Bệnh còi xương là một trong những bệnh thường xảy ra ở trẻ em ở nhiều nước đang phát triển. Đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi vì đây là tuổi hệ xương đang phát triển nhanh.
Hậu quả của bệnh còi xương thường ảnh hưởng xấu đến phát triển thể chất, tinh thần và vận động của trẻ.
Bệnh còi xương còn có thể gây biến dạng xương và tử vong do các bệnh nhiễm khuẩn nhất là viêm phổi.
Tuy nhiên, không phải bà mẹ nào cũng hiểu cặn kẽ. Nhiều bà mẹ thường cho rằng trẻ suy dinh dưỡng thì mới bị còi xương, còn trẻ bụ bẫm như "con mình” thì không thể còi xương được.
Điều này không đúng. Vì nhiều trẻ bụ bẫm vẫn bị còi xương. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu hụt vitamin D hoặc canxi.
Dấu hiệu trẻ bị còi xương
Biểu hiện sớm của bệnh còi xương là trẻ hay khuấy khóc, nôn trớ, ngủ không yên giấc, ra mồ hôi trộm, rụng tóc phía sau đầu (vành khăn ).
Nếu không điều trị, sau vài tuần sẽ xuất hiện các triệu chứng ở xương. Tuỳ theo từng lứa tuổi mà biến đổi ở xương sẽ khác nhau:
- Ở trẻ nhỏ có thể sờ thấy xương sọ mềm do tư thế nằm đầu dễ bị méo mó, đầu bẹt phía sau, hoặc một bên. Thóp rộng chậm liền, bờ thóp mềm, đầu to có bướu, răng mọc chậm, men răng xấu.
- Ở trẻ lớn hơn thường có biến đổi xương lồng ngực, có chuỗi hạt sườn. Các xương chi xuất hiện vòng cổ tay, cổ chân. Các cơ nhão làm cho trẻ chậm biết lẫy, bò, ngồi, đứng, đi. Nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng như: lồng ngực biến dạng, ngực nhô ra phía trước như ngực gà, gù, vẹo cột sống, chân tay cong, chân vòng kiềng, chân chữ bát, khung chậu hẹp.
- Các biến chứng của xương làm giảm chiều cao, hạn chế chức năng hô hấp, thay đổi dáng đi và ảnh hưởng xấu đến sinh đẻ ở bé gái khi trưởng thành. Ngoài ra, trẻ còn bị xanh xao, thiếu máu và hay bị viêm phổi tái đi tái lại.
- Khi trẻ còi xương nặng, trẻ thường co giật do hạ canxi máu, hay nôn, nấc khi ăn.
Khi trẻ có dấu hiệu còi xương, các bậc phu huynh nên đưa trẻ đi khám và tư vấn dinh dưỡng tại các cơ sở y tế.
Những biến chứng thường gặp ở trẻ bị còi xương - Ảnh minh họa: Internet
Điều trị bệnh còi xương
Khi trẻ bị còi xương, bố mẹ cần cho trẻ tắm nắng hàng ngày để chân, tay, lưng, bụng trẻ lộ ra ngoài từ 10 -15 phút/lần ( buổi sáng nên trước 9 giờ, buổi chiều sau 4 giờ).
Nguyên nhân do vitamin D có tác dụng điều hòa chuyển hóa và hấp thụ canxi, phospho, ánh nắng mặt trời cần chiếu trực tiếp trên da mới có tác dụng, nếu qua lớp quần áo thì sẽ còn rất ít tác dụng.
Cho trẻ uống vitamin D 4000 đơn vị/ngày trong 1- 2 tháng, tổng liều là 200.000 đơn vị. Ngoài ra, có thể cho trẻ uống thêm các chế phẩm canxi + B1 + B2 + B6 từ 1 – 2 ống/ngày
Phòng bệnh còi xương
Nước ta là nước quanh năm đều có ánh nắng mặt trời do đó việc phòng bệnh còi xương dễ hơn và ít tốn kém hơn. Sau khi sinh, trẻ cần được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
Hơn nữa, cả mẹ và con đều phải ở phòng thoáng mát và đủ ánh sáng. Trẻ được 2 tuần tuổi cần được ra tắm nắng kết hợp với uống vitamin D 400 đơn vị/ngày trong 1 đến 2 năm đầu.
Ngoài ra, khi mang thai bà mẹ cần phải làm việc, nghỉ ngơi hợp lý để tránh bị đẻ non, có thể uống vitamin D khi thai được 7 tháng: 600.000 đơn vị trong 3 tuần.
Bên cạnh đó, cho trẻ ăn bổ sung các loại thực phẩm giàu canxi như sữa, bơ, phô mai, cua, tôm, cá…
