Sốt phát ban là gì?

Sốt phát ban là hiện tượng nóng sốt kèm theo cơ thể xuất hiện những nốt ban đỏ hoặc ban đào, thường thì bệnh này lành tính, có thể điều trị tại nhà. 

Bệnh rất thường gặp ở trẻ em nhất là trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi. Đây là giai đoạn trẻ có sức đề kháng kém vì lượng kháng thể tự nhiên của mẹ truyền cho trẻ trong giai đoạn bào thai và qua sữa mẹ đã giảm xuống trong khi hệ miễn dịch của trẻ chưa được hoàn thiện.

Một trẻ có thể bị sốt phát ban ít nhất là một lần trong đời, thậm chí nhiều lần tùy theo tình trạng sức khỏe của trẻ và nguyên nhân gây bệnh. Hầu hết nguyên nhân gây sốt phát ban cho trẻ là do virus lành tính, nếu được chăm sóc tốt, bệnh có thể tự khỏi sau 5 - 7 ngày.

Nguyên nhân gây bệnh sốt phát ban ở trẻ nhỏ

Sốt phát ban ở trẻ em là do virus Herpes - 6 hoặc virus Herpes - 7 gây nên.

Sốt phát ban có thể lây nhiễm qua đường hô hấp, trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi hệ miễn dịch còn non yếu nên rất dễ lây nhiễm. Đây là bệnh rất dễ lây nhiễm, đặc biệt là ở trong môi trường nhà trẻ, mẫu giáo. 

Trẻ tiếp xúc với dịch tiết ra từ nước mũi hoặc cổ họng của người bị bệnh cũng sẽ bị lây nhiễm, kể cả người bệnh đó chưa phát bệnh ra bên ngoài.

Triệu chứng bệnh sốt phát ban ở trẻ em

Sốt phát ban có thời gian ủ bệnh khoảng 7 ngày nên bệnh sẽ biểu hiện ra bên ngoài sau khoảng 1 tuần từ khi virus xâm nhập vào cơ thể trẻ. Đối với các trường hợp bệnh nhẹ sẽ không có biểu hiện rõ ràng. Nhưng nhìn chung, các biểu hiện của bệnh sẽ bao gồm:

Nhức đầu

Biểu hiện ban đầu là trẻ bị đau đầu, hâm hấp nóng. Đối với trẻ sơ sinh giai đoạn này sẽ quấy khóc nhiều.

Sốt

Trẻ sốt cao bất ngờ, nhiệt độ có thể lên hơn 39 độ C, kèm theo đó là các triệu chứng viêm long hô hấp trên như viêm họng, ho, sổ mũi. Ở cổ có thể nhìn thấy các hạch bạch huyết nổi lên. Sốt sẽ kéo dài từ 3 - 5 ngày.

Cảm giác ớn lạnh

Kèm theo sốt là cảm giác ớn lạnh khiến bé rất khó chịu.

Phát ban

Thường xuất hiện sau giai đoạn sốt. Các nốt ban nhỏ bằng hoặc nổi cộm lên mặt da, màu hồng hoặc đỏ, xuất hiện đầu tiên ở ngực, bụng và lưng sau đó sẽ lan lên 2 tay và cổ. 

Đôi khi các nốt ban cũng lan lên mặt và xuống chân. Một số đốm ban có thể có một vòng trắng bao quanh nó. Các nốt ban thường sẽ biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày, không gây ngứa, khó chịu cho bé.

Kèm theo những triệu chứng trên có thể xuất hiện thêm một vài dấu hiệu bệnh sốt phát ban khác nhưng không đặc hiệu như:

• Ho khan
• Buồn nôn, ói mửa
• Tiêu chảy nhẹ, dễ mất nước.
• Mệt mỏi, trẻ sơ sinh sẽ quấy khóc nhiều.
• Chán ăn, biếng ăn, trẻ sơ sinh có thể bú ít.
• Mí mắt bị sưng

Khi nào trẻ sốt phát ban cần gặp bác sĩ?

