Táo bón là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là khi bé được tập ngồi bô vào khoảng 2 đến 3 tuổi. Tình trạng này có thể khiến trẻ khó chịu, chán ăn, dẫn đến chậm tăng cân, thậm chí là suy dinh dưỡng. Chứng bệnh này khá phổ biến ở trẻ em và thường khiến các bậc phụ huynh lo lắng.

Triệu chứng táo bón ở trẻ em

Theo Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh (NHS), trẻ có thể bị táo bón nếu:

• Đã không đi đại tiện ít nhất 3 lần trong tuần trước.
• Phân to và cứng.
• Phân trông giống như "phân thỏ" hoặc viên nhỏ.
• Trẻ bị căng thẳng hoặc đau đớn khi đi đại tiện.
• Bị chảy máu trong hoặc sau khi đi đại tiện do phân cứng và to.
• Chán ăn hoặc đau bụng nhưng sẽ cải thiện sau khi đi vệ sinh.

Theo Mayo Clinic, táo bón ở trẻ em thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, táo bón mạn tính có thể dẫn đến các biến chứng hoặc báo hiệu tình trạng tiềm ẩn. Cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ nếu táo bón kéo dài hơn 2 tuần hoặc kèm theo:

• Sốt.
• Không ăn.
• Máu trong phân.
• Sưng bụng.
• Giảm cân.
• Đau khi đi tiêu.
• Một phần của ruột ra khỏi hậu môn (sa trực tràng).

Yếu tố rủi ro

Táo bón ở trẻ em có nhiều nguyên nhân có thể xảy ra. Đôi khi không có lý do rõ ràng. Một số nguyên nhân có thể bao gồm:

• Không ăn đủ thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau.
• Không uống đủ chất lỏng.
• Cảm thấy áp lực hoặc thường xuyên bị gián đoạn trong khi tập ngồi bô (hoặc đi vệ sinh).
• Cảm thấy lo lắng hoặc bồn chồn về điều gì đó – chẳng hạn chuyển nhà, đón em bé mới chào đời, hoặc bắt đầu đi nhà trẻ hoặc trường học.
• Ít vận động.
• Dùng một số loại thuốc, bao gồm một số thuốc chống trầm cảm.
• Có một tình trạng y tế ảnh hưởng đến hậu môn hoặc trực tràng.
• Bị rối loạn thần kinh.

Làm gì khi trẻ bị táo bón nặng?

Nếu bạn nghĩ rằng con có thể bị táo bón nặng, hãy đưa trẻ đến bác sĩ. Việc điều trị táo bón phụ thuộc vào độ tuổi của con bạn. Trẻ bị táo bón càng lâu càng khó trở lại bình thường, vì vậy, hãy đảm bảo rằng con được điều trị sớm.

Thuốc nhuận tràng thường được khuyên dùng cho trẻ em đang ăn thức ăn đặc, bên cạnh những thay đổi về chế độ ăn uống và lối sống. Có thể mất vài tháng để các phương pháp điều trị có hiệu quả, nhưng hãy tiếp tục cố gắng cho đến khi cải thiện.

Khi tình trạng táo bón của trẻ đã được xử lý, điều quan trọng là ngăn chặn tình trạng táo bón tái phát. Trẻ có thể phải uống thuốc nhuận tràng trong một thời gian để đảm bảo rằng phân đủ mềm để đẩy ra ngoài thường xuyên.

Nếu con bạn không nhận được nhiều chất xơ trong chế độ ăn uống của mình, việc bổ sung chất xơ bổ sung không kê đơn có thể hữu ích. Tuy nhiên, con bạn cần uống ít nhất khoảng 1 lít nước mỗi ngày để các sản phẩm này hoạt động tốt. Hỏi bác sĩ về liều lượng thích hợp cho độ tuổi và cân nặng của con bạn.

Đôi khi trẻ có thể bị táo bón nặng đến mức cần phải nhập viện trong thời gian ngắn để được dùng thuốc xổ mạnh hơn để làm sạch ruột (làm thông đại tiện).

Cách phòng ngừa táo bón

Để giúp ngăn ngừa táo bón ở trẻ em, cha mẹ cần:

- Đảm bảo con được uống nhiều nước – cho trẻ bú sữa mẹ nhưng chưa ăn dặm được bú nhiều. Trẻ bú sữa công thức có thể uống thêm nước giữa các lần bú sữa công thức.

- Cho trẻ ăn nhiều loại thức ăn, bao gồm nhiều trái cây và rau củ, là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào. Lượng chất xơ được khuyến nghị là 14 gam cho mỗi 1.000 calo trong chế độ ăn của con bạn. Điều này có nghĩa là cho trẻ tiêu thụ khoảng 20 gam chất xơ mỗi ngày.

- Khuyến khích con hoạt động thể chất. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp kích thích chức năng ruột bình thường.

- Tạo cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ. Cha mẹ nên tập cho con thói quen thường xuyên ngồi bô hoặc đi vệ sinh, sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những bé trai đã tập ngồi bô, những bé có thể quên đi việc đi vệ sinh sau khi tập đứng.

- Giữ bình tĩnh và trấn an để con bạn không coi việc đi vệ sinh là tình huống căng thẳng – bạn muốn con bạn coi việc đi vệ sinh là một phần bình thường của cuộc sống, không phải là điều gì đó đáng xấu hổ.

- Xem lại thuốc. Nếu con bạn đang dùng thuốc gây táo bón, hãy hỏi bác sĩ về các lựa chọn khác.