Giảo cổ lam là cây gì?
Cây giảo cổ lam có tên khoa học là Gynostemma pentaphyllum. Ngoài ra còn có những tên gọi khác như: cây trường sinh, cỏ thần kỳ, cỏ trường thọ...
Giảo cổ lam là loại dược liệu quý. Từ xa xưa, vị thuốc này đã được vua chúa sử dụng để tăng sức khỏe, kéo dài tuổi thọ, làm đẹp cho phi tần. Vì vậy, người Trung Quốc mới ưu ái đặt tên cho loại cỏ này là “cỏ trường thọ”.
Ở Nhật Bản, giảo cổ lam là được gọi là “phúc ẩm thảo” và đã được các nhà khoa học Nhật Bản công nhận đây là loại thảo mộc mang lại nhiều lợi ích cho con người.
Ở Việt Nam, các nhà khoa học đã phát hiện loại thảo mộc này ở vùng núi Fansipan (Sa Pa) và vùng núi đá vôi Hòa Bình. Theo nghiên cứu, giảo cổ lam ở Việt Nam cũng có chất lượng không thua kém gì ở Nhật Bản và Trung Quốc.
Cây giảo cổ lam mọc ở đâu?
Loại cây này thường mọc ở khu rừng ẩm, thưa tại một số nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, một số nước châu Âu… Hiện nay giảo cổ lam Việt Nam mới được tìm thấy ở các tỉnh sau:
- Sa Pa của Tỉnh Lào cai
- Vùng núi đá vôi của tỉnh Hòa Bình
- Tỉnh Hà Giang, Cao Bằng
Còn các tỉnh khác chưa phát hiện thấy hoặc trữ lượng rất ít.
Đặc điểm của cây giảo cổ lam
Giảo cổ lam là loại cây thân thảo, có tua cuốn đơn để leo, thuộc loại hoa đơn tính khác gốc. Lá của loại thảo mộc này có hình dáng giống lá kép hình chân vịt. Mỗi cụm hoa mang nhiều hoa nhỏ màu trắng, ở bầu hoa có 3 vòi nhụy. Quả giảo cổ lam có hình cầu, đường kính từ 5 – 9mm, khi chín có màu đen.
Thành phần hóa học của cây
Thành phần chính của giảo cổ lam là flavonoid và saponin. Loại thảo dược này còn chứa các vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe như: selen, kẽm, mangan, sắt, phốt pho… Theo nghiên cứu, cây giảo cổ lam 7 lá là loại có chứa nhiều hoạt chất saponin nhất, gấp 3 – 4 lần nhân sâm.
Cây giảo cổ lam có tác dụng gì?
Hạ mỡ máu, giảm cholesterol
Giảo cổ lam được chứng minh có chứa hơn 100 loại saponin. Nhiều nghiên cứu chứng minh, giảo cổ lam có thể làm giảm lượng cholesterol tới 71%, nhờ hoạt chất saponin này giúp “loại bỏ” các chất béo có trong máu.
Do đó, giảo cổ lam có tác dụng giảm các mảng xơ vữa trong lòng mạch, ngăn ngừa các biến chứng của bệnh tim mạch, giúp máu lên não lưu thông. Ngoài ra, cây giảo cổ lam chữa gan nhiễm mỡ cũng rất tốt nhờ vào tác dụng này.
Giảo cổ lam trị tiểu đường
Nhờ hoạt chất phanosid có trong cây làm ổn định đường huyết. Đồng thời, giúp insulin nhạy cảm với tế bào hơn và tăng cường khả năng sử dụng glucose của tế bào, giúp ổn định lượng đường trong máu.
Ổn định huyết áp
Các nhà khoa học đã chứng minh, sử dụng giảo cổ lam sẽ kích thích cơ thể sản xuất ra oxit nitric, một chất có vai trò giãn mạch nên có hiệu quả tích cực trong việc kiểm soát huyết áp.
Giảo cổ lam tốt cho gan
Giảo cổ lam chứa nhiều flavonoid, acid amin, vitamin giúp chống oxy hóa mạnh, dọn dẹp các gốc tự do trong cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch, giảm căng thẳng, mệt mỏi. Ngoài ra, các thành phần này còn có công dụng là chống độc và giảm tổn thương gan, tăng khả năng thải độc của gan.
Giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, ngăn ngừa chứng lú lẫn ở người già
Uống trà giảo cổ lam hằng ngày giúp tăng cường lượng máu lên não, cho giấc ngủ sâu hơn và tỉnh táo hơn.
Giảm căng thẳng, chống lại quá trình lão hóa
Sử dụng trà giảo cổ lam là cách giảm stress hiệu quả. Làm chậm quá trình lão hóa da, tóc. Tác dụng này đặc biệt tốt cho các chị em phụ nữ làm việc văn phòng, ít vận động.
Tác dụng giảm cân
Nhờ có khả năng hoạt hóa men AMPK – là một dạng men có khả năng chuyển hóa năng lượng của cơ thể nên giảo cổ lam thúc đẩy quá trình oxi hóa chất béo và chuyển hóa đường đạm, giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể
Đối tượng nào nên và không nên sử dụng cây giảo cổ lam?
Những người nên sử dụng giảo cổ lam
Người bị mỡ máu, tim mạch, huyết áp cao, đái tháo đường.
Người thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, khó ngủ, đau đầu.
Người bị ung thư, u bướu.
