Phô mai (pho mát) là thực phẩm làm bằng cách kết đông và lên men (ủ) sữa của bò, trâu, dê, cừu… có thể dùng quanh năm. Hầu hết các loại phô mai tan chảy ở nhiệt độ nấu.
Có thể hiểu phô mai như một chế phẩm “cô đặc” từ sữa nên có tất cả các thành phần dinh dưỡng tương tự như sữa. Phô mai là nguồn thực phẩm bổ dưỡng chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất như protein, chất béo, canxi, vitamin A, vitamin B12, photpho, kẽm… Cùng tìm hiểu các tác dụng của phô mai để bổ sung vào chế độ ăn uống hằng ngày.
Tác dụng của phô mai đối với sức khoẻ
Giúp xương chắc khoẻ, phòng ngừa loãng xương
Phô mai chứa lượng canxi cao (gấp 6 lần trong sữa) và vitamin D (giúp cơ thể hấp thụ canxi), cùng với acid folic, kẽm, phốt pho và vitamin A, B2, B12, và K2. Cơ thể chúng ta không thể tự sản xuất canxi nên phải nhờ chế độ dinh dưỡng hằng ngày giúp bổ sung canxi.
Tác dụng của phô mai đối với trẻ em là giúp cho hệ xương của trẻ cứng cáp, tăng trưởng chiều cao tối đa trong giai đoạn phát triển. Ngoài ra, sản phẩm này cũng cực kỳ tốt cho phụ nữ có thai và đang cho con bú giúp hệ cơ xương khớp được khoẻ mạnh.
Nguyên nhân gây bệnh loãng xương là do thiếu hụt canxi và ăn phô mai là cách tốt nhất để giúp tăng mật độ xương ở những người mắc bệnh này. Bệnh loãng xương có thể được điều trị bằng protein, canxi và các khoáng chất có trong phô mai.
Phô mai là nguồn protein tuyệt vời
Phô mai chứa nguồn protein hoàn hảo giúp tăng cơ nhanh chóng và casein – loại protein dễ tiêu hoá. Trong phô mai, protein chiếm gần 25% tổng giá trị dinh dưỡng, được xếp vào nhóm thực phẩm giàu protein.
Tác dụng của phô mai đối với bà bầu là cung cấp lượng protein cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng mô và cơ của thai nhi. Vì vậy, bà bầu nên bổ sung phô mai trong chế độ dinh dưỡng của mình khi mang thai để em bé được phát triển toàn diện.
Sản phẩm từ sữa này cũng không chứa đường nên đối với trẻ không dung nạp đường lactose trong sữa nên sẽ là sản phẩm thay thế sữa rất tốt.
Phô mai chứa chất béo tự nhiên
Nhiều người nghĩ rằng ăn phô mai sẽ khiến chúng ta tăng cân tuy nhiên thực tế không phải như vậy. Các chất béo tìm thấy trong phô mai là chất béo tự nhiên có chất lượng cao, cùng với axit béo, omega – 3 rất có lợi cho sức khoẻ.
Chất béo đem lại năng lượng hoạt động cho cơ thể, thúc đẩy chức năng tế bào khoẻ mạnh, duy trì nhiệt độ cơ thể… Vì vậy, phô mai được xem là sản phẩm cung cấp năng lượng hoạt động cho cơ thể rất tốt.
Phô mai giúp ngăn ngừa bệnh ung thư
Trong phô mai có hai chất là axit linoleic liên hợp và sphingolipid có khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư. Ngoài ra, vitamin B trong phô mai cũng có tác dụng duy trì các chức năng cơ thể và phòng ngừa nhiều loại bệnh khác nhau.
Giúp răng chắc khoẻ và hạn chế sâu răng
Công dụng của phô mai không chỉ có lợi cho hệ xương mà lượng canxi trong phô mai cũng rất tốt cho răng của chúng ta. Sự kết hợp của casein (một loại protein), phốt pho và canxi trong phô mai có thể thay thế các khoáng chất bị mất trong răng. Không dừng lại ở đó, một lượng nhỏ phô mai sau bữa ăn giúp trung hòa axit trong miệng và kích thích tiết nước bọt, giúp giảm các vấn đề về răng miệng.
Giúp hệ tiêu hoá khoẻ mạnh
Trong sản xuất phô mai, tùy thuộc loại sản phẩm mà các nhà sản xuất có thể sử dụng một loài hay một tổ hợp nhiều loài vi sinh vật khác nhau, chẳng hạn khuẩn lactic, khuẩn propionic…
Trong phô mai chứa nhiều loại men vi sinh tốt cho hệ tiêu hóa của con người. Các loại men này giúp hấp thụ thức ăn tốt hơn, cải thiện sức khoẻ.
