Mẹ biết gì về giấc ngủ của trẻ sơ sinh?

Trẻ sơ sinh có thể tích dạ dày rất nhỏ nên mau đói. Vì vậy, trẻ phải thức dậy sau vài giờ để bú. Trẻ sơ sinh chưa phân biệt được ngày đêm nên có những em bé sẽ ngủ suốt vào ban ngày và thức nhiều hơn vào ban đêm.

Thông thường, trẻ sơ sinh ngủ khoảng 8 - 9 giờ vào ban ngày và khoảng 8 giờ vào ban đêm. Hầu hết trẻ sẽ bắt đầu ngủ suốt đêm (liên tục 6 - 8 giờ) không thức giấc khi trẻ được 3 tháng tuổi hay được khoảng 6 kg cân nặng.

Đối với trẻ sơ sinh, mẹ không cần phải đánh thức trẻ dậy để cho bú. Tuy nhiên, mẹ không nên để bé ngủ nhiều quá 3 giờ mà không cho bú. Các trường hợp đặc biệt như trẻ sinh non tháng, nhẹ cân, bị trào ngược dạ dày thực quản… có thể phải cho trẻ bú thường xuyên hơn.

Các giai đoạn trong giấc ngủ của trẻ sơ sinh

Cũng giống như người lớn, giấc ngủ của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cũng được chia ra thành nhiều giai đoạn khác nhau. Tùy giai đoạn mà trẻ có thể nằm yên hay cử động. Có 2 loại giấc ngủ:

Giấc ngủ nhanh (giấc ngủ REM - rapid eye movement): Có cử động mắt nhanh

Đây là giai đoạn ngủ nông, trẻ sẽ nằm mơ và mắt sẽ cử động nhanh theo chiều trước sau. Mặc dù trẻ nhỏ thường dành khoảng 16 giờ mỗi ngày để ngủ, nhưng phân nửa khoảng thời gian này là giấc ngủ REM. Nghĩa là bé chỉ ngủ sâu thật sự trong khoảng 8 giờ. Trẻ lớn và người lớn có thời gian ngủ ít hơn nhưng thời gian giấc ngủ REM cũng chiếm tỉ lệ ít hơn.

Giấc ngủ chậm (Non-REM - Non- rapid eye movement): Không có cử động mắt nhanh

Giấc ngủ chậm được chia làm 4 giai đoạn:

- Giai đoạn 1: Buồn ngủ, mí mắt sụp hoặc chớp liên tục, ngủ gà ngủ gật.

- Giai đoạn 2: Ngủ lơ mơ, có thể vẫn cử động, giật mình, vặn mình, kêu è è.

- Giai đoạn 3: Ngủ sâu, im lặng và không cử động.

- Giai đoạn 4: Ngủ rất sâu, hoàn toàn im lặng và không cử động.

Giấc ngủ sẽ diễn tiến theo chu kỳ, bắt đầu tuần tự từ giai đoạn 1, dần chuyển sang giai đoạn 2, 3, 4 rồi quay lại giai đoạn 2, sau đó chuyển sang giấc ngủ REM.

Một giấc ngủ có thể lặp lại vài chu kỳ ngủ như trên. Trong vài tháng đầu, trẻ có thể thức giấc khi đang chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ và có thể khó ngủ trở lại.

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ nhanh nhất

Ngay từ khi được sáu tuần tuổi, trẻ đã có thể học được cách ngủ ngoan. Trong độ tuổi này, có vài cách rất hiệu quả mà mẹ có thể thực hiện để giúp bé ngủ ngon:

Nhận biết dấu hiệu trẻ buồn ngủ

Trong những tuần đầu sau sinh, trẻ không thể thức lâu hơn 2 giờ liên tục. Nếu cha mẹ để bé thức lâu hơn 2 giờ, trẻ sẽ quá mệt mỏi quá mức và trở nên khó ngủ.

Vì vậy, mẹ nên nhận biết những dấu hiệu buồn ngủ của trẻ: Chớp mắt liên tục, lim dim, kéo tai, ngáp, quầng dưới mắt thâm lại…

Dạy trẻ phân biệt ngày và đêm

Một vài em bé sơ sinh đã có thói quen thức đêm từ trong bụng mẹ. Mẹ có thể nhận biết điều này khi trẻ quẫy đạp trong bụng mẹ nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời, trẻ cũng vẫn duy trì thói quen này, làm mẹ mệt mỏi vì trẻ không chịu ngủ.

