Triệu chứng đau ruột thừa nếu không phải là người có kinh nghiệm hoặc đã từng đọc chỉ dẫn nhận biết ở sách báo thì rất khó phát hiện.

Phần lớn chỉ cho rằng đó là các cơn đau bụng thông thường không có gì nguy hiểm. Trên thực tế đã có nhiều trường hợp tử vong vì viêm đau ruột thừa do không được nhận biết các triệu chứng kịp thời nên rất chủ quan trong việc cứu chữa.

Ruột thừa có tên tiếng Anh là Appendix, một bộ phận của ống tiêu hóa, có hình dạng ống mỏng dài khoảng 5-10cm, có vị trí nằm ở đáy manh tràng, gần ngã 3 nối ruột non và ruột già. Thông thường, ruột thừa nằm ở vùng bụng dưới bên phải, tuy nhiên nhiều trường hợp nằm ở các vị trí khác lân cận, hoặc ở giữa và bên trái bụng.

Dưới đây là các nguyên nhân gây ra triệu chứng đau ruột thừa người bệnh cần chú ý

Triệu chứng đau ruột thừa thường bị gây ra bởi 2 nguyên nhân chính là: Viêm ruột thừa và khối u ruột thừa.

Viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa thường xảy ra ở độ tuổi từ 10-30 tuổi. Viêm ruột thừa diễn ra khá phổ biến chiếm tới 60-70% các ca cấp cứu về ổ bụng. Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới thì tỉ suất bị viêm ruột thừa rơi vào khoảng 1/10.000 người mỗi năm.

Nếu không được chữa trị kịp thời thì tình trạng viêm ruột thừa chuyển sang biến chứng thủng có thể chiếm tới 19,2%. Và biến chứng thủng dễ xảy ra ở những người cao tuổi.

Viêm ruột thừa cũng chính là lý do dẫn đến các ca phẫu thuật ổ bụng chiếm tỉ lệ cao nhất trong cấp cứu ngoại ở nước ta.


Nguyên nhân gây viêm ruột thừa cấp

Khi các nang bạch huyết bị phì đại do bị nhiễm trùng đường ruột do salmonella, shigella hoặc nhiễm trùng hô hấp cấp làm tăng sinh bạch huyết.

Hoặc do bị ứ đọng sạn phân trong lòng ruột thừa.

Số ít trường hợp có thể do vật lạ như hạ  trái cây nhỏ hoặc ký sinh trùng đường ruột như giun đũa xâm nhập.

Ngoài ra, viêm ruột thừa cũng có thể do bị bướu thành ruột thừa, thành manh tràng đè vào.

Triệu chứng đau ruột thừa sẽ như thế nào nếu do viêm?

Đám quánh ruột thừa: Khi ruột thừa bị viêm thường sẽ không có hoặc có rất ít mủ do được các cấu trúc xung quanh đến bao bọc.

Diễn biến có thể tạo thành ổ áp xe, hay phản ứng viêm giảm dần và bệnh nhân sẽ cảm thấy bớt đau.

Áp xe ruột thừa: Thời gian hình thành ổ áp xe thường từ 4- 5 ngày. VRTC vỡ mủ được các tạng lân cận như mạc nối lớn, ruột non đến bao xung quanh, cô lập tạo thành ổ áp xe ruột thừa.

Khám lâm sàng sờ thấy một khối ở hố chậu phải di động kém, ấn rất đau.

Viêm phúc mạc: Viêm phúc mạc ruột thừa thường xảy ra do bệnh nhân được chuân đoán và chữa trị muộn. Triệu chứng lâm sàng của triệu chứng đau ruột thừa ở dạng viêm phúc mạc thường là bệnh nhân có đau hố chậu phải nhiều, sốt cao ≥ 39oC.

Các triệu chứng đau ruột thừa cần biết

Bị đau ruột thừa

Khi bị viêm ruột thừa thì triệu chứng của đau ruột thừa sẽ xuất hiện đầu tiên và có thể xuất hiện nhiều dạng đau như:

+ Cơn đau có thể diễn ra ở vùng quanh rốn hoặc trên rốn. Sau khoảng từ 2-12 giờ, mức độ đau sẽ tăng dần và di chuyển xuống vùng hố chậu phải, đau âm ỉ liên tục. Tình trạng đau có thể tăng lên khi ho hoặc khi thay đổi tư thế. Đây chắc chắn là triệu chứng đau ruột thừa cấp rất nguy hiểm mà người bệnh cần phải nắm rõ để được đưa đi cấp cứu ngay.

+ Ngoài ra, vị trí của ruột thừa rất đa dạng. Do đó tùy vào vị trí của ruột thừa mà người bệnh sẽ có cảm nhận rất khác nhau về vị trí của đau ruột thừa. Chẳng hạn như đau hông lưng (ruột thừa sau manh tràng), đau hạ vị (ruột thừa thể tiểu khung), đau dưới sườn phải (ruột thừa dưới gan), ...

+ Tính chất của cơn đau ruột thừa còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác: Thuốc đang sử dụng, sức chịu đựng của người bệnh, sức đề kháng của người bệnh, tình trạng bệnh lý của người bệnh, ...

Sốt

Triệu chứng đau ruột thừa người bệnh thường sốt nhẹ khoảng 38 độ C do tình trạng viêm nhiễm của ruột thừa. Nếu bị biến chứng viêm phúc mạc ở tình trạng nhiễm trùng nặng sẽ gây ra triệu chứng sốt cao.

Rối loạn tiêu hoá

Ngoài triệu chứng đau ruột thừa thì người bệnh còn có thể kèm theo các triệu chứng khác như: Chán ăn, ăn không ngon, nôn hoặc cảm giác buồn nôn, xuất hiện tiêu chảy. Và số rất hiếm có xuất hiện táo bón.