Người bị gan nhiễm mỡ, xơ gan, suy gan.
Các đối tượng muốn tăng cường sức đề kháng.
Những người không nên sử dụng giảo cổ lam
Phụ nữ đang mang thai
Phụ nữ đang cho con bú
Trẻ em dưới 6 tuổi
Người đang dùng thuốc chống đào thải khi cấy ghép
Người bị chứng “hư hàn”: chân tay lạnh, chịu rét kém, hay đổ mồ hôi, mệt mỏi, đuối sức, hơi thở ngắn…
Cách dùng cây giảo cổ lam
Sau khi thu hái, người ta chỉ dùng lá của cây giảo cổ lam để làm dược liệu vì lá là bộ phận có nhiều dược chất nhất. Rửa sạch lá giảo cổ lam, rồi đem phơi nắng cho khô.
Thông thường, người bán sẽ băm nhỏ lá giảo cổ lam để người dùng dễ sử dụng. Ngoài ra, giảo cổ lam cũng thường được chế biến thành dạng túi lọc.
Trà giảo cổ lam
Chuẩn bị
- 20g giảo cổ lam
- Ấm trà
- Nước đun sôi
Cách pha
Mỗi lần dùng giảo cổ lam để pha trà, bạn chỉ nên sử dụng khoảng 20g. Cho giảo cổ lam vào ấm trà và pha với nước sôi. Đợi dược chất giảo cổ lam ngấm ra, bạn có thể sử dụng. Nước trà đun từ giảo cổ lam có thể uống thay nước trong ngày.
Bạn nên uống trà giảo cổ lam vào buổi sáng và đầu giờ chiều bởi đây là thời gian mà loại thảo dược này có thể giúp bạn cảm thấy minh mẫn, tỉnh táo và làm việc tốt hơn.
Dùng giảo cổ lam kết hợp với cây xạ đen, cà gai leo
Chuẩn bị
- Giảo cổ lam: 30g
- Xạ đen: 30g
- Cà gai leo: 20g
- Nước sôi: 1,5 lít
- Bình giữ nhiệt
Cách pha
Cho tất cả nguyên liệu vào bình giữ nhiệt, sau đó đổ thêm 1,5 lít nước sôi. Đậy nắp và ủ trong thời gian 30 phút là có thể sử dụng được.
Giảo cổ lam kết hợp với cây xạ đen và cà gai leo sẽ tạo nên một thức uống thơm ngon, bổ dưỡng, có tác dụng tăng cường sức khỏe, phòng chống ung thư. Ngoài ra, loại thức uống này còn làm tăng thêm công dụng của cây giảo cổ lam chữa tiểu đường.
Tác dụng phụ của cây giảo cổ lam
Giảo cổ lam là một loại thảo dược nếu được sử dụng đúng cách sẽ đem đến rất nhiều lợi ích về sức khỏe và giúp phòng chống bệnh tật. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
Mất ngủ, khó ngủ
Nếu trước khi đi ngủ mà bạn dùng giảo cổ lam thì rất dễ dẫn đến mất ngủ. Nguyên nhân là do giảo cổ lam có thể gây kích thích thần kinh, tăng hưng phấn. Vì vậy, chỉ nên dùng giảo cổ lam vào buổi sáng và đầu giờ chiều để giúp cơ thể tỉnh táo và làm việc hiệu quả hơn.
Hạ huyết áp
Giảo cổ lam có tác dụng giúp hạ huyết áp. Tuy nhiên, nếu lạm dụng vị thuốc này quá mức thì có thể khiến huyết áp bị giảm một cách đột ngột, dẫn đến tình trạng cơ thể luôn mệt mỏi. Do đó, chỉ nên dùng khoảng 60 – 70g mỗi ngày, đối với người bị huyết áp thấp, tốt nhất là nên dùng trà vào lúc ăn no hoặc có thể cho thêm vài lát gừng.
Đầy bụng
Nếu bạn uống trà giảo cổ lam để qua đêm thì rất dễ bị đầy bụng. Vì vậy, người dùng chỉ uống trà trong ngày, không uống trà giảo cổ lam để qua đêm.
Lưu ý khi sử dụng giảo cổ lam
Không được sử dụng giảo cổ lam quá liều quy định bởi có thể dẫn đến ngộ độc.
Nếu bạn bị hạ đường huyết, huyết áp thấp thì hãy uống sau khi ăn no. Bạn có thể cho thêm gừng hoặc một ít đường để dễ uống hơn.
Nếu bạn dùng trà giảo cổ lam để giảm cân thì phải kết hợp với một chế độ ăn hợp lý mới có tác dụng rõ rệt.
Tuyệt đối không dùng trà giảo cổ lam đã để qua đêm, trà đã để rất lâu hoặc đun đi đun lại quá nhiều lần.
Sau khi uống trà giảo cổ lam có thể sẽ có cảm giác nóng người, tăng huyết áp nhẹ, khô miệng, khát nước. Vì vậy, bạn nên uống thêm nước lọc. Sau một thời gian, cơ thể sẽ tự điều chỉnh lại và các triệu chứng trên sẽ tự biến mất.
Nói tóm lại, qua bài viết trên đã giải đáp thắc mắc của nhiều người là cây giảo cổ lam trị bệnh gì. Để tận dụng tác dụng tốt đối với sức khỏe, chúng ta nên sử dụng đúng cách và đúng liều, cũng như lưu ý một số điều khi dùng cây giảo cổ lam.