bảo quản, đường fructose và các thành phần có khả năng gây viêm khác, tất cả đều làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp.
Nghiên cứu gợi ý rằng thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh RA bằng cách góp phần gây viêm và béo phì.
Hơn nữa, trong một nghiên cứu ở 56 người mắc bệnh RA, những người ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim hơn, bao gồm nồng độ glycated hemoglobin (HbA1c) cao hơn, một dấu hiệu lâu dài của việc kiểm soát lượng đường trong máu.
Do đó, thực phẩm chế biến sẵn có thể khiến sức khỏe tổng thể của bạn trở nên tồi tệ hơn và tăng nguy cơ mắc các bệnh khác.
Một số loại dầu thực vật
Chế độ ăn nhiều chất béo omega-6 và ít chất béo omega-3 có thể khiến viêm khớp trở nên trầm trọng hơn, chẳng hạn như các triệu chứng đau đầu gối, thường gặp ở viêm khớp và viêm khớp dạng thấp.
Những chất béo này cần thiết cho sức khỏe nhưng sự mất cân bằng có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Omega-3 có trong cá có dầu, hạt có dầu và rau xanh, trong khi omega-6 có trong bơ thực vật, mỡ thực vật và một số loại dầu ăn. Đảm bảo sự cân bằng giữa các loại dầu này giúp cải thiện các triệu chứng viêm khớp.
Thực phẩm nhiều muối
Thực phẩm giàu muối bao gồm tôm, súp đóng hộp, pizza, một số loại pho mát, thịt chế biến sẵn và nhiều mặt hàng chế biến sẵn khác.
Một nghiên cứu trên chuột năm 2019 cho thấy bệnh viêm khớp nghiêm trọng hơn ở những con chuột áp dụng chế độ ăn nhiều muối so với những con có chế độ ăn ít muối.
Nghiên cứu cũng gợi ý rằng lượng natri cao có thể là yếu tố nguy cơ mắc các bệnh tự miễn dịch như viêm khớp ở người. Một yếu tố có thể là muối kích thích quá trình miễn dịch dẫn đến viêm nhiễm.
Đồ uống có đường
Đồ uống có đường, chẳng hạn như nước ngọt, có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh viêm khớp.
Trong một nghiên cứu ở 1.209 người lớn ở độ tuổi 20–30, những người dùng đồ uống có đường fructose năm lần mỗi tuần trở lên có nguy cơ bị viêm khớp cao gấp ba lần so với những người uống ít hoặc không dùng đồ uống có đường fructose.
Đồ uống có chứa fructose cũng có thể dẫn đến sự gia tăng nồng độ axit uric, làm bệnh gút trầm trọng hơn.
Nước ngọt và các đồ uống ngọt khác có chứa đường, aspartame và axit photphoric, cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, cần thiết cho sức khỏe của xương.
Cà phê
Theo Tổ chức Viêm khớp (AF), không rõ liệu cà phê có tốt cho người bị viêm khớp hay không. Một mặt, nó chứa chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm. Mặt khác, mọi người nên chú ý đến hàm lượng caffeine.
Nếu bạn vẫn thích uống cà phê, tốt nhất nên:
- Tiêu thụ không quá 1–2 cốc mỗi ngày.
- Tránh uống cà phê trước khi đi ngủ.
- Tránh thêm quá nhiều đường, xi-rô hoặc kem vào cà phê.
Sữa
Một số người nhận thấy rằng sữa và các sản phẩm từ sữa khác gây ra phản ứng viêm, nhưng điều này không đúng với tất cả mọi người.
Nếu cơ thể bạn có thể dung nạp được sữa thì đó là nguồn cung cấp vitamin D và canxi tốt.
Tốt nhất bạn nên chọn các sản phẩm sữa ít béo hoặc không béo để giảm nguy cơ tăng cân và chất béo không lành mạnh.