Dân gian ta thường quan niệm, trong ngày đầu năm, việc lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn rất quan trọng, vì có thể ảnh hưởng đến những tháng còn lại trong năm. Vì lý do đó, nhiều người thường chọn món ăn có màu sặc sỡ, nhất là màu đỏ để ăn vào dịp này với mong muốn đem lại vượng khí, may mắn cho cả năm.
Theo nhận định của các chuyên gia, các thực phẩm màu đỏ về cơ bản là tốt, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, một số thực phẩm mọi người thường sử dụng trong dịp đầu năm lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí có thể gây bệnh lý cấp tính, nguy hiểm đến tính mạng.
Dưới đây là một số món ăn rất quen mặt trong dịp đầu năm mọi người cần tránh xa hoặc hạn chế:
Nước ép củ dền
Hiện trên mạng xã hội, nhất là một số hội nhóm về phong thủy cho rằng, nước ép củ dền có màu sắc của sự quyền lực, của sự tâm huyết, dũng cảm và hy sinh, vì thế việc uống nước ép củ dền vào dịp đầu năm sẽ giúp cả năm thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn. Theo các thông tin này, nước ép củ dền còn tốt cho sức khỏe, chứa nhiều dinh dưỡng đặc biệt là giúp bổ máu vì chúng chứa nhiều sắt, cùng các vitamin và khoáng chất. Nhờ sự xuất hiện của các dưỡng chất này, nước ép củ dền có thể giúp bạn cải thiện được các tình trạng bệnh tật như táo bón, huyết áp, gout, xơ vữa động mạch...
Củ dền đỏ không giúp bổ máu, không đem lại may mắn, nếu lạm dụng sẽ ảnh hưởng đến thận, nhất là trẻ nhỏ. Ảnh minh họa.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Chuyên gia về công nghệ thực phẩm cho biết, việc uống nước ép củ dền đầu năm để may mắn chỉ là quan niệm truyền tai nhau, không có cơ sở khoa học nào chứng minh, lý giải việc này. Còn việc uống nước ép này để thanh lọc máu, bổ máu, ông Thịnh cũng cho rằng, điều này không chính xác, bởi không phải thực phẩm gì có màu đỏ giống như máu cũng bổ máu.
Thực chất, màu đỏ của nước ép củ dền hay rau dền là betacyanon chứ không phải là sắt như mọi người vẫn nghĩ. Vì thế uống nhiều nước ép này không bổ máu mà còn có thể gây hại cho cơ thể vì chúng chứa nhiều nitrat tự nhiên - đây là chất cần phải kiểm soát trong khi ăn uống. “Mọi người có thể uống được nước ép củ dền, nhưng chỉ thi thoảng mới dùng thì không gây hại. Ngược lại, vì nghĩ rằng nước ép này mang lại may mắn, tốt cho máu mà dùng thường xuyên thì không nên”, ông Thịnh cảnh báo.
Tiết canh
Câu chuyện ăn tiết canh đầu năm hoặc đầu tháng để lấy may không còn xa lạ, thậm chí nhiều người không chỉ ăn tiết canh lợn, mà sử dụng nhiều loại khác để lấy được nhiều may mắn hơn. Tuy nhiên, đây là điều cực kỳ nguy hiểm vì nguy cơ nhập viện, tử vong là rất cao.
Nhiều loại tiết canh được bán kèm theo thịt thành phẩm trên mạng xã hội, điều này tiềm ẩn nguy cơ gây hại rất lớn với sử khỏe. Ảnh chụp màn hình.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, tiết canh là món ăn không mang lại may mắn, thậm chí nó còn có thể gây ra điều đen đủi nếu ăn phải tiết canh động vật mang mầm bệnh. “Thực tế chúng tôi tiếp nhận nhiều trường hợp mắc liên cầu lợn nguy kịch, tử vong do ăn tiết canh. Hay một số trường hợp khác cũng chỉ vì ăn tiết canh lấy may mắn mà mắc nhiều loại giun sán trong cơ thể”, bác sĩ Thiệu cảnh báo.
Vị bác sĩ này cũng khuyến cáo rằng, kể cả với các loại gia súc, gia cầm do gia đình nuôi cũng không ăn tiết canh, đặc biệt tuyệt đối không dùng tiết canh ở hàng quán. Nhiều quán ăn dù nói là tiết canh dê, tiết canh ngan-vịt nhưng người ăn vẫn mắc liên cầu lợn do người kinh doanh pha trộn tiết canh lợn vào để bán lấy lời.
Mứt có màu đỏ
Đây là loại đồ ăn cực phổ biến trong dịp đầu năm, bởi ngoài màu sắc bắt mắt giúp đem lại may mắn thì nhiều người còn cho rằng đây là món ăn vặt rất an toàn do được tự làm hoặc làm từ các loại nguyên liệu đảm bảo. Ví dụ như mứt dừa khi muốn lên màu đỏ mọi người sẽ ngâm với gấc hoặc ruột thanh long. Tuy nhiên, nguy cơ ảnh hưởng không nằm ở các nguyên liệu đó, mà chính là các loại phụ gia để làm nên mứt.
Các loại mứt được lên màu sặc sỡ ngoài nguy cơ có phẩm màu thì chúng chứa một lượng đường rất lớn, ăn nhiều gây hại cho sức khỏe. Ảnh minh họa.
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, để làm được mứt, người ta thường cho rất nhiều đường, khi ăn có vị ngọt nên nhiều người háo và ăn rất nhiều. Đó là chưa kể, một số loại mứt mua trôi nổi trên thị trường còn được ngâm tẩm bằng phụ gia, nếu ăn phải những loại này sẽ gây hại đơn, hại kép.
Theo bác sĩ Hưng, việc ăn quá nhiều đường sẽ gây nên nhiều hệ lụy cho sức khỏe, và đây là nguyên nhân hàng đầu gây tăng cân trong dịp Tết. Ngoài ra, nó còn là gánh nặng với những người bị tim mạch, huyết áp hoặc tiểu đường.
“Ngày Tết mọi người vẫn có thể ăn các loại mứt, nhưng chỉ ăn 1-2 miếng để thường thức, không nên vì món ăn đó mang lại may mắn mà ăn lấy no, như vậy sẽ rất nguy hiểm. Với một người, việc có sức khỏe tốt chính là điều may mắn nhất, trong khi muốn đạt được việc này thì cần ăn uống cân đối, đa dạng và sinh hoạt, tập luyện điều độ”, bác sĩ Hưng tư vấn.