Bác sĩ Nguyễn Thị Mai Phương, khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, gợi ý một số bài thuốc dân gian đơn giản, dễ áp dụng tại nhà giúp người bệnh cải thiện giấc ngủ.

Tâm sen (tim sen, liên tử tâm)

Tâm sen là mầm non nằm trong hạt sen, có màu xanh lục đậm, vị đắng, tính hàn, giúp an thần, giảm hồi hộp lo âu, hạ huyết áp…

Cách sử dụng:

- Cách 1: Tâm sen 10 g, đun với 100 ml nước sôi trong 10-15 phút, gạn nước, uống trước khi ngủ.

- Cách 2: Tâm sen 8 g, cam thảo 6 g, đậu đen 12 g, bá tử nhân 12 g, thảo quyết minh 10 g, tất cả đun với 500 ml nước đến khi còn 300 ml uống 2 lần/ngày.

Lưu ý: Không dùng tâm sen tươi với những người có biểu hiện sợ lạnh, tay chân lạnh, ăn uống kém, không ngon miệng…

Vông nem

Đây là phần lá đã phơi khô của cây vông nem, có tính bình, vị đắng, giúp an thần.

Cách sử dụng:

- Cách 1: Lá vông nem phơi khô tái, thái nhỏ, cho vào ấm, đun sôi uống như trà mỗi ngày trước khi ngủ.

- Cách 2: Lá vông nem 16 g, táo nhân sao đen 10 g, tân sen sao 5 g. Hãm cùng 1.000 ml nước sôi, thêm 2-3 hoa nhài tươi, uống như trà hàng ngày.

- Cách 3: Lá vông nem 13 g, lạc tiên 15 g, tâm sen 2 g, lá dâu 10 g. Đun cùng nước sôi, uống như trà trước khi ngủ.

Lạc tiên

Đây là phần trên mặt đất đã phơi hoặc sấy khô của cây lạc tiên, có vị ngọt, đắng nhẹ, tính mát. Công dụng an thần, giải nhiệt mát gan, điều trị các chứng suy nhược thần kinh, tim hồi hộp, ngủ hay mơ.

Cách sử dụng:

- Cách 1: Lạc tiên khô 15 g uống thay trà hàng ngày.

- Cách 2: Lạc tiên 50 g, lá vông 30 g, lá dâu tằm 10 g, liên tâm 2 g. Đun cùng 700 ml nước, sắc còn 200 ml, chia uống 2 lần/ngày.

- Cách 3: Cây lạc tiên (cả rễ, quả non, dây lá) 500 g, hoa thiên lý 300 g, lá mướp đắng non 100 g. Sao khử thổ, cùng 50 g đậu xanh cả vỏ rang chín, tán nhuyễn. Mỗi ngày pha 3 thìa cà phê cùng 100 ml nước sôi, uống thay trà hàng ngày.

Long nhãn

Là phần cùi quả nhãn, sau khi thu hái phơi nắng, sấy khô. Long nhãn có adenine, choline, glucose, sucrose; protein, acid tatric, chất béo, sinh tố A, B…

Long nhãn có vị ngọt, tính ôn, giúp bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần, điều trị các chứng chán ăn, lo nghĩ quá mức, hay quên, hồi hộp trống ngực, mất ngủ, tự ra mồ hôi, giật mình lo sợ...

Cách sử dụng:

- Cách 1: 100 g cùi nhãn tươi, đun cùng 200 ml, uống trước khi đi ngủ hàng ngày.

- Cách 2: Long nhãn 30 g, hoàng kỳ 30 g, phục thần 30 g, mộc hương 15 g, toan táo nhân 3 g, nhân sâm 15 g, cam thảo 8 g, đương quy 3 g, viễn chí 3 g. Ngâm rượu càng lâu càng tốt. Mỗi ngày uống 1-2 chén con trước bữa ăn.

Táo nhân

Là hạt già đã phơi hoặc sấy khô của quả táo chua (táo ta). Táo nhân có tính bình, vị chua, ngọt, công dụng dưỡng can, an thần, liễm hãm, sinh tâm; điều trị các chứng tim hồi hộp, hư phiền, mất ngủ, mệt mỏi, hư nhược, ra nhiều mồ hôi...

Cách sử dụng:

- Cách 1: Táo nhân sao đen 8 g, cam thảo 4 g, bạch linh 8 g, bình vôi 8 g. Sắc uống 2 lần/ngày.

- Cách 2: Táo nhân sao đen 6 g, bạch linh 5 g, xuyên khung 3 g, tri mẫu 4 g, cam thảo 2 g. Đun cùng 500 ml, sắc còn 200 ml chia uống 2 lần/ngày.

Củ bình vôi

Củ bình vôi có tính mát, vị đắng ngọt, giúp an thần, tuyên phế.

Cách sử dụng:

- Cách 1: Củ bình vôi 8 g, hạt sen, long nhãn 10 g, táo nhân sao 10 g, lá vông 12 g. Sắc uống 2 lần trước ngủ.

- Cách 2: Củ bình vôi phơi khô, dùng 3-6 g đun cùng 1.000 ml nước trong 20-25 phút. Uống thay trà hàng ngày.

Dâu tằm

Quả dâu tằm, chín đỏ của cây dâu tằm (dâu ta), có tính ôn, vị ngọt, chua nhẹ. Công dụng thanh nhiệt, tư âm, bổ huyết, nhuận trường, thông tiện; điều trị các chứng chóng mặt ù tai, mất ngủ, tim đập nhanh, miệng khát, táo bón...

Cách sử dụng:

Quả dâu tươi 60 g, rửa sạch, đun cùng 500 ml nước ấm. Uống ngày 2 lần vào chiều - tối. Nếu mất ngủ lâu ngày, mọi người dùng quả dây 15 g, thục địa 15 g, bạch thược 15 g. Đun với 700 ml nước, sắc còn 200 ml, chia 2 lần/ngày.

Cây xấu hổ (cây trinh nữ)

Trinh nữ có vị chát, tính mát, công dụng an thần, trấn tĩnh.

Cách sử dụng:

- Cách 1: Dùng rễ cây trinh nữ rửa sạch, cắt nhỏ và phơi khô. Mang rễ cây trinh nữ phơi khô đun cùng 1 lít nước đến khi cạn còn khoảng 200 ml thì tắt bếp, chia thành 2 lần uống trong ngày.

- Cách 2: Hoa trinh nữ phơi khô, dùng khoảng 1 thìa cà phê hãm với một ít nước sôi, uống buổi tối trước khi đi ngủ, dùng cây trinh nữ chữa mất ngủ liên tục khoảng 1 tuần để nhận thấy kết quả cải thiện giấc ngủ rõ rệt.

Ngoài ra, trong y học cổ truyền còn nhiều phương pháp giúp điều trị mất ngủ, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, cấy chỉ, tập dưỡng sinh, ngâm chân...