Các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết đang điều trị cho một bệnh nhân sốt mò sau hành trình dài đến bệnh viện và chuyên khoa khác nhau. Đó là bệnh nhân nữ 75 tuổi, sống ở An Dương, Hải Phòng. Bệnh nhân chỉ ở nhà làm vườn, xuất hiện sốt kèm theo tức ngực, khó thở.

Ngày thứ 5, bệnh nhân đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Phòng) được chẩn đoán suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, điều trị 2 ngày không đỡ nên đã chuyển tới Bệnh viện Bạch Mai.

Tại Trung tâm Cấp cứu A9, sau khi thăm khám lâm sàng ban đầu, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân viêm phổi - suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết và được chuyển đến Trung tâm Hô hấp. Tại đây, sau khi thăm khám kỹ lưỡng, các bác sĩ phát hiện có một vết loét ở da vùng bẹn bên trái. Đây là tổn thương khá đặc hiệu do mò cắn.

Qua hội chẩn liên khoa, các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới bước đầu nhận định đây là bệnh sốt mò. Kết quả xét nghiệm đã đúng với chẩn đoán ban đầu.

Dễ chẩn đoán nhầm

Theo PGS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, mò là loại côn trùng, truyền vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi gây bệnh cảnh nhiễm trùng huyết. Chúng giống các căn nguyên gây nhiễm khuẩn huyết khác nên bác sĩ thường chẩn đoán nhầm nếu không để ý đến vết loét ngoài da do con mò đốt.

Dấu hiệu ban đầu là sốt cao và một số triệu chứng khác có thể nhầm với các bệnh sốt thông thường, sốt xuất huyết Dengue, sốt phát ban (sởi), bệnh sốt rét, viêm phổi, viêm cơ tim, nhiễm trùng máu. Người bệnh cũng có thể mệt mỏi, khó chịu, hoa mắt, chóng mặt, chóng mặt, ù tai, có cơn vã mồ hôi, đau cơ nhiều như trong bệnh sốt vàng da chảy máu (bệnh Leptospira). Một số trường hợp biểu hiện li bì, thờ thẫn, u ám như bệnh thương hàn (do vi khuẩn Salmonella). Thậm chí, bệnh dễ nhầm lẫn với viêm cầu thận cấp, xuất huyết giảm tiểu cầu.

PGS. Đỗ Duy Cường cho hay bệnh nhân 75 tuổi trên là trường hợp khá điển hình của bệnh sốt mò do mò cắn. Đặc điểm của con mò thường hay cắn ở vùng kín, da mỏng và có nếp gấp như bẹn, nách, bìu, sau tai, quanh hậu môn,... Đầu tiên, người bệnh thường tổn thương như nốt phỏng đường kính 0,5-1 cm, không đau, không ngứa nên chưa chú ý đến.

Sau một vài ngày, nốt phỏng thường tự vỡ ra, đóng một vảy đen hơi lõm xuống mặt da và xung quanh có gờ đỏ, kèm theo tổn thương nổi hạch, phát ban. Một số bệnh nhân sẽ dẫn đến nặng, có biểu hiện suy hô hấp, bệnh cảnh giống nhiễm khuẩn huyết.

Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên những biến chứng cấp tính như suy hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm cơ tim, viêm màng não, sốc giảm thể tích và tử vong.

Vị trí đốt hay bỏ sót

Sốt mò là một bệnh khá phổ biến trong thời gian gần đây ở một số nước nhiệt đới. Tại Việt Nam, khu vực mò hay sinh sống là những vùng nông thôn hay trung du, miền núi - nơi có cây cối rậm rạp, bụi cây. Con mò sẽ đốt và truyền tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi vào cơ thể người.

"Các bác sĩ cần lưu ý khi khám, bệnh nhân có triệu chứng sốt cao đột ngột, đau mỏi người, đa sung huyết, phát ban, nổi hạch thì cần khám kỹ ở một số vùng kín như nách, bìu, bẹn, quanh hậu môn, dưới nếp gấp sau gáy, sau tai, nếp lằn vú,... Đây là những nơi con mò hay cắn. Nếu phát hiện cần điều trị đặc hiệu với nhóm kháng sinh ngấm vào nội bào, thời gian điều trị cắt sốt nhanh và sau 3-5 ngày có thể khỏi hoàn toàn', bác sĩ Cường nói.

Vị chuyên gia này khuyến cáo người dân khi làm việc ngoài đồng ruộng hoặc những nơi có bụi cây rậm rạp nên chú ý trang phục bảo hộ lao động như mặc quần áo dày, đi tất/ủng và có thuốc/hóa chất để thoa/xịt trên người tránh côn trùng đốt.

Khi có triệu chứng sốt đột ngột, xuất huyết, mệt mỏi, đau người, phát ban, nổi hạch, bạn cần quan sát và kiểm tra kỹ trên cơ thể xem có nốt đốt như mô tả ở trên thì nghĩ đến đây là tổn thương do mò đốt. Người dân nên đến các cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.

Nhân viên y tế cũng cần được trang bị và cập nhật các kiến thức về bệnh sốt mò theo hướng dẫn của Bộ Y tế để có thể chẩn đoán và điều trị kịp thời, đúng phác đồ. Nếu bệnh nhân diễn biến nặng cần được chuyển đến tuyến trên để được xử lý và điều trị, tránh những biến chứng nguy kịch, đe dọa tính mạng.