Trong những năm qua, ung thư đại trực tràng là một trong những ung thư phổ biến nhất trên thế giới và tại Việt Nam. Trên thế giới, mỗi năm có 8 triệu ca mắc mới loại ung thư này, trong đó có hơn 860.000 ca tử vong và con số này đang không ngừng tăng. Trong đó các quốc gia châu Á chiếm 51,3% tổng số ca mắc trên toàn cầu.

Tại Việt Nam, theo TS Nguyễn Tiến Quang, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), năm 2000, số ca mắc mới ung thư đại trực tràng ở cả 2 giới là 5.400 ca, đến năm 2010 đã là hơn 13.000 ca và đến năm 2018 đã tăng lên gần 15.000 ca, gấp gần 3 lần trong vòng 18 năm, trong đó có gần 9.300 ca tử vong.

Tương tự, tỷ lệ mắc/dân số cũng tăng nhanh chóng. Năm 2000, tỷ lệ này là 11,4/100.000 dân, sau 10 năm, tỷ lệ này tăng gần gấp đôi lên mức 19/100.000 dân. Đến năm 2018, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở nước ta đã lên mức 26,3/100.000 dân, tương đương gần 33.000 người đang phải sống chung với căn bệnh này.

Ung thư đại trực tràng hiện xếp thứ 5 trong số các ung thư phổ biến nhất Việt Nam, đứng sau ung thư gan, ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư vú. Theo dự báo đến 2025, ung thư đại trực tràng sẽ vươn lên hàng thứ 2 ở nam giới và thứ 4 ở nữ giới.

Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân dẫn đến thực trạng này phần lớn do sinh hoạt, thói quen ăn uống.

Theo TS Quang, sở dĩ ung thư đại trực tràng ở nước ta cũng như nhiều nước đang phát triển tăng nhanh do liên quan trực tiếp đến lối sống, chế độ ăn. Người dân dần thích nghi với lối sống của phương Tây, trong đó béo phì, ít vận động, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, ăn ít trái cây và rau xanh, nạp nhiều chất béo, thức ăn nhanh, uống nhiều rượu, hút thuốc lá... là những yếu tố nguy cơ gia tăng tỷ lệ mắc bệnh.

Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh là một trong những yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng. Bằng chứng cho thấy 57% người trưởng thành tại nước ta ăn thiếu rau và trái cây so với khuyến nghị của WHO trong khi ăn nhiều thịt. Ngoài ra, một nửa nam giới uống rượu bia ở mức nguy hại. Tỷ lệ người béo phì cũng tăng nhanh từ 12% năm 2010 lên 17,5% năm 2015. Việt Nam cũng nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới.

Ngoài lối sống, ung thư đại trực tràng có liên quan đến yếu tố tuổi tác và di truyền, tuy nhiên số ca liên quan đến di truyền chỉ chiếm 3-5%.

Ung thư đại trực tràng có thể phòng ngừa và phát hiện sớm. Ở giai đoạn đầu, tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới 90%. Tuy nhiên, chỉ dưới 10% bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn muộn sống quá 5 năm.

Ung thư đại trực tràng ảnh hưởng đến ruột già, chủ yếu là đại tràng và trực tràng. Những khối u thường phát triển từ những khối polyp tiền ung thư.

Triệu chứng của ung thư đại trực tràng

- Chảy máu hậu môn

- Máu trong phân

- Thay đổi thói quen đại tiện ít nhất 3 tuần

- Sụt cân không rõ lý do

- Mệt mỏi, kiệt sức không rõ nguyên nhân

- Đau bụng

Những ai có nguy cơ mắc bệnh

Hầu hết các ca mắc thường không có nguyên nhân rõ ràng, tuy nhiên những trường hợp sau có nguy cơ cao hơn:

- Ngoài 50 tuổi

- Gia đình có tiền sử bị bệnh này

- Có tiền sử polyp đại tràng

- Đã từng mắc chứng viêm ruột

- Có lối sống không lành mạnh

Các phương pháp điều trị ung thư ruột chủ yếu gồm phẫu thuật, hóa trị và xạ trị.