Theo đó, bệnh nhân Lê Văn Sáng (SN 1949, ngụ TP Vị Thanh, Hậu Giang), nhập viện vào cuối tháng 2-2020. Bệnh nhân là một cựu chiến binh từng tham gia trận đánh vào năm 1969 và trúng đạn vào vùng hông lưng phải. Viên đạn nằm sâu trong vùng hông lưng.
Do vị trí khó kèm điều kiện y tế lúc bấy giờ nên dù cố gắng hết sức nhưng các BS Quân y thời đó không thể lấy toàn bộ viên đạn ra khỏi người ông Sáng. Phần còn lại của viên đạn vẫn còn kẹt lại ở vùng cơ thắt lưng 51 năm. Đi khám tại nhiều bệnh viện nhưng các BS đánh giá việc lấy ra là không khả thi, việc phẫu thuật có thể xảy ra các biến chứng có thể gây liệt chi không đi lại được.
Do đó, ông Sáng chấp nhận nó như là một phần của chính mình; đồng thời chấp nhận những cơn đau khó chịu khi trái gió trở trời do mảnh đạn gây ra. Hai tuần nay ông bị đau lưng nhiều hơn, đi lại ngày càng khó khăn, nên lần này nhập viện với mong muốn giảm đau được chừng nào hay chừng đó...
Sau khi thăm khám tỉ mỉ, đối chiếu, kiểm tra các cận lâm sàn, các BS của BVĐKTƯ Cần Thơ đánh giá mảnh đạn này nằm sâu trong khoang sau phúc mạc, bên phải ngang mức đốt sống thắt lưng L5 với kích thước 1x2cm, nằm sâu bên dưới khoảng 7 cm.
Cuộc hội chẩn liên khoa cho thấy nhiều khó khăn khi tiến hành phẫu thuật lấy viên đạn, vì nó nằm sâu trong các lớp cơ, phía sau các tạng trong ổ bụng, gần niệu quản và mạch máu lớn; khó định vị vì có thể di lệch khi xác định.
Ngoài ra, do viên đạn đã nằm rất lâu trong cơ thể bệnh nhân nên việc dính với các cấu trúc lân cận khiến cho việc bóc tách phức tạp hơn. Cuối cùng, các BS thống nhất hướng điều trị tối ưu nhất, thuận lợi nhất là tiếp cận vào từ đường sau xuyên qua các lớp cơ với hệ thống ống nong ít xâm lấn.
Các BS đang phẫu thuật cho bệnh nhân Sáng.
Hệ thống này có ưu điểm chỉ nong các bó cơ sang bên mà không làm tổn thương mạch máu nuôi, không làm thiếu máu nuôi khi phải giữ ở một vị trí quá lâu như các phương pháp banh vén thông thường nên tạo ra một phẫu trường sạch sẽ, trực tiếp vào ngay tổn thương đã định vị, giảm khả năng gây tổn thương đến các tạng và mạch máu lớn lân cận.
Ngày 26/2, ê kíp do BSCK1 Nguyễn Quang Hưng; Ths-BS Nguyễn Duy Linh; BSCK1 Nguyễn Văn Vĩnh, tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân. Bệnh nhân nằm sấp tiến hành đánh dấu da vị trí của đầu đạn trên màn hình tăng sáng 2 chiều.
Việc định vị được tiến hành tỉ mỉ, cẩn trọng vì chỉ cần lệch một chút viên đạn sẽ nằm ngoài phẫu trường, độ khó cuộc mổ sẽ thay đổi rất nhiều lần. Các BS bắt đầu rạch da, luồn từng ống nong vào tiếp cận đến tổn thương, định vị trong mổ cẩn thận từng tí một, bóc tách và cầm máu từng bước…
Để rồi sau 90 phút, ê kip mổ đã tiếp cận, lấy thành công đầu đạn 51 năm tuổi thông qua hệ thống ống nong xâm lấn tối thiểu ở độ sâu phẫu trường 7cm với nội soi hỗ trợ; không hề gây mất máu cũng như không làm tổn thương các cơ cạnh cột sống, các cơ quan lân cận khi bộc lộ tổn thương, chỉ với vết mổ 18mm. Hiện, bệnh nhân sinh hoạt gần như bình thường, dự kiến ra viện ngày 3/3.
Theo BSCK2 Chương Chấn Phước, Trưởng Khoa Ngoại thần kinh, vết thương do hỏa khí tại cột sống là loại vết thương chiếm 13-17% tổng số các trường hợp chấn thương cột sống, đứng thứ 3 sau té ngã và tai nạn giao thông. Đây là một loại chấn thương phức tạp, nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nạn nhân cũng như gây các di chứng dai dẳng, tàn tật về sau này.
"Độ nặng, đặc điểm của vết thương phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại vũ khí, hướng và kích thước viên đạn, tốc độ của viên đạng cũng như khoảng cách giữa nguồn hỏa khí và cơ thể người bệnh. Ngoài ra, các yếu tố như vị trí tổn thương, mất vững cột sống, rách màng cứng, liên quan đến vết thương tạng rỗng... cũng ảnh hưởng đến hướng điều trị cũng như tiên lượng của bệnh nhân", BS Phước cho hay.
