Cây xấu hổ là một loại thảo dược quý trong tự nhiên được nghiên cứu để chữa nhiều bệnh liên quan đến xương khớp, da, thần kinh. Vậy cụ thể cây xấu hổ chữa bệnh gì và các bài thuốc cho từng loại bệnh như thế nào?
Tại sao cây lại có tên gọi là "xấu hổ"?
Sự tích cây xấu hổ theo dân gian truyền lại bắt nguồn từ câu chuyện về tình mẫu tử. Ngày xưa, có một người phụ nữ tính tình hiền lành, luôn chăm chỉ làm ăn nhưng vẫn nghèo khó. Sống một thân một mình, bà chỉ ước được trời ban cho một đứa con để sớm hôm tuổi già có người bầu bạn.
Thế rồi đến một ngày kia, trên đường đi rẫy về bà bị lạc đến một khu rừng lạ. Đói khát đến lả người đi, bà nhìn thấy có một loài cây rất lạ với lá xanh chi chít, hoa vàng li ti chen giữa trái chín đỏ mọng nên hái ăn.
Sang hôm sau, bà thấy người mình khang khác, riêng bụng lại cứ to dần lên. Đúng tháng đúng ngày, bà hạ sinh một đứa bé gái dưới con mắt bàn tán của những người xung quanh. Mặc dù nghèo khó nhưng bà vẫn chăm sóc con mình rất chu đáo.
Tuy càng lớn càng xinh đẹp nhưng người con lại là một cô gái lười biếng, không biết phụ giúp mẹ, cả ngày chỉ vào rừng bẻ hoa bắt bướm. Vì thương con, dù tuổi cao người mẹ vẫn cố sức làm việc cật lực đến mức ngã bệnh rồi qua đời. Lúc này, người con chỉ còn lại một mình, quen thói lười biếng không còn ai chăm lo đành phải đi ăn xin hết nhà này đến nhà khác.
Lúc đầu, người dân còn thương hại cho ít tiền, thức ăn để cô sống qua ngày. Lâu dần, chẳng ai còn đoái hoài đến cô. Lúc này, người con mới biết ăn năn, hối lỗi về những gì mình đã làm với mẹ. Vừa xấu hổ với dân làng, vừa thương mẹ, cô gái chạy ra mộ mẹ nằm khóc nức nở.
Kì lạ là từ hôm đó, chẳng ai còn thấy người con đâu cả, chỉ biết là xung quanh mộ bỗng mọc lên một loài cây lạ. Cây có lá nhỏ li ti, khi bị đụng vào thì khép mình lại như cố né tránh. Kể từ đó, người dân đặt tên cho chúng là cây xấu hổ.
Cây xấu hổ chữa bệnh gì?
Cây xấu hổ còn có tên gọi khác là cỏ thẹn, cỏ trinh nữ, cây mắc cỡ, hàm tu thảo. Về hình dáng, chúng là loại cây nhỏ, mọc thành bụi lớn. Mỗi khi có tác động bên ngoài vào, lá cây sẽ tự động cụp xuống, cũng chính vì thế mà cây có tên là "xấu hổ".
Trong y học cổ truyền, cây xấu hổ là loại dược liệu có vị ngọt, hơi se, tính khá hàn, có tác dụng trấn tĩnh, an thần, chống viêm, lợi tiểu và làm dịu cơn đau. Thông thường, hai bộ phận là rễ và cành lá của cây được sử dụng để làm thuốc. Nếu như rễ được thái mỏng, phơi hoặc sấy khô thì cành lá sẽ được dùng trực tiếp hoặc phơi khô.
Các bài thuốc từ cây xấu hổ
Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, tê bì tay chân
Bài thuốc 1
Nguyên liệu
30g rễ cây xấu hổ
400ml nước
Cách nấu thuốc
Thái mỏng rễ cây, sau đó đem tẩm rượu cho thơm. Chuẩn bị siêu thuốc cho toàn bộ rễ vào nấu cùng 400ml nước đến khi sắc lại còn 100ml thì chia thành 2 phần uống lần lượt trong ngày.
Bài thuốc 2
Nguyên liệu mỗi loại 12g
Rễ cây xấu hổ
Hy thiêm
Gai tầm xoong
Dây đau xương
Thiên niên kiện
Thổ phục linh
Tục đoạn
Dây gắm
Kê huyết đằng
Cách nấu thuốc
Mỗi ngày, đem tất cả các loại thuốc trên sắc uống. Duy trì một thời gian sẽ thấy chứng đau lưng, nhức xương thuyên giảm phần nào.
