Nhận kết quả con gái 6 tuổi dậy thì sớm, anh H., và chị T., (ở Ba Đình, Hà Nội) không khỏi bàng hoàng. Hơn một năm nay, gia đình nhận thấy bé N.H.M. có hiện tượng hai bên ngực to bất thường. So với bạn bè đồng trang lứa, M. cao vượt trội. Đặc biệt, chỉ trong vòng 6 tháng, bé cao thêm 8 cm. Ngoài ra, M. chưa có biểu hiện bất thường nào khác.
Khi tới khám tại chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Medlatec cơ sở 2, Hà Nội, bé M. được xét nghiệm đánh giá hormone nội tiết, chụp X-quang tuổi xương, siêu âm ngực, ổ bụng, tử cung vòi trứng tìm bất thường.
Kết quả xét nghiệm các hormone hướng dục (LH huyết thanh, Prolactin, Estradiol, FSH, TSH) và chẩn đoán thăm dò chức năng chỉ ra bé M. dậy thì sớm. Với trường hợp này, các bác sĩ tư vấn chế độ dinh dưỡng, luyện tập hợp lý.
Theo bác sĩ Trần Thị Kim Ngọc, chuyên khoa Nhi của bệnh viện, dậy thì sớm là sự phát triển đặc tính sinh dục trước 9 tuổi ở bé trai và trước 8 tuổi (hoặc có kinh nguyệt trước 9,5 tuổi) với bé gái. Những năm gần đây, tỷ lệ bé gái dậy thì sớm gia tăng.
Dậy thì sớm ở bé gái có nhiều nguyên nhân như yếu tố di truyền, nội tiết, môi trường sống, chế độ ăn uống, điều kiện sống trong gia đình…, và các bệnh lý khác của cơ thể. Trong đó, nguy hiểm nếu nguyên nhân từ u não, u ác tính tuyến sinh dục.
Trẻ dậy thì sớm kiến thức lại chưa đầy đủ nên sẽ phải đối mặt nguy cơ bị lạm dụng tình dục. Phụ huynh cần lưu ý giai đoạn này của trẻ để nhận biết sớm dấu hiệu dậy thì từ đó có phương pháp giáo dục trẻ phù hợp.
Các dấu hiệu điển hình có thể gặp là tăng tốc độ phát triển chiều cao (có thể phát triển chiều cao trước khi phát triển vú); phát triển tuyến vú, thường ở một bên, đôi khi ở cả 2 bên, đây là biểu hiện dễ gặp nhất; lông mu, lông nách xuất hiện; có kinh nguyệt; trứng cá có thể xuất hiện với số lượng ít hoặc trung bình.
Ngoài ra, trẻ có những hay đổi về tâm lý với xu hướng tách khỏi bố mẹ, quan tâm đến bản thân, hay so sánh mình với những bạn cùng tuổi khác, chủ yếu chơi với bạn cùng giới. Đặc biệt, trẻ hay mơ mộng, lý tưởng hóa đặt ra những mục tiêu không thực tế, chưa có khả năng kiểm soát bản thân.
Trẻ dậy thì sớm có chức năng sinh sản bước đầu được hoàn thiện nên phải đối mặt nguy cơ bị xâm hại tình dục, thậm chí có thai hoặc nạo phá thai ở tuổi vị thành niên nếu không được trang bị kiến thức về tránh thai và bảo vệ bản thân. Những biến đổi sinh lý trên cơ thể này cũng gây nhiều hoang mang lo lắng, ảnh hưởng tới sự phát triển tâm lý sau này của trẻ.
Do đó, bác sĩ khuyến cáo mỗi phụ huynh hãy chú ý con mình hơn ở độ trước dậy thì. Đặc biệt, chúng ta cần dạy trẻ tự ý thức được việc theo dõi, chăm sóc bản thân. Khi thấy sự phát triển bất thường, các bé không nên ngại ngùng mà hãy tâm sự với bố mẹ hoặc tham khảo ý kiến người lớn (bà, bác, dì, chị) ngay để có lời khuyên phù hợp.
Bên cạnh đó, các phụ huynh cần thường xuyên quan tâm tới sự thay đổi của con em mình để phòng tránh các tác hại do việc dậy thì sớm gây nên. Đồng thời, khi trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín kiểm tra hoặc thực hiện xét nghiệm các hormone hướng dục để kiểm tra vấn đề dậy thì sớm ở trẻ.
