Tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc sốt xuất huyết thấp nhưng rất nguy hiểm

Theo thống kê của ngành y tế, từ đầu năm 2024 đến hết tháng 4 cả nước đã ghi nhận hơn 16.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, có 1 ca tử vong. Riêng tại Hà Nội, số ca mắc tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm trước, với gần 600 ca. Dự báo, khi bước vào mùa mưa, số ca mắc có thể gia tăng, vì thế mọi người cần nâng cao ý thức phòng bệnh.

Một thông tin nhận được nhiều sự quan tâm của các mẹ bỉm sữa là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi, khi luôn có người lớn chăm sóc, liệu có nguy cơ mắc sốt xuất huyết hay không? PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, ai cũng có thể mắc sốt xuất huyết, kể cả trẻ sơ sinh. Bệnh này mắc do muỗi mang mầm bệnh truyền và hiện chưa có vắc xin phòng bệnh.

Thực tế cho thấy, đã có trường hợp trẻ sơ sinh mắc sốt xuất huyết, phải điều trị tại BV Đại học Y Hà Nội. Đó là em bé mới 7 ngày tuổi, bị sốt xuất huyết, biến chứng rối loạn đông máu phải nhập viện. Sau gần 2 tuần điều trị, bé gái mới hồi phục và được xuất viện, không để lại di chứng gì.

Trẻ nhỏ có nguy cơ mắc sốt xuất huyết, dù tỉ lệ hiếm gặp hơn người trưởng thành. Ảnh minh họa. 

Theo y văn, tỉ lệ trẻ sơ sinh bị sốt xuất huyết thường thấp hơn so với các đối tượng khác do các bé thường được chăm sóc đặc biệt, ít di chuyển ra nơi công cộng nên nguy cơ bị muỗi mang mầm bệnh sốt xuất huyết đốt sẽ ít hơn.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh, dưới 1 tuổi cũng bắt đầu xuất hiện với tỷ lệ tăng dần. Số liệu thống kê của Bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM cho thấy, tỷ lệ trẻ sơ sinh mắc sốt xuất huyết chiếm khoảng 5 - 6% trong tổng số bệnh nhi mắc bệnh sốt xuất huyết. Các bác sĩ cũng nhận định, sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh được đánh giá là bệnh đặc biệt nguy hiểm vì tỷ lệ tử vong cao.

Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ có biểu hiện đa dạng, phức tạp

PGS Trần Đắc Phu cho biết, bệnh sốt xuất huyết Dengue ở trẻ em có biểu hiện đa dạng và phức tạp, diễn biến nhanh từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: Sốt, Nguy hiểm và Hồi phục.

Giai đoạn sốt: Trẻ thường sốt cao đột ngột, liên tục, trẻ nhỏ thì bứt rứt, quấy khóc, trẻ lớn hơn thì than nhức đầu, chán ăn, buồn nôn, da sung huyết, đau cơ, đau khớp, nhức hai hốc mắt; thường có chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.

Sau giai đoạn này, trẻ đi vào giai đoạn nguy hiểm, thường rơi vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh. Biểu hiện trẻ có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt, có thể có các biểu hiện như thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch, thường kéo dài 24 - 48 giờ, có thể tràn dịch ở màng phổi, màng bụng, phù nề mi mắt, gan to. Nếu thoát huyết tương nhiều sẽ dẫn đến sốc, với các biểu hiện vật vã, bứt rứt hoặc li bì, lạnh đầu chi, da lạnh ẩm, mạch nhanh nhỏ, tụt huyết áp hoặc không đo được huyết áp, tiểu ít…

Trẻ nhỏ bị sốt xuất huyết có biểu hiện đa dạng, phức tạp dễ bị biến chứng nặng. Ảnh minh họa. 

Trẻ có thể xuất hiện xuất huyết dưới da, với các nốt xuất huyết rải rác hoặc chấm xuất huyết thường ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn hoặc mảng bầm tím. Ngoài ra, cũng có trường hợp xuất huyết niêm mạc, tiểu ra máu.

Tuy nhiên, xuất huyết không phải là dấu hiệu bắt buộc của bệnh, bởi có trẻ tuy mang bệnh nhưng lại hoàn toàn không có triệu chứng xuất huyết. Do vậy, khi có hoặc không triệu chứng xuất huyết thì bệnh vẫn có thể dẫn tới một biến chứng nguy hiểm, có thể khiến trẻ tử vong, đó là sốc.

Khi qua giai đoạn nguy hiểm, trẻ sẽ đến giai đoạn phục hồi. Giai đoạn này, trẻ hết sốt, toàn trạng tốt lên, thèm ăn, huyết áp ổn định và tiểu nhiều; xét nghiệm máu số lượng bạch cầu máu thường tăng lên sớm sau giai đoạn hạ sốt, số lượng tiểu cầu dần trở về bình thường, nhưng muộn hơn so với số lượng bạch cầu.

Những sai lầm cần tránh và phòng sốt xuất huyết ở trẻ

Theo Cục Y tế dự phòng, khi trẻ bị sốt xuất huyết, cần tuyệt đối tranh dùng Aspirin để hạ sốt, vì tác dụng phụ của thuốc có thể gây xuất huyết sớm và nặng hơn. Đồng thời không cạo gió cho trẻ, nên cho trẻ nhập viện ngay nếu trong quá trình theo dõi trẻ có một trong các dấu hiệu: sốt quá cao, xuất huyết lan rộng, chảy máu cam, chảy máu chân răng; tay - chân lạnh, trẻ đang tỉnh táo bỗng trở nên lừ đừ, có khi vật vã, đau bụng dữ dội, da trẻ đổi màu.

Do bệnh sốt xuất huyết Dengue ở trẻ em có biểu hiện đa dạng và phức tạp, diễn biến nhanh nên cha mẹ cần quan tâm để phát hiện bệnh sớm, đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Cho trẻ mặc áo dài, ngủ màn để phòng bệnh sốt xuất huyết. Ảnh minh họa. 

Cục Y tế dự phòng khuyến cáo phòng sốt xuất huyết ở trẻ như sau:

- Cần cho trẻ mặc quần áo dài tay, ngủ mùng/màn cả ban đêm lẫn ban ngày, không để trẻ nơi thiếu ánh sáng, ẩm thấp để tránh muỗi đốt, thoa thuốc chống muỗi lên những vùng da lộ ra ngoài để bảo vệ trẻ mọi lúc, cả ngày lẫn đêm.

- Đậy kín các lu, hủ, bể chứa nước, không tạo điều kiện cho muỗi phát triển. Dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sạch thoáng, không treo quần áo làm chỗ cho muối trú đậu, thay nước bình bông mỗi ngày, đổ dầu hôi hoặc pha nhiều muối vào chén nước chống kiến chân tủ thức ăn để triệt nơi sinh sản của muỗi.

Hiện tại chưa có thuốc đặc trị, nên phòng bệnh là giải pháp tốt nhất.