Bài thuốc 3
Nguyên liệu
Rễ cây xấu hổ, rễ bưởi bung, rễ cúc tần (mỗi loại 20g)
Rễ đinh lăng, rễ cam thảo dây (mỗi loại 10g)
Cách nấu thuốc
Mỗi ngày, chị em sắc uống 1 thang để giảm bớt đau xương khớp. Ngoài cách làm này, bạn cũng có thể đem các nguyên liệu trên đi ngâm rượu để dùng dần, không cần tốn công nấu thuốc hàng ngày.
Bài thuốc chữa viêm khớp
Nguyên liệu
Cây xấu hổ, lá lốt (mỗi loại 40-50g)
20g lá long não
15g quế chi
Hoắc hương, tía tô, cây hy thiêm, lá ngải cứu, đơn tướng quân (mỗi loại 30-40g)
Cách nấu thuốc
Rất đơn giản, chị em cho tất cả thảo dược vào nồi nấu với lượng nước xâm xấp. Canh đến khi có mùi thơm tỏa ra thì bắt đầu xông để hơi thuốc kịp ngấm vào các bộ phận bị viêm. Sau 10-15 phút, mồ hôi ra hoàn toàn thì dừng lại. Mỗi ngày, bạn thực hiện một lần, kéo dài trong 2 tuần sau đó nghỉ 1 tuần và tiếp tục quay lại (nếu viêm khớp vẫn chưa đỡ).
Bài thuốc chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ
Nguyên liệu
Cành lá xấu hổ, nụ áo hoa tím (mỗi loại 15g)
30g chua me đất hoa vàng
Lạc tiên, mạch môn, thảo quyết minh (mỗi loại 10g)
Cách nấu thuốc
Đem tất cả nguyên liệu trên sắc uống ngày 1 lần. Liên tục duy trì từ 7-10 ngày, chứng mất ngủ, thần kinh suy nhược của người bệnh sẽ được cải thiện rõ rệt.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm khí quản mạn tính
Nguyên liệu
100g rễ cây xấu hổ
600ml nước
Cách nấu thuốc
Rất đơn giản, chị em đem rễ cây nấu cùng 600ml nước, đến khi thuốc sắc lại còn 100ml thì đổ ra chén chia làm 2 lần uống trong ngày. Thực hiện liên tiếp 10 ngày với bài thuốc này, người bệnh sẽ thấy bệnh tình thuyên giảm, sức khỏe tăng cường.
Bài thuốc chữa đầy bụng
Nguyên liệu
Lá và cành cây xấu hổ, bạch thược, mạch nha (16g)
12g thần khúc
Cách nấu thuốc
Các nguyên liệu trên chị em chia làm 2 lần sắc uống trong ngày. Để thuốc phát huy công dụng, bạn nên uống sau bữa ăn trưa và tối. Đảm bảo sau 3-5 ngày, chứng đầy bụng, chậm tiêu sẽ không còn quấy rầy cuộc sống của người bệnh.
Bài thuốc chữa bệnh trĩ
Trong cây xấu hổ có chứa thành phần minosin, crocetin, hoạt chất flavonosid và các loại alcol, axit amin, axit hữu cơ, đặc biệt là mimosa pudica đều có tính chất chống oxy hóa hiệu quả, thích hợp dùng để điều trị bệnh trĩ.
Để nấu bài thuốc từ cây xấu hổ, đầu tiên chị em đem cành và lá cây rửa với nước muối pha loãng rồi để ráo. Sau đó cắt tất cả thành những khúc nhỏ, cho vào chảo rang với lửa vừa. Đến khi nguyên liệu chuyển hết sang vàng, tắt bếp đổ xuống một mảnh vải lót trên nền đất (gọi là hạ thổ) để chúng nguội tự nhiên.
Sau khoảng 30-40 phút, gom hết tất cả lại cho vào chén sứ, đổ thêm rượu trắng rồi hấp cách thủy đến khi hơi nước trong rượu bay hết, nước chuyển màu vàng đậm thì tắt bếp. Đợi thuốc nguội bớt, chắt lấy nước rồi chia làm 2 phần uống trong ngày. Kiên trì thực hiện khoảng 1-2 tháng, búi trĩ trong hậu môn sẽ tiêu giảm, không còn khiến người bệnh đau rát.
Bài thuốc chữa zona thần kinh
Bệnh zona thần kinh có thể sớm chữa khỏi bằng các thảo dược tự nhiên mà một trong số đó chính là cây xấu hổ. Để làm lành phần da nổi mụn nước, chị em giã nát lá cây, sau đó đem đắp vào chỗ bệnh. Khoảng 2-3 ngày sau, hiệu quả sẽ thể hiện rõ ràng trên da.
Sau khi biết được cây xấu hổ chữa bệnh gì cũng như các bài thuốc cần thiết để uống khỏi bệnh, hi vọng chị em sẽ trang bị thêm được cho mình kiến thức về các loại thảo mộc tự nhiên để bảo vệ sức khỏe cả nhà.
