Ở người khỏe mạnh, lưỡi trong trạng thái không hoạt động sẽ mềm, có màu hồng và ẩm với lớp phủ mỏng hơi trắng, bóng nhẹ trên bề mặt. Lưỡi đảm nhiệm các chức năng về vị giác, tiêu hóa hóa như nhai, nuốt, nếm thức ăn… và phát ra âm thanh.
Bên cạnh đó, từ xa xưa lưỡi đã là bộ phận quan trọng giúp thầy thuốc kiểm tra tình trạng sức khỏe, chẩn đoán bệnh. Y học hiện đại cũng đã công nhận rằng những bất thường ở lưỡi có liên quan tới nhiều dấu hiệu bệnh tật, bao gồm cả ung thư.
Vì vậy, nếu gặp 1 trong số 6 bất thường này ở lưỡi, nhất là nếu chúng lặp đi lặp lại hoặc kéo dài thì tốt nhất là nên đi thăm khám ngay:
1. Lưỡi yếu, khó cử động hoặc không thể duỗi thẳng
Nếu đột nhiên bạn cảm thấy lưỡi của mình yếu ớt hẳn đi, có những lúc mềm oặt đến không có sức, khó cử động thì nên thử đo huyết áp. Bệnh cao huyết áp ngoài những triệu chứng này sẽ đi kèm với màu sắc của lưỡi nhợt nhạt, lớp phủ rêu trắng dày hơn bình thường, dễ đỏ mặt, hay bị nhức đầu, khó thở, âm thanh phát ra bị méo mó hoặc khàn hơn.
Một số bệnh nhân cao huyết áp nặng còn gặp phải tình trạng cứng lưỡi, khó duỗi thẳng hay thè lưỡi ra khỏi miệng cùng với cảm giác ù tai dai dẳng. Đặc biệt, nếu triệu chứng trên xuất hiện đồng thời với cứng hàm, có vết loét lâu ngày màu trắng hay đỏ ở bờ bên của lưỡi, có cảm giác đau thì không chỉ là cao huyết áp, đó thậm chí có thể là ung thư miệng hoặc ung thư lưỡi nên đừng chủ quan.
2. Lưỡi màu tím và có đốm đen trên bề mặt
Dấu hiệu này rất có thể đó là do bạn đã bị tắc nghẽn trong mạch máu. Bên cạnh lưỡi tím, có đốm đen thì những bệnh nhân gặp vấn đề về mạch máu sẽ có thêm các triệu chứng khác như: đau đầu, tức ngực, sưng phù ở đầu ngón tay hoặc ngón chân, da xỉn màu.
Nếu tình trạng này kéo dài quá 2 tuần và càng ngày càng chuyển biến xấu (màu tím đậm hơn, nhiều đốm đen hơn) bạn hãy đi thăm khám sớm. Bởi vì một số thống kê lâm sàng cho thấy đây cũng là triệu chứng cảnh báo biến chứng nguy hiểm từ huyết khối, tắc mạch như: thuyên tắc phổi, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim…
3. Lưỡi sưng to hoặc có lông trắng ở giữa
Nếu bạn nhận thấy lưỡi của mình như bị sưng hoặc có vẻ lớn hơn bình thường rất nhiều nhưng kéo dài thì hãy cẩn trọng với bệnh suy giáp. Theo giải thích từ các chuyên gia, khi cơ thể không sản xuất đủ hormone tuyến giáp, làm chậm quá trình trao đổi chất và giảm năng lượng sẽ dẫn đến sưng phù ở lưỡi và 1 số nơi trong khoang miệng.
Tình trạng lưỡi có lông trắng ở giữa, giống như chia lưỡi thành 2 nửa rõ ràng thì thường gặp ở người viêm dạ dày, viêm đại tràng hoặc táo bón mãn tính. Tuy nhiên, với những người mắc bệnh dạ dày mãn tính có lượng axit dạ dày thấp, bệnh u xơ dạ dày mãn tính hoặc loét hành tá tràng thì lông trắng có thể mọc nhiều hơn ở phần giữa lưỡi, kèm theo lưỡi sưng phù nhẹ.
4. Lưỡi có màu vàng hoặc trắng nhợt
Người vệ sinh răng miệng không tốt sẽ thường có màu vàng nhạt trên bề mặt lưỡi. Lúc này, 1 lượng vi khuẩn lớn đã bùng phát và đang hoành hành trong miệng của bạn. Nhưng nếu đã chú trọng vệ sinh mà tình trạng không thay đổi thì rất có thể bạn đang gặp vấn đề về gan hoặc túi mật. Khi bệnh nặng, hơi thở cũng sẽ có mùi hôi, kèm các biểu hiện thường xuyên mệt mỏi, buồn nôn, sụt cân.
Còn nếu toàn bộ lưỡi màu trắng nhợt, rêu lưỡi mỏng là biểu hiện cơ thể suy nhược khí huyết, thiếu máu. Y học cổ truyền cho rằng đó là do các cơ quan nội tạng, nhất là hệ bài tiết bị rối loạn. Nguy hiểm hơn, khi lưỡi trắng nhợt mà lại xen lẫn các vết đốm màu tím, viền lưỡi không đều đặn là dấu hiệu của bệnh ung thư phổi.
5. Các cục u, vết loét lâu lành ở lưỡi
Như đã nói, một chiếc lưỡi khỏe mạnh thường có màu hồng và bề mặt mịn màng, không có cục u, không lở loét. Còn nếu trên bề mặt lưỡi xuất hiện những vết loét, liên tục lặp lại hoặc rất lâu khỏi, kéo dài quá 2 tuần thì nên đi tầm soát ung thư càng sớm càng tốt.
Ngoài vết loét, ung thư miệng hay ung thư lưỡi cũng có thể gây ra các cục u màu đỏ hoặc màu trắng phân tán không theo quy luật nào trên lưỡi. Đáng lo ngại là ở một số người, chúng còn không hề gây đau nên rất dễ bị bỏ qua.
6. Lưỡi khô, sẫm màu, có rêu vàng
Nếu bạn phát hiện lưỡi mình ngày càng sẫm màu từ đỏ đậm đến đen, trên lưỡi rêu vàng dày nhớt thì nên đi tầm soát ung thư dạ dày càng sớm càng tốt. Nếu cộng thêm các biểu hiện như viền lưỡi gai đỏ, hơi thở hôi, có cảm giác khô lưỡi, đắng miệng, suy giảm vị giác thì có thể bệnh ung thư đã ở giai đoạn nặng.
