Rươi thuộc bộ giun đốt và có nhiều lông tơ. Rươi thường sống tiếp giáp giữa vùng nước ngọt và nước lợ. Từ rươi, người ta chế biến được rất nhiều món ngon như: mắm rươi, chả rươi, rươi xào củ niễng,... Món ăn nào cũng thơm ngon và có hương vị độc đáo.
Đây là đặc sản chỉ có ở miền Bắc và mỗi năm xuất hiện trong khoảng thời gian rất ngắn. Dân gian đã đúc kết "tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm” - rươi có nhiều vào ngày 20 tháng chín và mùng 5 tháng mười âm lịch mỗi năm.
Nguồn dinh dưỡng từ rươi
Rươi tươi ngon có thân lớn, mập mạp, màu đỏ và còn ngọ nguậy. Để mua được rươi tươi ngon, nên chọn con khỏe ở phía trên, vì thông thường những con rươi phía dưới thường vị đè vỡ bụng và có mùi tanh. Những con gầy, nhỏ, có màu xanh và bò yếu hoặc ít ngọ nguậy là rươi ươn, sắp chết.
Khi rửa rươi, cần thả vào thau nước rồi dùng tay đẩy nhẹ để rươi không bị vỡ bụng. Chỉ nên rửa khoảng 3 lần để rươi sạch chất bẩn.
Đặc biệt, phải "làm lông" rươi thật sạch để khi ăn không bị ngứa rát cổ. Theo đó, cho rươi vào nước nóng khoảng 40 độ C rồi dùng đũa khuấy nhẹ. Khi thấy chân và lông rươi rụng và nổi lên thì vớt ra để ráo rồi chế biến món ăn.
Theo nghiên cứu, trong 100 gram rươi có: 81.9g nước, 12.4g protid, 4.4g lipid, 92 calo. Ngoài ra, rươi còn chứa nhiều các loại muối khoáng quan trọng cho sức khỏe như: canxi, photpho, sắt, kẽm…
So với nguồn dinhh dưỡng từ thịt bê non (trong 100 gram bê non nó 78.2g nước, 20g protid, 0.5g lipid, cung cấp được 87calo) thì rươi không thua kém mà còn vượt xa.
Những lưu ý khi ăn rươi
Nên ăn rươi kèm với vỏ quýt
Với đặc tính sống ở đáy nước, rươi thường bị nhiễm những độc từ tính môi trường mà chúng sinh sống. Đặc biệt, khi chết, rươi dễ bị phân hủy nên sinh ra nhiều độc tố. Do đó, nếu ăn phải rươi chết sẽ tiềm ẩn những nguy cơ ngộ độc thực phẩm, chướng bụng, tiêu chảy.
Theo Đông y, vỏ quýt có nhiều tác dụng liên quan đến đường tiêu hóa. Trong vỏ quýt tươi có 3.8% tinh dầu, 9% hectozan, carotene, vitamin B1, B2.
Dân gian đã có sự kết hợp giữa rươi và vỏ quýt để tạo ra hương thơm độc đáo cho món ăn, đồng thời loại bỏ các độc tố tiềm ẩn trong rươi để an toàn cho sức khỏe.
Ăn rươi dễ bị dị ứng và ngộ độc
Mặc dù giàu dinh dưỡng nhưng nhiều người ăn rươi thường bị ngộ độc. Nguyên nhân là rươi rất nhiều đạm. Thành phần đạm trong rươi khác với đạm trong các thực phẩm như thịt bò, heo, gà,... và dễ gây phản ứng không tốt cho cơ thể.
Không chỉ rươi, các loài nhuyễn thể nói chung sống ở đáy nước thường bị nhiễm các độc tố từ môi trường sinh sống. Nếu không chế biến kỹ, rươi có thể gây tiêu chảy cấp, đau đầu, choáng váng.
Rươi là đặc sản ở miền Bắc. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu của cả nước, rươi vừa vớt xong thường được cấp đông để chuyển đi các tỉnh thành khác.
Để cấp đông rươi để vận chuyển đi xa phải chọn con tươi và đảm bảo vệ sinh. Việc bảo quản rươi quá lâu trong ngăn đá cũng dễ gây ra mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Do đó, phải chọn rươi tươi, chế biến và nấu chín kỹ trước khi ăn để đảm bảo sức khỏe.
Bà bầu không nên ăn rươi
Đạm trong rươi rất dễ gây dị ứng, do đó những người có cơ địa dị ứng thì không nên ăn thực phẩm này. Đặc biệt, bà bầu phải tránh xa món ăn từ rươi để tránh trường hợp khó tiêu, chướng bụng và ảnh hưởng không tốt đến em bé.
Với trẻ em, do hệ tiêu hóa còn non nớt nên cũng tránh ăn món rươi. Chỉ nên cho bé ăn từng chút một để thử phản ứng cơ thể. Trường hợp những người đã từng 1 lần bị ngộ độc rươi cũng phải cẩn thận. Vì những lần ngộ độc sau thường nặng và nguy hiểm hơn.