Hơn nữa, khi người mẹ mắc bệnh lao rất dễ dàng lây sang con, ngay cả khi đang trong thời kỳ bào thai (lao bẩm sinh).
Nhiễm lao ở thai kỳ diễn ra thế nào?
Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ mang thai dễ mắc bệnh lao hơn các nhóm đối tượng khác. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi các nội tiết tố oestrogen, progesteron và sự xuất hiện nội tiết tố rau thai, khiến cho các cơ quan phục vụ cho quá trình mang thai, sinh đẻ và nuôi con như hệ sinh dục, vùng chậu hông, da, cơ tăng cường chuyển hóa các chất, ngấm nhiều nước hơn. Điều này cũng kéo theo cả tổ chức phổi, những tổ chức xơ sẹo trở nên mềm hơn, làm cho vi khuẩn lao dễ dàng hoạt động hơn.
Bên cạnh đó còn có nhiều nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ nhiễm lao đó là do hệ miễn dịch giảm, chế độ ăn uống không đủ chất, mất sức và mệt mỏi...
Khi mắc lao, thai phụ sẽ thấy xuất hiện các triệu chứng khá điển hình như: ho (thường kéo dài 3 tuần hoặc hơn), đau ngực, mỏi mệt, biếng ăn, hay cảm giác ăn mất ngon, ớn lạnh, sốt hoặc đổ mồ hôi vào ban đêm...
Bệnh lao không chỉ khiến cho cơ thể người mẹ bị tàn phá, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi. Khi người mẹ mắc bệnh thì những đứa con cũng dễ dàng bị lây bệnh, thậm chí lây ngay từ khi còn là bào thai, đó là lao bẩm sinh.
Thống kê cho thấy, tỷ lệ tử vong do lao ở trẻ sơ sinh lên tới 18,7% khi bà mẹ được chẩn đoán và điều trị lao trong thai kỳ. Tỷ lệ này tăng lên gấp đôi nếu sinh non, sinh nhẹ cân từ bà mẹ bị bệnh lao. Đối với trẻ sơ sinh mắc bệnh lao bẩm sinh, bé có thể bị sốt, suy hô hấp và gan to. Trẻ sơ sinh có thể vật vã, li bì hoặc hôn mê. Tuy nhiên trường hợp này khá hiếm gặp và thường xuất hiện những biểu hiện trên sau 2-3 tuần.
Phụ nữ có chẩn đoán mắc lao ở cuối thai kỳ tỷ lệ tử vong tăng lên tới 4 lần và tỷ lệ nhiễm độc thai nghén cũng tăng lên. Tuy nhiên, bệnh lao hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu đi khám và điều trị đúng từ 4-9 tháng.
Chính vì những rủi ro to lớn có thể gặp phải cho mẹ và bé nếu mẹ bầu bị bệnh lao, các bác sĩ chuyên khoa thường khuyên bệnh nhân mắc bệnh lao nên trì hoãn việc mang thai và sinh con trong quá trình điều trị lao.
Làm gì khi mắc bệnh lao trong thai kỳ?
Từ những tác động không tốt tới sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, khi nghi ngờ mắc bệnh lao trong thai kỳ, thai phụ cần thực hiện ngay theo hướng dẫn sau đây:
Khi nghi ngờ mắc bệnh lao phổi, thai phụ cần đi khám để được chẩn đoán đúng bệnh.
Làm các xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng tại các bệnh viện có chuyên khoa Hô hấp để biết chắc chắn mình có bị bệnh lao hay không. Các xét nghiệm lao thường an toàn với thai kỳ nếu quy trình kỹ thuật được đảm bảo. Nếu mang thai giai đoạn đầu, thai phụ cần thông báo với bác sĩ để: Dùng thuốc hỗ trợ điều trị bệnh lao theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Khi dùng kết hợp nhiều loại thuốc hỗ trợ điều trị lao, thai phụ cần tuân thủ theo đơn thuốc, liều lượng và thời gian chữa trị của bác sĩ. Tránh tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi đơn thuốc khi chưa có chỉ định cụ thể. Cần đặc biệt lưu ý cung cấp đủ dinh dưỡng. Thực phẩm phải có đủ lượng calo, giàu protein, vitamin và khoáng chất.
Phải có chế độ nghỉ ngơi thích hợp. Sau khi sinh phải nghỉ ngơi lâu, đồng thời ăn nhiều thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Việc cách ly đối với con rất cần thiết khi người mẹ mắc lao phổi có vi khuẩn lao trong đờm. Người mẹ cần phải mang khẩu trang mỗi khi ở gần, chăm sóc con hoặc cho con bú... cho đến khi vi khuẩn lao âm tính.
Con của người mẹ mắc lao phải được theo dõi cẩn thận để phát hiện lao bẩm sinh và phải được tiêm vắc-xin phòng lao BCG sớm để phòng bệnh lao sơ nhiễm.
Kết quả chữa bệnh lao ở phụ nữ có thai cũng tốt như ở những bệnh nhân lao khác. Điều quan trọng là cần đến các cơ sở y tế để phát hiện sớm và điều trị kịp thời và thực hiện nghiêm ngặt phác đồ điều trị. Thai phụ chú ý không bỏ dở điều trị vì như vậy không những không tốt hơn cho thai nhi, mà vi trùng lao kháng thuốc sẽ có nguy hại hơn cho cả mẹ và con.
