TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết: Trong các bệnh nhân ngộ độc methanol đang điều trị tại Trung tâm có một bệnh nhân nam, 52 tuổi do nghiện rượu nên thường giấu gia đình ra hiệu thuốc mua cồn y tế để uống. Nhưng cách đây 3 ngày, ông thấy tự nhiên mắt tối sầm, gần như không nhìn thấy gì. Sau khi đi khám mắt thì được chuyển vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, xét nghiệm thấy nồng độ methanol ở mức cao, phải lọc máu cấp cứu.

Chai cồn gây ngộ độc là loại dùng để lau kính, làm nhiên liệu của bệnh nhân được mua ở hiệu thuốc. Thực trạng này cho thấy sau khi Trung tâm chống độc phát hiện nhiều sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa hầu hết thành phần là cồn công nghiệp methanol, trung tâm đã thông báo các cơ quan chức năng, Bộ Y tế cũng đã có văn bản nghiêm cấm bán các sản phẩm cồn sát trùng chứa methanol ở các hiệu thuốc, thì các nhà sản xuất đã thay đổi nhãn mác, tuy nhiên vẫn lách luật bằng cách giữ nguyên mẫu mã chai lọ giống hệt chai cồn sát trùng và các hiệu thuốc vẫn nhập về bán.

Còn trường hợp tử vong là một bệnh nhân nam 46 tuổi ở Vĩnh Phúc, nhập viện đêm ngày 29/01/2023, bị ngộ độc, hôn mê, tụt huyết áp, tổn thương não nặng sau khi uống cồn sát trùng mua ở hiệu thuốc, kết quả xét nghiệm máu cũng cho thấy nồng độ methanol trong máu cao, tuy nhiên đã tử vong vào ngày hôm sau nhập viện.

Thực trạng tồn tại các sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa methanol hoặc các chai hóa chất lau chùi hoặc làm nhiên liệu nhưng lại được đóng chai và bán nhập nhèm gây nhầm lẫn với cồn sát trùng, thực sự còn nguy hiểm rất lớn cho toàn dân và cả hệ thống y tế, đặc biệt khi các loại cồn rởm này được đưa vào sử dụng sát trùng, không có tác dụng và không thể bảo vệ người dân trước nguy cơ nhiễm trùng, đồng thời khi sát trùng methanol lại ngấm qua da vào cơ thể và nguy cơ gây ngộ độc.

Các cơ sở y tế hiện nay rất dễ dàng mua phải các loại cồn rởm này về sử dụng cho các bệnh nhân, do giá rẻ nên rất dễ trúng thầu. Hậu quả là biết bao bệnh nhân nặng, bệnh nhân phải phẫu thuật, trẻ sơ sinh, sản khoa,…sẽ phải chịu hậu quả.

BS. Nguyễn Trung Nguyên cho biết: “Về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều a xít formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch”. Trong những ngày tết hoặc vui xuân như thế này, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường thì do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác, và chắc chắn sẽ bị ngộ độc, vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não,…dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới bị tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.

Theo TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên, về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều a xít formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch”.

Trong những ngày tết hoặc vui xuân như thế này, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường thì do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác, và chắc chắn sẽ bị ngộ độc, vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não,…dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới bị tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.