Mứt là món ăn không thể thiếu trong những ngày Tết. Trước đây chỉ có chừng chục loại nhưng ngày nay mứt tết xuất hiện rất nhiều, từ các loại rau, củ như khoai lang, bí đao, gừng…đến tất cả các loại quả như đào, lê, mận, táo, dâu, kiwi…đều được chế biến thành mứt.
Tuy nhiên, PGS Nguyễn Thị Lâm – nguyên Viện Phó viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết mứt thường quá ngọt, không thích hợp cho người tiểu đường, người có đường máu cao, béo phì, hay người muốn ăn kiêng.
Ngoài ra, một số loại mứt chứa nhiều loại beta carotene hoặc vitamin A, C như mứt cà chua, cà rốt, táo, mận, kiwi…sẽ bị phân hủy do nhiệt độ và thời gian chế biến mứt quá lâu sẽ làm mất tác dụng của các nhóm vitamin.
Do đường nhiều nên mứt tạo ra năng lượng là chính, không cung cấp đủ thành phần dưỡng chất nhất là các vitamin, khoáng chất cho cơ thể so với lúc còn tươi, vì vậy không tốt khi dùng cho người già, trẻ em, và các phụ nữ mang thai trong suốt thai kỳ; không nên ăn nhiều hoặc thay thế cho các thực phẩm khác.
Ăn nhiều mứt dễ sinh đầy bụng và làm giảm mất cảm giác đói, do đó làm hạn chế sự ăn trong 2 bữa ăn chính.
Đặc biệt, mứt tế trên thị trường hiện nay cũng có nhiều báo động khi thực trạng an toàn thực phẩm như hiện nay. PGS Lâm cho biết hiện nay tồn tại nhiều loại mứt Tết ba không: Không nguồn gốc, không nhãn mác, không hạn sử dụng. Nếu người tiêu dùng không để ý có thể mua phải hàng kém chất lượng ảnh hưởng tới sức khỏe của người dùng.
Mối nguy hại cho sức khỏe từ những sản phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm do nhập khẩu từ Trung Quốc hay từ những cơ sở sản xuất thủ công mất vệ sinh an toàn thực phẩm trong khâu chế biến, hay tiềm ẩn dùng các loại phụ gia không được phép sử dụng trong ngâm, tẩm ướp hay tạo mầu sắc bắt mắt… đã khiến người tiêu dùng không khỏi lo lắng. Các cơ quan chức năng và các chuyên gia thị trường đã và đang phối hợp thanh kiểm tra chặt chẽ các mặt hàng mứt tết.
Hiện nay cũng nhiều gia đình đã tự chế biến mứt cổ truyền cho ngày Tết, nếu không quá bận rộn. Điều này cần khuyến khích để giữ được hương vị ngày Tết và chị em lại thêm được dịp nữ công gia chánh “khéo tay, hay làm”. Hoặc các bà mẹ nên chọn mứt của Việt Nam nhưng được chế biến bởi các công ty lớn, có thương hiệu, có nhãn mác đầy đủ, có ngày sản xuất và hạn sử dụng.
Tuy nhiên, PGS Lâm khuyến cáo dưới khía cạnh dinh dưỡng: tốt nhất là nên giảm bớt lượng mứt sử dụng và thay thế bằng cách ăn các loại trái cây tươi trong những ngày Tết như dưa hấu, cam, quýt, bưởi, hồng, dâu, táo... có lợi cho sức khỏe. Có thể thay thế mứt Tết bằng các loại hạt ngũ cốc hoặc hạt bí, đậu phộng, hạt điều, đậu Hà Lan, riêng với hạt dưa thì chú ý vì nếu được nhuộm bằng phẩm màu không tốt cũng có hại cho sức khỏe.
Để bảo đảm ATVSTP cho bản thân và gia đình, người tiêu dùng cần lưu ý khi lựa chọn mua mứt Tết, đặc biệt phải biết rõ về chủng loại nguồn gốc, xuất xứ cũng như chất lượng của mặt hàng này.
Ngoài ra, những người mắc đái tháo đường cũng cần kiêng đồ ngọt, đặc biệt ngọt nhân tạo như: bánh ngọt, kẹo, nước ngọt, nước ngọt có gas… và các vị ngọt quá đậm như: mía đường, hoa quả quá ngọt…thì người tiểu đường cũng cần hạn chế đến mức tối đa, vì người bị tiểu đường nếu nạp nhiều những đồ ngọt vào, lượng đường trong máu sẽ dễ vượt quá ngưỡng giới hạn chỉ số tiểu đường cho phép.
