Thủ phạm do sán
Mới đây, các bác sĩ của khoa Ngoại Thần kinh Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận một ca bệnh bị sán làm tổ lớn trong não khiến bệnh nhân bị nhớ nhớ quên quên.
Khoảng một tháng nay, ông Hoàng Văn D. (50 tuổi, Lào Cai) xuất hiện những biểu hiện giảm trí nhớ nhanh đến lạ kỳ, tứ chi có biểu hiện giảm vận động. Ông được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai sau đó người nhà đã chuyển tuyến từ bệnh viện tỉnh Lào Cai xuống Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
BSCKII. Hà Xuân Tài,Phó Khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết ông D. nhập viện vào ngày 04/10/2019 trong tình trạng giảm trí nhớ, giảm tri giác.
Ổ kén sán được trục xuất ra khỏi não người bệnh - Ảnh BVCC
Ngay lúc đó, các bác sĩ đã cho chỉ định chụp CT sọ não để tìm nguyên nhân. Kết quả trên phim chụp cho thấy ổ sán não khổng lồ ở cả hai bán cầu trái. Ổ sán não khiến tình trạng phù não của bệnh nhân trên diện rộng. Để giải quyết tình trạng này, bệnh nhân phải can thiệp ngoại khoa bởi không thể cho tiêu diệt sán. Sán đã hình thành kén trú ngụ trong não của người bệnh.
Ngay sau khi hội chẩn, các bác sĩ khoa Ngoại thần kinh đã tiến hành phẫu thuật cho người bệnh. Bác sĩ Tài cho biết cuộc phẫu thuật cho bệnh nhân D. kéo dài khoảng 2 giờ.
Để trục xuất ổ sán não ra ngoài, các bác sĩ đã phải sử dụng kính hiển vi phẫu thuật, máy hút siêu âm để lấy được trọn vẹn ổ sán trong não.
Theo bác sĩ Tài, kén sán não là bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh do ấu trùng sán dây lợn sống ký sinh ở người gây ra, bệnh gặp chủ yếu nơi có mức sống thấp, điều kiện vệ sinh môi trường kém, đặc biệt là ở những vùng có tập quán nuôi lợn thả rông hoặc ăn thịt lợn chưa được nấu chín. Bệnh kén sán não nếu không được phát hiện và xử trí sớm sẽ dẫn tới nhiều biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
Trước đó, vào tháng 23/2019, các bác sĩ Khoa Ngoại thần kinh cũng phát hiện một ổ sán khổng lồ choán vùng bán cầu não trái và vùng thái dương của bệnh nhân nam giới 47 tuổi.. Bệnh nhân vào viện vì có dấu hiệu tê yếu 1/2 bên phải cơ thể, đau đầu nhiều, sốt...
Khi vào viện, bác sĩ đã nghi ngờ u não và sau khi chụp CT sọ não, các bác sĩ phát hiện ổ sán não khổng lồ ở bán cầu trái và vùng thái dương bệnh nhân. Ổ sán gây phù não và các thay đổi sức khỏe của bệnh nhân.
Bệnh nhân có thói quen ăn thịt chua là loại thịt được ủ sống phổ biến ở một số vùng. Với thói quen ăn uống như trên, nguy cơ sán đi vào cơ thể rồi chu du lên não là rất lớn.
Bệnh do thói quen ăn thịt tái, sống
Theo GS Nguyễn Văn Đề, nguyên chủ nhiệm bộ môn Ký sinh trùng trường đại học Y Hà Nội, sán não không phải là trường hợp hiếm. Có những bệnh nhân thường xuyên đau đầu, đi kiểm tra bệnh viện nghi ngờ u não nhưng kiểm tra chuyên sâu thì đó là sán não.
Hình ảnh phim chụp của bệnh nhân D. - Ảnh BVCC
Sán não và kén sán não là dạng u não do ký sinh trùng gây ra. Ở Việt Nam, do thói quen ăn rau sống, ăn thịt chua, nem chạo từ thịt tái sống, thói quen canh tác lấy phân gia xúc, gia cầm bón cho rau xanh, cho cá ăn gây nên tình trạng bệnh lý do sán rất nhiều.
Bình thường, khi vào cơ thể, ấu trùng chu du theo đường máu tới não, phổi, gan... và gây bệnh. GS Đề cho biết khi ấu trùng lên tá túc ở não gây bệnh ấu trùng sán não. Người bệnh sẽ có biểu hiện, sốt cao, đau đầu, nôn do tăng áp lực nội sọ có thể dẫn đến co giật, thậm chí có trường hợp liệt mặt ngoại biên (liệt thần kinh VII, liệt nửa người...).
Nếu nghi ngờ sán não, bác sĩ có thể tìm hiểu tiền sử của người bệnh. Nếu họ có thói quen ăn thịt tái, thịt nướng chưa chín kỹ... có thể nghi ngờ sán não.
Làm các xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang ký sinh trùng sán dây dương tính; chụp cắt lớp ở não thấy có khối u nhỏ. Khi đã phát hiện bệnh sán não, người bệnh phải được điều trị tích cực bằng phác đồ theo chỉ định của bác sĩ.
Để phòng bệnh sán não, bác sĩ Tài khuyến cáo người dân nên ăn chín, uống sôi, tuyệt đối không ăn tiết canh, gỏi sống… Đặc biệt khi thấy xuất hiện các cơn đau đầu, co giật, người dân cần phải chú ý xét nghiệm các bệnh liên quan đến ký sinh trùng .
