1. Tầm quan trọng của canxi đối với sự phát triển của trẻ
Canxi là một dưỡng chất vô cùng cần thiết đối với sự phát triển của nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là răng, xương, máu... Cụ thể, canxi chiếm 1,5-2% trọng lượng của cơ thể, trong đó khoảng 99% tồn tại trong hệ xương, răng, móng tay, móng chân, và 1% có trong máu, tổ chức tế bào và dịch ngoài tế bào.
Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển xương, chống còi xương, loãng xương mà còn góp phần duy trì sự hoạt động của cơ bắp, lưu thông máu, tiết chế một số kích thích tố (hormones),...
Đối với xương: Canxi chiếm 70% trọng lượng xương, còn lại 30% là các chất hữu cơ. Trẻ thiếu canxi sẽ dễ bị yếu xương, chậm lớn, thấp còi, răng không đều và hay bị sâu răng. Nếu tình trạng thiếu canxi kéo dài, canxi trong xương phải chuyển một phần cho máu, dần dần sẽ gây ra bệnh loãng xương.
Đối với hệ thống miễn dịch: Canxi là nguyên tố có tác dụng phát hiện sớm các tác nhân gây bệnh thâm nhập vào cơ thể. Bên cạnh đó, nó còn có vai trò kích hoạt năng lực di truyền và tiêu diệt vi khuẩn, những độc tố gây bệnh của tế bào trắng. Do vậy, với những bệnh suy giảm miễn dịch, người ta thường bổ sung canxi để cân bằng và giúp cơ thể đẩy lùi bệnh tật.
Đối với hệ thần kinh: Các ion canxi giữ vai trò rất quan trọng trong việc truyền dẫn thần kinh. Nếu cơ thể bị thiếu canxi, chức năng truyền dẫn này bị ức chế dẫn đến suy giảm hệ thần kinh. Vì vậy những trẻ thiếu canxi thường có biểu hiện khóc đêm, giật mình, dễ nổi cáu, không tập trung tinh thần,...
Đối với cơ bắp: Ngoài ra canxi còn đóng vai trò quan trọng trong hoạt động co giãn của cơ bắp, giúp các cơ quan vận động của cơ thể linh hoạt. Việc thiếu canxi sẽ dẫn đến cơ bắp đàn hồi kém, chán ăn, đầy bụng, lười vận động,...
2. Nhu cầu canxi ở trẻ theo từng độ tuổi
Theo khuyến cáo của tổ chức y tế thế giới WHO, trẻ ở mỗi độ tuổi khác nhau sẽ có nhu cầu về canxi khác nhau. Dựa vào độ tuổi mà ba mẹ có thể bổ sung các thực phẩm giàu canxi cho bé trong bữa ăn hàng ngày, giúp bé luôn được khỏe mạnh, phát triển chiều cao tối đa.
- Trẻ dưới 6 tháng tuổi: 300mg/ngày
- Từ 7 - 12 tháng tuổi: 400mg/ngày
- Từ 1 - 3 tuổi: 500mg/ngày
- Từ 4 - 6 tuổi: 600mg/ngày
- Từ 7 - 9 tuổi: 700mg/ngày
- Từ 11 tuổi: 1.000mg/ngày
- Trên 11 tuổi: 1.200mg/ngày
3. Những thực phẩm giàu canxi cho bé
Đối với trẻ sơ sinh
Trong thực tế có rất nhiều trẻ bị thiếu canxi do chế độ dinh dưỡng của người mẹ không hợp lý hay do kiêng khem quá mức trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Một vài biểu hiện dễ nhận thấy là thóp rộng, đầu to, bú kém, hay trằn trọc, quấy khóc, giật mình,...
Vì vậy, những trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, các mẹ nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn để bổ sung nguồn canxi từ sữa mẹ. Còn trẻ trên 6 tháng khi có thể bắt đầu ăn dặm thì việc bổ sung dưỡng chất cần thiết này thông qua các loại thực phẩm giàu canxi cho bé.
Với mỗi 250gr sữa và các sản phẩm từ sữa như pho mát, sữa chua chứa khoảng 300mg canxi. Việc cho bé uống sữa hàng ngày vừa giúp bé tăng chiều cao vừa giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Lưu ý uống sữa trước khi ngủ sẽ dễ hấp thu canxi và giúp bé ngủ ngon giấc hơn.
Đối với trẻ nhỏ và thanh thiếu niên
Canxi là một nguyên tố vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và hình thành xương của trẻ trong những năm tháng đầu đời. Đặc biệt, độ tuổi dậy thì được xem là "thời điểm vàng" để ba mẹ tăng cường bồi dưỡng và bổ sung canxi cho trẻ, giúp trẻ phòng chống bệnh loãng xương sau này.
