Có vị đắng và khó ăn nhưng khổ qua (mướp đắng) lại mang nhiều lợi ích cho sức khỏe như tốt cho da, bệnh nhân sỏi thận, gan, hạn chế dị ứng thực phẩm, loại bỏ các bệnh nhiễm trùng nấm tự nhiên, điều trị chứng trào ngược...
Bên cạnh đó, nó cũng là món ăn không thể thiếu trên mâm cơm ngày Tết của người miền Nam với quan niệm những điều xui xẻo, khổ cực trong năm cũ sẽ qua và những điều may mắn, tốt đẹp trong năm mới sẽ đến.
Khổ qua nhồi thịt
Phần nhân gồm thịt băm, giò sống, tôm khô, hành tím, nấm mèo... xay nhuyễn và băm nhỏ, sau đó trộn đều trước khi nhồi vào ruột trái khổ qua. Ngoài ra bạn có thể cho thêm nấm rơm cho ngọt nước, hầm trong vòng nửa tiếng cho mềm là xong.
Khi múc ra, trang trí thêm hành ngò cho thơm, chuẩn vị. Nếu quả khổ qua nhỏ, bạn có thể để nguyên, còn nếu quả to thì cắt khúc ra cho dễ ăn.
Bạn có thể cho thêm một ít mỡ heo khi xay để phần nhân có thêm độ béo, thịt càng mịn, càng có độ bám dính vào quả khổ qua, không bị đổ ra khi nấu sôi. Còn nếu muốn canh có độ ngọt, bạn có thể hầm chung khổ qua với xương ống heo đã sơ chế kỹ và hớt bọt liên tục cho nước trong. Không đậy nắp nồi canh để khổ qua không bị teo lại.
Khổ qua dồn cá
Muốn giảm bớt vị đắng của khổ qua thì bạn nấu khoảng 2 lít nước lọc, cho khổ qua vào luộc qua khoảng 2 phút, vớt ra, cho vào tô nước đá lạnh chuẩn bị sẵn.
Cá thác lác mua loại đã xay sẵn về, chỉ việc ướp nước mắm, muối, bột ngọt, tiêu, hành tím băm trộn thật đều rồi dùng muỗng quết cá dồn vào khổ qua. Cách nấu tương tự như khổ qua dồn thịt. Dùng hành lá buộc lại cho chắc.
Lẩu khổ qua
Thịt kho, bánh chưng hay những bữa tất niên, cúng rước ông bà... trước Tết cũng đủ khiến bạn ngấy tận cổ. Vì thế, một nồi lẩu khổ qua chay chính là cứu tính của bạn những ngày này. Lẩu chay gồm các loại nấm, tàu hũ non với nước hầm từ rau củ cho vị thanh nhẹ hơn nhiều so với nước hầm từ xương.
Nên chọn loại khổ qua ít đắng cho dễ ăn. Món này ngon hơn khi chấm với nước cà ri chay, hay đơn giản là chén nước tương pha ớt tươi xay là tròn vị, ăn kèm với bún tươi cho chắc bụng.
Khổ qua ướp lạnh
Không phải cầu kỳ các món thịt thà, chỉ cần đĩa khổ qua ướp lạnh đơn giản cũng đủ khiến cánh đàn ông say mồi. Khổ qua vốn đắng, nhưng sau khi rửa sạch, thái lát rồi để trong ngăn mát tủ lạnh tầm 30 phút là sẽ giảm vị đắng đi đáng kể.
Thêm chà bông, phô mai là chuẩn. Nên chọn những quả mướp đắng không quá già để không bị xơ, khi sơ chế, ngâm qua nước muối tầm vài phút rồi rửa sạch lại cho hết mặn. Nhớ làm sạch ruột, bỏ hạt để mướp đắng không bị dai, giữ được độ giòn.
Món này ngon nhất khi chấm với mắm tôm đâm tỏi ớt, pha thêm đường, chanh, nêm nếm vừa miệng. Nếu là người bụng yếu, bạn có thể nấu mắm tôm với một ít dầu ăn, vừa tạo độ béo ngậy, vừa bảo đảm cho hệ tiêu hóa. Còn nếu không thể ăn mắm tôm thì bạn có thể thay thế bằng mắm đường.