Trong họ nhà cua, cái tên chù ụ nghe vô cùng lạ lẫm nhưng chất lượng của nó không thua kém bất cứ loài giáp xác nào. Đây là một đặc sản nổi tiếng, rất được ưa chuộng ở Trà Vinh.
Con chù ụ thuộc họ nhà cua, tuy có vẻ ngoài tương đối giống ba khía nhưng kích thước "nhỉnh" hơn. So với những loài giáp xác khác, thân hình chúng cũng cục mịch và chậm chạp hơn. Về vùng biển Ba Động, bạn sẽ dễ tìm thấy chù ụ ở các bãi bồi nước lợ, rừng ven biển...
Người dân địa phương cho biết sở dĩ loài này có tên chù ụ vì phần mai bên trên có những vết hằn sần sùi, ghồ ghề như hoa văn, người ta nhìn ai cũng dễ liên tưởng đến nét mặt đang phụng phịu, giận dỗi.
Anh Ðiều (ở Trà Vinh) cho biết con chù ụ thường sống ở các bãi bồi nước lợ, rừng đầm nước lợ ven biển. Chúng đi tìm thức ăn vào ban ngày, đào hang rất sâu và có nhiều đường ngách để thoát khi bị tấn công. Thông thường, loài này sinh sống từ 4-5 hang ăn thông với nhau.
"Vào mùa nước lên tháng 10, tháng 11 âm lịch, chù ụ ra rửa trứng. Thời điểm này gạch chù ụ rất ngon. Còn mùa tháng 2, tháng 3, chù ụ lột nên đa phần thịt không chắc. Có nhiều cách để săn chù ụ nhưng đơn giản nhất là dùng rập chì bỏ mồi bằng lá cây hay khóm rồi đặt trước miệng hang là chúng chui vào.
Chù ụ tuy chậm nhưng rất hung dữ, nếu để chung với nhau là chúng cắn gãy nghoe gãy càng, nên khó bảo quản nên sau khi bắt xong phải nhập luôn cho thương lái, hoặc bán vào trong các nhà hàng, quán ăn", anh Điều chia sẻ.
Trên thị trường, chù ụ được bán với giá từ 70.000 đồng/kg khi vào mùa. Thời điểm đầu mùa hoặc lúc khan hiếm, giá có thể lên tới 90.000-100.000 đồng/kg nhưng vẫn có nhiều khách đặt mua.
Trong các nhà hàng, quán ăn ở Trà Vinh, chù ụ là món đặc sản rất được ưa chuộng bởi chúng có tên vô cùng lạ và ngon ngọt hơn cua. Nó được chế biến ra nhiều món ngon như: Chù ụ rang tỏi me, nấu canh chua, hấp bia, luộc với nước dừa, nếu có nhiều thì làm mắm như ba khía, cho thêm ít ớt tỏi chanh, đường... Cái ngon của chù ụ là những chiếc càng giòn rụm, thịt chắc và ngọt. Ăn chậm chậm mới cảm nhận được hết vị chua, béo, ngọt và giòn của chúng.
Trước kia chù ụ chỉ phục vụ người dân địa phương, là món ăn dân dã ở nơi đây. Vài năm gần đây, khi du khách thưởng thức và tấm tắc hương vị mới lạ này, chù ụ được săn đón nhiều hơn hẳn. Về Trà Vinh, nhiều người tìm tới các nhà hàng, quán ăn để thưởng thức món ngon từ chù ụ.
Được thưởng thức chù ụ trong một lần đến nhà bạn chơi, Ngọc Hoàng (hiện đang sống ở TP.HCM) cho biết: "Lúc đầu nghe tên của loài này mình cũng không có cảm tình, chỉ thấy lạ và người dân giới thiệu là đặc sản ở đây nên ăn thử, nhưng khi ăn rồi thì thấy hấp dẫn. Cái ngon của chù ụ là những chiếc càng giòn rụm, thịt chắc và ngọt. Lúc thưởng thức chù ụ thì nhai chầm chậm để cảm nhận hết vị chua, béo, ngọt và giòn của món quà từ biển".
