Tên gọi món khoai xéo bắt nguồn từ chính công đoạn làm ra nó. Sau khi chế biến, người nấu dùng đũa "xéo" để khoai nát ra, sau đó cho vào khuôn nén chặt hoặc ăn trực tiếp. Thú vị là vậy nhưng ngày nay món ăn này đang dần không còn phổ biến. Tuy nhiên, nếu muốn thưởng thức đặc sản xứ Nghệ này, chị em vẫn có thể học cách nấu khoai xéo tại nhà.

Cách nấu khoai lang khô truyền thống

Đến mùa thu hoạch, khoai lang nếu không được dỡ nhanh trong vài ngày sẽ dễ bị hà (nhiễm khuẩn làm xuất hiện vằn đen, đốm đen trên bề mặt, để lâu xuất hiện mùi khó chịu). Để có thể giữ khoai được lâu mà vẫn đảm bảo chất lượng, người dân thường chọn củ to, có nhiều bột để phơi khô.

Khoai được phơi vào những ngày nắng to, gió nồm, đến khi khô trắng thì đem cạo vỏ lụa, rửa sạch, xắt lát mỏng. Những lát khoai này tiếp tục được phơi đến khi khô giòn thì thu gom lại, bảo quản trong chum có phủ rơm khô/ lá chuối là có thể để dành rất lâu mà không lo hư hại.

Khoai khô nấu gì ngon?

Với nguyên liệu khoai lang khô, người dân có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nấu chè, làm bánh,... Nhưng độc đáo nhất phải kể đến món khoai xéo với sự kết hợp của rất nhiều nguyên liệu như đậu đỏ, nếp, đậu phộng,... Tuy béo bùi lại có vị ngọt nhưng đây là món ăn chẳng bao giờ gây ngán vì chứa đậm hương vị quê hương.

Cách nấu khoai xéo

Nguyên liệu

400g khoai khô

150g đậu đỏ

100g lạc nhân (đậu phộng đã bóc vỏ)

100g nếp

100g đường

1 nhánh gừng tươi

1/4 muỗng muối

Cách chế biến

Đầu tiên, đem nếp ngâm vào nước ấm trong 3 tiếng, đậu ngâm riêng ở tô khác trong vài giờ. Sau đó, cho đậu vào nồi nấu vừa chín tới, hạt nguyên không nát. Chuẩn bị nồi lớn, để các nguyên liệu đã sơ chế gồm khoai khô, gạo nếp, đậu luộc vào nấu với lượng nước xâm xấp. Lưu ý nêm thêm 1/4 muỗng cà phê muối để món xôi thêm đậm đà.

Bật lửa ninh đến khi tất cả đều chín nhừ, đồng thời nước cạn thì dùng đũa xới khoai cho thật tơi. Tùy khẩu vị của mỗi người, nếu muốn ăn ngọt, chị em có thể thêm đường vào lúc khoai gần chín. Món khoai xéo nóng hổi đã hoàn thành, chỉ cần cho ra đĩa là có thể mời mọi người thưởng thức ngay.

Cách nấu khoai xéo với mật mía

Nguyên liệu

300g khoai khô

150g đậu đỏ

100g lạc nhân

100g nếp

Mật mía

1 nhánh gừng tươi

Cách chế biến

Đầu tiên, cho đậu vào nồi ninh thật nhừ rồi thêm khoai, gạo nếp. Đổ nước xâm xấp các nguyên liệu, nấu đến khi khoai chín bở thì hạ lửa. Trong thời gian chờ đợi, giã nhuyễn gừng trộn đều cùng mật mía. Lượng mật mía nhiều hay ít tùy thuộc vào sở thích của chị em muốn món ăn ngọt nhiều hay không.

Sau khi khoai chín, cho hỗn hợp vừa pha vào nồi, đảo đều để tất cả hòa quyện. Về phần đậu, chị em luộc riêng rồi vớt ra chờ ráo. Món khoai hoàn thành, nhấc xuống trộn cùng đậu luộc, xới lên thật đều là có thể ăn ngay.

Cách nấu chè khoai khô

Nguyên liệu

500g khoai lang khô

1 chén đường

200g đậu đen xanh lòng

Cách chế biến

Đầu tiên, ngâm khoai trong nước lạnh để khi nấu nhanh chín. Đậu đen thực hiện tương tự với thời gian 1 tiếng. Sau đó, rửa khoai, cho tất cả vào nồi nấu cùng 500ml nước. Trong thời gian này, vớt đậu đen ra, giã nhỏ rồi trút vô nồi nấu chung khi khoai lang đã chín mềm. 