Trong vài ngày đầu sau sinh, cha mẹ sẽ không thể thay đổi trẻ được ngay mà chỉ có thể bắt đầu dạy trẻ khi trẻ đã được 2 tuần tuổi. Cần phải dạy trẻ nhận biết ban đêm là thời gian ngủ từ sớm, khi trẻ được 2 tuần tuổi, đừng để quá muộn.

Ban ngày

Mẹ nên chơi đùa với trẻ càng nhiều càng tốt.

Nói chuyện với trẻ và hát cho trẻ nghe khi cho trẻ bú các cữ ban ngày.

Đảm bảo phòng ngủ của trẻ có nhiều ánh sáng vào ban ngày. Ánh sáng để giúp bé nhận biết thời điểm đó chính là ban ngày.

Tạo ra tiếng ồn tự nhiên, thông thường vào ban ngày như: Tiếng tivi, radio, máy giặt, tiếng nước chảy…

Nếu trẻ đang bú mà thiu thiu ngủ thì mẹ nên nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy.

Ban đêm

Giữ yên lặng và nói thật khẽ khi cho trẻ bú cữ đêm.

Giữ phòng ngủ tối (có thể bật đèn ngủ ánh sáng dịu nhẹ) và yên tĩnh, không trò chuyện.

Melatonin – một loại hormone ngủ sẽ tiết ra mạnh hơn nếu trẻ được nằm ngủ trong căn phòng tối, hormone này giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Dạy trẻ tự ngủ

Có một sự thật rằng, các chuyên gia khuyên mẹ không nên dỗ bé ngủ trên tay, đợi đến khi ngủ rồi mới đặt xuống giường. Mẹ nên đặt bé vào nôi hay giường khi bé có dấu hiệu buồn ngủ, hơi thiu thiu nhưng vẫn còn thức.

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ trong 8 tuần đầu sau sinh là rất quan trọng. Nếu mẹ cho bé nằm võng hoặc nằm nôi lắc, đu đưa bé, bế rung bé trên tay trong 8 tuần đầu thì bé sẽ quen và không thể ngủ nếu không được rung lắc, đu đưa như vậy.

Vì vậy, nhiều chuyên gia khuyên mẹ không nên đung đưa bé, không cho bé ngậm núm vú giả để dỗ bé ngủ từ khi chào đời. Không nên để trẻ ngủ trên tay mình rồi mới đặt xuống vì sẽ tạo nên thói quen xấu là phải được bế mới ngủ và sẽ thức dậy ngay khi bị đặt xuống giường.

Mẹ nên tự thiết lập một “thủ tục” trước khi ngủ cho trẻ để hình thành một “hiệu lệnh ngủ” như: Hát ru, cho trẻ nghe nhạc nhẹ, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu, vuốt bàn chân… nhưng cần nhớ rằng cha mẹ sẽ phải làm “thủ tục” này mỗi đêm. Do đó, nên chọn “thủ tục” vừa thích hợp với bé vừa khả thi đối với cha mẹ.

Có một phương pháp rất mới từ một ông bố nước ngoài chia sẻ cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ chỉ trong 40 giây, với một tờ khăn giấy khô mỏng. Bung tờ khăn giấy ra, chỉ dùng 1 lớp mỏng, nắm 2 góc của tờ giấy và trượt nhẹ lên mặt bé theo chiều từ trán xuống cằm.

Khi tờ khăn giấy lướt qua mắt bé, phản xạ tự nhiên bé sẽ nhắm mắt theo chiều lướt của chiếc khăn giấy. Lặp lại nhẹ nhàng và liên tục cho đến khi bé nhắm mắt lại. Phương pháp này có thể là một “thủ tục” gợi ý cho các gia đình đang loay hoay trong việc dỗ bé ngủ mỗi ngày.

Dạy bé tự ngủ khi được đặt xuống giường và thực hiện “thủ tục” từ giai đoạn sơ sinh để bé có thói quen ngủ ngoan. Giấc ngủ không chỉ quan trọng đối với sự phát triển của trẻ mà còn quan trọng với sức khỏe của cha mẹ.

Nên khôn ngoan trong việc lựa chọn cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ thích hợp để cả con và mẹ đều được ngủ ngon.