Tác hại của phô mai nếu ăn quá nhiều
Mặc dù phô mai là một thực phẩm bổ dưỡng nhưng chất béo và muối phần lớn chứa trong phô mai sẽ tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Ngoài chứa chất béo có lợi thì phô mai cũng có thành phần cholesterol. Nếu hấp thụ nhiều vào cơ thể sẽ gây tích tụ cholesterol xấu và tăng nguy cơ bệnh huyết áp.
Một số người có vấn đề về tiêu hóa nếu ăn nhiều phô mai có thể làm cho các bệnh này có khả năng trầm trọng hơn, cơ thể phản ứng mạnh hơn và dễ dẫn tới dị ứng.
Ăn phô mai quá nhiều có thể khiến chúng ta đầy bụng và khó tiêu. Các mẹ lưu ý không nên cho trẻ ăn phô mai trước khi đi ngủ để hạn chế tình trạng trên.
Những lưu ý ăn phô mai đúng cách tốt cho sức khoẻ
Tuỳ thuộc vào độ tuổi mà chúng ta cân nhắc lượng phô mai sẽ ăn. Từ năm 2016, Viện Dinh dưỡng Việt Nam đã đưa ra khuyến nghị sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa như sau:
- Đối với người trưởng thành và người lớn tuổi: Mỗi ngày nên sử dụng 15gram phô mai, 100ml sữa chua, 100ml sữa dạng lỏng.
- Cho phụ nữ mang thai: Mỗi ngày sử dụng 30 gram phô mai, 200ml sữa chua, 250ml sữa dạng lỏng.
- Trẻ em từ 3 – 5 tuổi: Mỗi ngày sử dụng 15 gram phô mai, 100ml sữa chua, 200ml sữa dạng lỏng. Mẹ có thể bắt đầu cho trẻ sử dụng phô mai từ khi bé bước vào tuổi ăn dặm (từ 6 tháng tuổi) nhưng nên cho bé ăn từ từ từng ít một và thăm dò phản ứng của con. Đối với các bé dưới 1 tuổi, mẹ nên chọn loại phô mai có hàm lượng chất béo không vượt quá 20%.
Ăn phô mai lúc nào là tốt nhất cũng là thắc mắc của rất nhiều người. Buổi trưa là thời điểm phù hợp nhất để bổ sung phô mai vì lúc này cơ thể đã cạn kiệt nguồn năng lượng ít ỏi từ buổi sáng, ăn phô mai lúc này sẽ giúp cung cấp một nguồn năng lượng tức thời cho cơ thể tiếp tục hoạt động. Đồng thời tốt trong quá trình vận chuyển các chất dinh dưỡng đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Do hàm lượng vitamin C trong phô mai thấp nên khi ăn bạn có thể kết hợp thêm rau quả tươi. Đối với người lớn, chúng ta có thể dùng phô mai trong các món ăn salad hàng ngày.
Với trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm, mẹ có thể chế biến món sinh tố chuối kết hợp với phô mai hoặc cháo cà rốt phô mai, vừa lạ miệng vừa đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé yêu của mình.
Nếu như bạn mua một lượng phô mai nhỏ và chỉ có ý định dùng chúng hết trong khoảng 1 tới 2 ngày, bạn chỉ cần bảo quản chúng bình thường với nhiệt độ phòng mà chưa cần dùng tới tủ lạnh. Thế nhưng nếu bạn mua nhiều và muốn dùng trong thời gian dài thì cần bọc chúng cẩn thận bằng túi hút chân không bảo quản thực phẩm và để vào ngăn mát của tủ lạnh.
Lý do không nên bảo quản phô mai bằng ngăn đá là vì chúng sẽ dễ bị mất mùi cũng như giảm chất lượng.
Hãy lựa chọn những loại sản phẩm mới và đạt chất lượng từ các cửa hàng chuyên bán phô mai chính hãng. Điều này khá tốn kém nhưng bạn có thể thưởng thức phô mai an toàn và ngon miệng hơn. Đặc biệt, việc mua những loại phô mai chất lượng còn bảo đảm an toàn và có lợi cho sức khỏe của bạn.
Phô mai là thực phẩm lành mạnh và nên có trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày của bạn. Vì thế, hãy bắt đầu tập thói quen ăn phô mai để tận hưởng hương vị thơm ngon và bổ dưỡng cho sức khoẻ của chúng ta.