Tiếp theo, đổ đường đã chuẩn bị vào nồi. Để chè trên bếp ở mức lửa nhỏ thêm khoảng 10 phút là có thể tắt bếp, nhấc xuống xới thật đều. Múc chè nén vào khuôn, sau đó xắt thành miếng nhỏ vừa ăn. Bày chè khoai khô ra đĩa, thêm tách trà nóng bên cạnh thì mọi cuộc trò chuyện đều có thể kéo dài không dứt với món ăn hấp dẫn này.

Một số món ăn từ khoai lang

Bánh trôi khoai lang

Nguyên liệu

300g bột nếp

20g bột năng

Khoai lang tím

Dừa nạo

Gừng thái sợi

50g đường trắng

Đậu phộng rang

Cách chế biến

Đầu tiên, rửa sạch, gọt vỏ khoai lang rồi cho vào nồi hấp. Khoai chín, lấy ra nghiền nhuyễn trong tô. Bắc chảo lên bếp sên khoai cùng đường và ít dừa nạo. Hạ lửa nhỏ, đồng thời liên tục đảo đều tay đến khi hỗn hợp sệt lại thì tắt bếp. Đợi nguội, vo khoai thành viên tròn nhỏ để làm nhân bánh.

Tiếp theo, cho bột nếp, bột năng ra thau lớn. Từ từ thêm nước, dùng tay nhồi đến khi thu được hỗn hợp dẻo, không dính tay là được. Tương tự như khoai, chia bột thành từng miếng nhỏ, dùng chày cán dẹp để cho nhân vào trong. Vo tròn các viên bánh thật khéo để khi nấu chín được thành phẩm đẹp mắt.

Bắc nồi nước sôi lên bếp luộc bánh. Quan sát thấy các viên trôi nước đều trong và nổi lên trên bề mặt thì vớt ra ngâm ngay vào nước lạnh. Kế đến, nấu tiếp một nồi nước khác với số lượng vừa phải, cho các viên chè vào nấu lại, thêm đường, gừng, đun đến khi nước sôi thì tắt bếp.

Bánh tôm chiên khoai lang

Nguyên liệu

300g tôm tươi

3 củ khoai lang vàng

50g bột mì

25g bột năng

1/2 muỗng cà phê bột nghệ

1 củ su hào

Tỏi, ớt

Cách chế biến

Đầu tiên, đem tôm rửa qua nước muối pha loãng để loại bỏ hết chất bẩn. Sau đó, cắt bỏ đầu, chân tôm, cho vào tô ướp cùng 1/2 muỗng cà phê muối, tiêu. Củ su đem gọt vỏ, thái miếng vừa ăn, bóp cùng 1/2 muỗng canh muối rồi xả qua nước, vắt ráo. Phần su hào này đem ướp với 1 muỗng canh đường, giấm để thấm vị.

Bắc nồi nhỏ lên bếp nấu 1/4 chén đường cùng 1/4 chén nước mắm, 1/2 chén nước lọc. Vừa đun vừa khuấy đều đến khi đường tan hết thì tắt bếp cho nguội. Băm nhuyễn tỏi, ớt, chờ nước mắm nguội thì thêm vào cùng su hào là có ngay nước chấm thơm ngon.

Tiếp theo, gọt vỏ khoai lang, thái sợi dài ngâm trong nước muối pha loãng khoảng 15 phút. Đủ thời gian, vớt khoai ra rổ cho ráo nước. Bột năng, bột mì, bột nghệ cho vào chén khuấy tan trong nước lọc và 1/2 muỗng cà phê muối.

Chuẩn bị thau lớn trộn khoai cùng hỗn hợp bột vừa pha chế xong. Bắc chảo lên bếp với lượng dầu ngập. Đến khi dầu nóng già, dùng vá múc từng muỗng khoai thả vào chảo. Đừng quên để thêm 2 con tôm trên mặt bánh trong lúc chiên để chúng kết dính vào nhau. Bánh vàng đều hai mặt là chị em có thể vớt ra ăn kèm rau sống chấm nước mắm.

Với những cách nấu khoai xéo cùng nhiều món ăn từ khoai lang được hướng dẫn trên đây, hi vọng chị em có thêm gợi ý cho mình trong việc đổi mới thực đơn hằng ngày. Từ nguyên liệu khoai lang quen thuộc, chúng ta có thể chế biến thành nhiều món mặn, ngọt khác nhau.

Chúc bạn thành công!