PGS.TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng, cho hay cơ cấu bữa ăn của người Việt có sự thay đổi rõ rệt trong 10 năm qua. Khẩu phần ăn cân đối hơn, gần tiếp cận với nhu cầu khuyến nghị về các chất sinh năng lượng từ glucid, protein, lipid.
Mặc dù vậy, theo ông Dương, tính cân đối của khẩu phần vẫn chưa đảm bảo, khẩu phần ăn hàng ngày ở nhiều nơi vẫn còn quá nhiều đạm động vật. Mức tiêu thụ thịt bình quân 134 gam/người/ngày, trong đó thịt đỏ là 95,5g (nhu cầu khuyến nghị 70g/người/ngày), thịt gia cầm 36,2g, các sản phẩm từ thịt là 4,7g.
Với khu vực thành thị, mức tiêu thụ thịt còn cao hơn, riêng thịt đỏ là 155,3g, thịt gia cầm 36,5g và các sản phẩm từ thịt là 3,9g.
Thịt đỏ thông thường là các loại thịt có màu đỏ chưa qua chế biến, gồm thịt cừu, thịt bò, thịt lợn và một số loại thịt của động vật có vú khác.
Ở những vùng nông thôn, tuy điều kiện còn khó khăn, nhưng mức tiêu thụ thịt là 126,2g và thịt đỏ là 85,8g. Từ đó dẫn tới lipid nguồn động vật nhiều hơn so lipid nguồn thực vật.
Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, mất cân đối về các chất dinh dưỡng (nhiều thịt, mỡ động vật, ít rau xanh và hoa quả) của người Việt đã làm gia tăng các bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng như thừa cân béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, gout, rối loạn mỡ máu,…
Tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ em tuổi học đường tăng từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020, trong đó khu vực thành thị 26,8%, khu vực nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%.
Ông khuyến cáo giữ chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng, hợp lý, đảm bảo an toàn thực phẩm, giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ bệnh mạn tính không lây nhiễm. Trong đó, cần cân đối đạm thực vật và động vật trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Những năm qua Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng và nâng cao sức khỏe người dân, theo ông Dương. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em giảm, tình hình an ninh lương thực thực phẩm và bữa ăn của người dân cải thiện rõ rệt. Lần đầu tiên nước ta giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thấp còi xuống dưới 20%.
Tuần lễ Dinh dưỡng và Phát triển năm nay diễn ra từ 16-23/10, Bộ Y tế đã đưa ra 5 thông điệp nhằm cải thiện sức khỏe. Trong đó, phát triển vườn ao chuồng (VAC) để tạo nguồn thực phẩm sẵn có, an toàn; Tổ chức tốt bữa ăn gia đình, bữa ăn học đường đảm bảo đa dạng, cân đối, đủ dinh dưỡng.
Người dân cũng được ngành Y tế khuyến cáo lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc, bảm đảm an toàn trong chế biến và bảo quản. Đọc thông tin dinh dưỡng trên nhãn thực phẩm trước khi mua và sử dụng; Sử dụng nước sạch cho mục đích sinh hoạt. Uống đủ nước theo nhu cầu cơ thể. Cùng đó, thực hiện chăm sóc dinh dưỡng hợp lý 1.000 ngày đầu đời giúp trẻ phát triển toàn diện về tầm vóc và trí tuệ.