Bên cạnh việc sử dụng canxi tổng hợp theo chỉ định của bác sĩ, mẹ hãy lưu lại ngay những thực phẩm giàu canxi cho bé trong chế độ ăn uống hàng ngày như sau:
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Nhắc đến các thực phẩm giàu canxi cho bé, đầu tiên không thể không nhắc đến sữa. Trong sữa có chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, nhất là canxi. Ngoài sữa, các mẹ có thể cho bé sử dụng đa dạng các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai, váng sữa... Thông thường một cốc sữa tươi 200ml thường chứa 300mg canxi, bằng lượng canxi của một cốc sữa chua, 1/9 cốc phô mai nguyên chất và 1/4 phô mai chế biến.
Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành
Với những bé bị dị ứng đạm sữa bò thì sữa đậu nành là lựa chọn hoàn hảo để tăng cường canxi cho trẻ. Lượng canxi có trong sữa đậu nành tương đương với canxi trong sữa bò.
Ngoài ra, các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ cũng rất giàu canxi và các vitamin cần thiết cho sự phát triển chiều cao của trẻ như vitamin A, vitamin D, vitamin E,... Trong 100gr đậu phụ sống chứa 350gr canxi, còn đậu phụ chiên chứa 372gr canxi.
Các loại hạt
Cũng như đậu nành, các loại hạt cũng là những thực phẩm giàu canxi cho bé mà mẹ không nên bỏ qua. Có thể kể đến các loại hạt chứa hàm lượng canxi cao như hạt mè, vừng, hạnh nhân, hạt hướng dương, gạo lứt, óc chó, các hạt họ đậu (đậu đỏ, đậu đen, đậu lăng,...). Hơn nữa các loại hạt này còn chứa chất béo không bão hòa cùng các vitamin, dưỡng chất tốt cho sức khỏe và sự phát triển hệ xương của trẻ.
Các loại rau xanh
Trong mỗi bữa ăn hàng ngày, các mẹ nên bổ sung thực phẩm giàu canxi cho bé như rau xanh. Đặc biệt là các loại rau có màu xanh đậm như cải xoong, cải thìa, đậu cô ve, bông cải xanh, cải xoăn...
Theo như kết quả nghiên cứu dinh dưỡng thì 100gr cải xoong chứa 47mg canxi, 100gr cải thìa chứa 105mg canxi, 100gr đậu cô ve chứa tới 249mg canxi, 100gr bông cải xanh chứa 57mg canxi, 100gr cải xoăn chứa khoảng 105mg canxi,... Ngoài ra, rau xanh còn chứa nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể như vitamin A, E, K, C,...
Các loại trái cây
Nhiều loại trái cây có chứa hàm lượng canxi dồi dào cũng như vitamin D, vitamin C như cam quýt, bưởi, đu đủ chín,... Trong đó cam tươi là một trong những thực phẩm giàu canxi cho bé được yêu thích. Mẹ có thể cho bé ăn hay uống các loại hoa quả vào mỗi buổi sáng hàng ngày để bé dễ hấp thu. Chú ý không nên cho bé uống sữa khi ăn cam để tránh bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa.
Khoai lang
Thêm một thực phẩm giàu canxi cho bé lại rất ngon miệng, dễ ăn chính là khoai lang. Trong 150gr khoai lang chứa khoảng 55mg canxi và các dưỡng chất quan trọng như kali, vitamin A, vitamin C. Khoai lang có thể luộc chín để ăn hay chế biến thành nhiều món ăn ngon để bổ sung canxi một cách tự nhiên và giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
Cá, hải sản
Cá và các loại hải sản đều là nguồn thực phẩm giàu canxi cho bé cùng nhiều chất tốt cho sự phát triển của trẻ. Một số loại cá, hải sản các mẹ có thể bổ sung vào thực đơn cho bé như: cá hồi, cá mòi, cá cơm, tôm, cua,...
Hơn nữa, nhóm thực phẩm này còn chứa hàm lượng omega-3, vitamin B, vitamin K, magie,... trong đó vitamin K và magie là hai yếu tố có vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự hấp thu canxi của cơ thể trẻ.
Tảo biển đỏ
Thực phẩm giàu canxi cho bé cuối cùng được điểm danh trong danh sách này chính là tảo biển đỏ. Đây được xem là "thực phẩm vàng" từ đại dương rất tốt cho sức khỏe của con người.
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, nguồn dưỡng chất Aquamin F có trong tảo biển đỏ chứa hàm lượng canxi tự nhiên lên tới 30%. Loại canxi này rất dễ hấp thu, không gây táo bón hay ảnh hưởng đến hoạt động của thận.
Ngoài ra, tảo biển đỏ còn chứa hàm lượng magie cũng chứa 72 khoáng chất quan trọng khác giúp bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, để bé phát triển một cách tối ưu về chiều cao, thể chất.