Với bất cứ sự nghi ngờ nào của bố mẹ cũng có thể đưa trẻ đi gặp bác sĩ, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ngoài ra, khi thấy trẻ có những dấu hiệu sau thì nên đưa trẻ đi khám ngay:

• Trẻ sốt cao hơn 39 độ
• Thời gian sốt phát ban kéo dài hơn 7 ngày (thông thường trẻ sốt từ 3 - 5 ngày).
• Phát ban không có chuyển biến tích cực sau 3 ngày.
• Nếu trẻ có những dấu hiệu như mệt mỏi, lừ đừ, quấy khóc vô cớ, khó thở, phân có máu, chảy mủ tai, co giật… thì phải đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay.

Sốt phát ban và cách điều trị - chăm sóc tại nhà đúng cách

Cách hạ sốt cho trẻ bệnh

Giai đoạn bé sốt cao cần hạ sốt cho trẻ. Các bố mẹ cần chú ý:

Đối với trẻ sơ sinh từ 0 - 6 tháng: nếu trẻ sốt cao nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ và uống thuốc theo chỉ dẫn. Không tự ý cho trẻ dùng thuốc.

Đối với trẻ trên 6 tháng trở nên: nếu trẻ sốt cao quá 38 độ có thể cho trẻ dùng thuốc theo đơn của bác sĩ hoặc thuốc paracetamol với liều lượng 10mg/kg cân nặng của trẻ, 4 - 6 giờ sau nếu bé vẫn sốt thì tiếp tục cho uống lặp lại với liều lượng tương tự. Nhưng tốt nhất khi dùng thuốc uống cho trẻ khi bị sốt nên có chỉ dẫn của bác sĩ.

Chăm sóc khi trẻ bị sốt

Chườm mát cho trẻ bằng nước ấm (không nên dùng nước lạnh).

Không nên đắp chăn kín cho trẻ.

Để trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường từ khi phát bệnh đến khi khỏi hoàn toàn.

Cho trẻ uống nhiều nước bởi trong quá trình sốt cao trẻ rất dễ bị mất nước. Các bố mẹ cũng có thể cho con uống thêm dung dịch bù điện giải để hạ sốt và bù nước tốt. Cũng nên cho trẻ uống thêm các loại nước ép cam, dưa hấu, xoài...

Khi bé bị ho, hãy cho bé uống loại thuốc ho có nguồn gốc thảo dược để giảm ho, tiêu đờm. Lau sạch mũi nếu bé bị sổ mũi. Trẻ sơ sinh cần phải được chỉ dẫn bởi bác sĩ, không tự ý mua thuốc cho bé uống.

Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi thoải mái, không mặc đồ bó sát.

Vệ sinh thân thể bé sạch sẽ, tắm rửa hàng ngày cho bé. Không nên kiêng kỵ mà không vệ sinh cho bé.

Trẻ bị sốt phát ban tắm lá gì?

Kết hợp điều trị bằng thuốc, vệ sinh thân thể cho trẻ và tắm rửa sạch sẽ sẽ giúp con nhanh hạ sốt. Sốt phát ban tắm lá gì và có tác dụng như thế nào là thắc mắc của các bà mẹ trong giai đoạn bé sốt:

Lá chè xanh

Nấu nước lá chè xanh tắm cho con sẽ giúp con giảm mệt mỏi, da dẻ dễ chịu hơn, đào thải độc tố trên da bởi trong lá chè xanh có chứa chất chống oxy hóa cao và Vitamin B.

Tắm lá ngải cứu

Tắm lá ngải cứu sẽ giúp nhanh chóng làm dịu da, tiêu viêm, chữa được các chứng cảm cúm, giúp cơ thể ổn định hơn.

Tắm lá trầu không

Trong lá trầu không có chứa polyphenol có khả năng chống khuẩn, khử trùng, tiêu diệt được nhiều loại vi trùng, nấm trên da. Tắm cho bé loại lá này chỉ nên dùng từ 5 - 7 lá, đun sôi sẽ có hiệu quả trong điều trị sốt phát ban ở trẻ em.

Lưu ý

Khi tắm cho trẻ cần tắm bằng nước ấm, tắm nhanh, tắm ở nơi kín đáo để tránh cho trẻ bị cảm lạnh bởi giai đoạn này sức đề kháng của con rất yếu. Sau khi tắm nước lá cần tráng lại bằng nước ấm sạch cho trẻ.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị sốt phát ban

Đảm bảo bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ, cho trẻ ăn những thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa để nâng cao sức đề kháng cho con. Thêm nhiều loại rau, củ, quả để bổ sung vitamin và dưỡng chất thiết yếu.

