Trước đó, bệnh nhi được chuyển đến Bệnh viện Nhi TW vào ngày thứ 12 sau khi khởi phát bệnh. Trẻ nhập viện trong tình trạng nặng gồm phổi tổn thương, suy hô hấp, vẫn còn ban sẩn xuất huyết ở 2 bàn tay. Bệnh nhi tiếp tục được thở máy, duy trì vận mạch, điều trị tích cực, lọc máu... và xét nghiệm tìm căn nguyên.

Kết quả cấy máu sau đó cho thấy trẻ nhiễm vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei. Các bác sĩ đã chẩn đoán trẻ bị shock nhiễm khuẩn/suy đa tạng/Whitmore.

Qua khai thác bệnh sử, trước khi khởi phát bệnh, trẻ đi học về gặp mưa, bị sốt cao liên tục 4 ngày, ho, nổi sẩn ban kèm đau tức ngực phải, đau bụng...

Sau khi được điều trị tại địa phương, tình trạng không tiến triển, trẻ được chuyển lên Bệnh viện Nhi TW vào ngày thứ 12 của bệnh, trong tình trạng rất nặng, đã không thể qua khỏi.

Đây là 1 trong 2 ca bệnh quê ở Thanh Hóa mắc bệnh Whitmore đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Một bệnh nhi khác là L. N. Q. (SN 2012), tại xã Yên Mỹ, huyện Nông Cống. Kết quả xét nghiệm cho thấy, trẻ bị áp xe phần mềm vùng trước tai phải/Whitmore. Theo đại diện bệnh viện Nhi Trung ương, các tổn thương của bệnh nhi này đã được kiểm soát.

Trước đó, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng đã cảnh báo về 3 trường hợp mắc bệnh Whitmore, trong đó có 2 ca bệnh nhi ở Thanh Hóa và 1 ca người lớn tại huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk.

Bệnh Whitmore khó chẩn đoán

Về bệnh Whitmore, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh Whitmore thường có các biểu hiện lâm sàng đa dạng như sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi...

Bệnh có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, do bệnh cảnh lâm sàng của bệnh Whitmore rất đa dạng nên bệnh nhân thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu…

Không ít bệnh nhân đã phải trải qua rất nhiều chuyên khoa mới chẩn đoán chính xác là mắc Whitmore. Hơn nữa, việc điều trị căn bệnh này rất khó khăn, phải dùng kháng sinh liều cao để tấn công, kéo dài.

Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và vẫn có thể tử vong dù đã được chẩn đoán đúng. Việc theo dõi điều trị bệnh kéo dài, lại tốn kém nên không ít bệnh nhân đã bỏ cuộc. 

"Đây cũng là 1 trong là những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong do Whitmore còn cao, lên tới 40%", PGS Cường cho biết.

PGS Cường khuyến cáo, vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây bệnh Whitmore thường có trong đất, bùn và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này.

Bệnh gia tăng vào mùa mưa là do khuẩn thường có trong đất, bùn bẩn, người dân dẫm phải sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.

PGS Đỗ Duy Cường cảnh báo những người làm việc tiếp xúc nhiều môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu có trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để. Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này nên càng cần phải phòng ngừa, bảo hộ cho tốt khi làm việc với môi trường đất, nước.

Phòng bệnh Whitmore thế nào?

Bộ Y tế khuyến cáo chủ động thực hiện 7 giải pháp dưới đây để phòng bệnh Whitmore:

- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước, sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.

- Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.

- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm.

- Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.

- Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.

- Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch... cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

- Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện, điều trị kịp thời.