Thứ tự của các triệu chứng sẽ xuất hiện như sau: Chán ăn →Đau ruột thừa→ Nôn ói. Nếu nôn ói xuất hiện trước đau thì cần xem xét cẩn trọng.

Triệu chứng viêm ruột thừa

Do tính chất đa dạng của đau ruột thừa mà bệnh lý viêm ruột thừa có thể rất dễ hoặc rất khó chẩn đoán. Thực tế, hiện nay không có một, dấu hiệu lâm sàng hay xét nghiệm nào chẩn đoán chính xác viêm ruột thừa trong tất cả các trường hợp, kể cả triệu chứng lâm sàng viêm ruột thừa cấp. Việc chẩn đoán thường được kết hợp dựa trên bệnh cảnh lâm sàng, thăm khám và các xét nghiệm.

Điều trị viêm ruột thừa như thế nào?

Nguyên tắc điều trị viêm ruột thừa cấp là phẫu thuật để cắt bỏ phần ruột thừa bị viêm. Phẫu thuật này nên được tiến hành càng sớm càng tốt, ngay khi có chẩn đoán.

Đối với các trường hợp viêm ruột thừa cấp không gây biến chứng ở những vùng xa xôi, những bệnh nhân có nhiều nguy cơ cho cuộc mổ hay từ chối mổ thì có thể chọn cách điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên cách này thường giảm hiệu quả theo thời gian vì điều trị kháng sinh liên tục sẽ bị nhờn thuốc.

Triệu chứng đau ruột thừa ở phụ nữ mang thai

Chuẩn đoán viêm ruột thừa ở phụ nữ có thai thường khó phát hiện hơn vì các triệu chứng viêm ruột thừa ở đối tượng này thường gần giống với các biểu hiện của phụ nữ trong thời gian thai nghén như non, ói, mệt mỏi, chán ăn…

Hơn nữa, khi mang thai, vị trí của ruột thừa sẽ có sự xê dịch nhất định nên sẽ gây khó khăn cho việc chuẩn đoán.

Khi chuẩn đoán bằng phương pháp CT-Scan cho phụ nữ mang thai, phải sử dụng chụp với liều tia thấp và không dùng cản quang. Vì nếu chụp CT-Scan như với bệnh nhân bình thường sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ thai nhi.

Phụ nữ khi mang thai mà bị viêm ruột thừa được khuyến cáo phẫu thuật sớm dù nguy cơ cắt “nhầm” ruột thừa bình thường tương đối cao, vì viêm ruột thừa nếu diễn tiến thành viêm ruột thừa hoại tử gây viêm phúc mạc sẽ làm tăng tỉ lệ mất thai lên 4 lần.

Triệu chứng đau ruột thừa ở trẻ em

Trẻ bị đau vùng bụng dưới

Triệu chứng đau ruột thừa bên nào? Như chúng ta đã biết ruột thừa nằm trong ổ bụng phần bên phải vì vậy nếu bé đau bụng vị trí vùng bụng dưới bên phải thì có thể trẻ đã bị đau ruột thừa.

Vùng bụng của trẻ bị sưng tấy

Đây là một trong những dấu hiệu nhận biết phổ biến của bệnh viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ. Trong độ tuổi từ 10-18 tuổi trẻ em rất dễ mắc bệnh do phần lớn thức ăn trong ruột thừa bị tắc gây nhiễm trùng tạo viêm.

Chán ăn

Nếu có dấu hiệu trẻ bỏ ăn chán ăn kéo dài nhiều ngày thì phụ huynh phải đưa trẻ đi thăm khám tại các bệnh viện để được chuẩn đoán và chữa trị kịp thời.

Sốt và buồn nôn

Khi hệ tiêu hóa có dấu hiệu bị xâm nhập nhiễm trùng đặc biệt là ruột thừa sẽ gây ra hiện tượng sốt và buồn nôn. Hãy đưa trẻ khỏ đi khám để chẩn đoán bệnh lý một cách chính xác nhất

Đau bàng quang khi đi tiểu

Viêm ruột thừa ở trẻ em thường xuất hiện triệu chững đau bụng phần dưới.Trẻ có cảm giác khó chịu kèm theo mỗi lần đi tiểu rất đau buốt bàng quang.

Trẻ bị tiêu chảy, táo bón

Tiêu chảy và táo bón có thể chỉ là do đau bụng bình thường nhưng cũng có thể do tình trạng viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ gây ra.

Khối u ruột thừa

Khi bị khối u ruột thừa sẽ có các triệu chứng như ruột thừa sưng viêm, gây nên tình trạng đau ruột thừa và tiêu chảy. Đau ruột thừa do u thường có biểu hiện nhẹ hơn và diễn tiến chậm, không cấp tính như trong viêm ruột thừa. Đây là 1 bệnh lý thường không đòi hỏi can thiệp cấp cứu.

Việc chẩn đoán chủ yếu cũng tương tự như viêm ruột thừa. Tuy nhiên các u lại dễ dàng phát hiện qua các công cụ hình ảnh học như siêu âm, CT-Scan hay MRI. Việc điều trị dựa trên nhiều yếu tố, nhưng chủ yếu vẫn dựa trên phẫu thuật.

Triệu chứng đau ruột thừa thường diễn ra ở những vị trí không cố định trên ổ bụng nhất là ở phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, nếu thấy có các dấu hiệu như đã kể trên bài viết thì chúng ta nên nhanh chóng tới bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời, tráng tình trạng đáng tiếc xảy ra.