Trẻ bị sốt phát ban nên ăn gì?

• Khi bị sốt thì những loại cháo, súp, sữa… sẽ giúp con dễ ăn, có được sức đề kháng tốt hơn.
• Các loại hoa quả có nhiều vitamin C, rau xanh có chất xơ… cũng là những thực phẩm mà nên cho trẻ ăn.
• Đối với trẻ sơ sinh, bú mẹ là lựa chọn tốt nhất. Ngoài ra, các bố mẹ cũng nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ để giúp con nhanh hạ sốt.

Sốt phát ban kiêng gì?

• Trứng: theo các chuyên gia, trứng chứa nhiều dưỡng chất nhưng khá khó tiêu. Khi trẻ bị bệnh thì nên hạn chế ăn loại thực phẩm này để tránh cho hệ tiêu hóa phải hoạt động quá nhiều.
• Đồ ăn cay nóng cũng là những thực phẩm mà bố mẹ hạn chế tối đa khi trẻ đang bị sốt.
• Nhóm các thực phẩm khó tiêu, quá giàu chất đạm như các loại thịt màu đỏ, cá, tôm, cua, sò, hến...các loại thức ăn nhanh cũng nên tránh.
• Không nên cho bé uống nước lạnh khi đang sốt. Nước lạnh khác nước mát. Nước lạnh là loại nước để trong tủ lạnh hoặc tủ mát có nhiệt độ thấp. Nước mát là nước sôi để nguội ở nhiệt độ phòng. Nếu cho trẻ uống nước lạnh khi đang bị sốt rất dễ khiến trẻ bị sốc phản vệ rất nguy hiểm.
• Không nên cho trẻ uống những loại nước ngọt, đồ uống có ga, nước có quá nhiều đường. Khi dùng những thực phẩm này, lượng đường hấp thụ vào cơ thể nhiều dễ khiến cho khả năng diệt khuẩn của bạch cầu bị giảm, gây ảnh hưởng hệ miễn dịch của trẻ.

Chăm sóc trẻ sau khi bị sốt phát ban

Sau đợt sốt phát ban ở trẻ em, các chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi của con phải được đảm bảo để tăng sức đề kháng và giúp trẻ khỏi bệnh hoàn toàn. Những điều bố mẹ nên làm sau khi con hết sốt bao gồm:

Bổ sung thêm dinh dưỡng, thực phẩm, thịt, cá, các loại rau củ quả có nhiều chất, vitamin để con lấy lại sức, tăng cường hệ miễn dịch.

Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đảm bảo cơ thể luôn sạch.

Môi trường sống thoáng mát, không bị ẩm thấp, bí bách. Nên cho con tiếp xúc với không gian bên ngoài, hoạt động vui chơi giải trí nhẹ nhàng trong những ngày đầu sau khi khỏi bệnh để giúp con có tâm lý thoải mái hơn.

Cách phòng ngừa sốt phát ban ở trẻ nhỏ

Cách ly trẻ ở nhà khi con bị bệnh bởi bệnh này rất dễ lây lan trong các môi trường như trường học, nhà trẻ, mẫu giáo.

Hạn chế cho con tiếp xúc những nơi có mầm bệnh hoặc nghi ngờ có mầm bệnh bởi hiện tại vẫn chưa có vacxin phòng loại bệnh này.

Vệ sinh hàng ngày sạch sẽ cho trẻ.

Chế độ dinh dưỡng đa dạng, bổ sung nhiều vitamin C tăng cường sức đề kháng. Khuyến khích trẻ uống nước lọc, nước gừng, soda chanh, nước luộc thịt, các loại nước khoáng để tránh mất nước, thiếu nước.

Tóm lại, sốt phát ban ở trẻ em là một bệnh khá thường gặp. Vậy nên việc tìm hiểu để nhận biết sớm, điều trị đúng cách, kịp thời và phòng ngừa bệnh sốt phát ban ở trẻ em là việc làm cần thiết đối với các bậc bố mẹ, giúp cho các bé có một sức khỏe tốt và tránh các biến chứng của bệnh gây ra