1. Rau đay là gì?

Tác dụng của rau đay đối với sức khỏe của con người là rất nhiều. Để hiểu hơn về tác dụng của loại rau này trước tiên chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu về loại rau này.

Rau đay hay chi đay, có tên khoa học là Corchorus olitorius L., thuộc họ Đay Tiliaceae. Rau này thuộc chi của khoảng 40 - 100 loài thực vật có hoa trong họ cẩm quỳ (Malvaceae), có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới ở khắp thế giới.

Lá rau đay có hình trứng dài nhọn, gốc lá tròn hoặc tù và mép có răng cưa dài khoảng 10cm và rộng từ 2 - 4cm. Hoa của cây ra này có màu vàng, thường mọc ở kẽ lá và họp mỗi 3 hoa trên một cuống ngắn. Quả của rau đay có hình trụ, có 5 sống dọc, nhẵn và dài 5cm. Hạt của quả hình lê, khi cắt ngang sẽ có hình cạnh.

Ở Việt Nam, đây là loại rau phổ biến thường được dùng để nấu canh với cua, tôm, tép và có thể kết hợp nấu với rau mồng tơi và mướp rất ngon. Rau có kết cấu nhầy (nhớt) như đậu bắp khi nấu lên ăn.

Ngoài việc là một loại thực phẩm mang đến nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe con người, tác dụng của rau đay còn được thể hiện qua việc đem lại nhiều lợi ích cho ngành công nghiệp, dùng làm thuốc...

Rau đay là cây công nghiệp cho sợi dệt túi, xe dây. Bên cạnh đó, cây đay còn được trồng ở các nước thuộc châu Phi, châu Á, và châu Mỹ. Các nước này cũng lấy lá cây làm rau, làm thuốc và lấy sợi, hạt làm thuốc...

2. Thành phần hóa học của rau đay

Trong 100g rau đay có chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt giúp bồi bổ cho sức khỏe như canxi, photpho, sắt... Các vitamin như A, B1, B2, C, E... Và trong rau đay còn chứa hàm lượng axit folic cao hơn rất nhiều so với những loại rau khác.

Hạt của cây rau đay có chứa nhiều corchorosid và olitorisid. Trong đó olitorisid là chất có tác dụng rất tốt trong việc trợ tim, làm giảm nhịp đập nhanh bất thường của tim.

3. Tác dụng của rau đay với sức khỏe

Trong Đông Y, công dụng của rau đay với sức khỏe con người là rất nhiều. Rau đay có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng và giải cảm... Hạt của rau đay còn có tác dụng hoạt huyết, trợ tim. Sau đây là một số công dụng cụ thể của loại rau này đối với sức khỏe.

Thanh nhiệt, giải độc

Rau đay có tính hàn, nhiều nước và chứa nhiều chất nhầy, nhiều đường nên giúp thanh nhiệt giải độc cơ thể rất tốt. Rau đay có tác dụng làm mát cơ thể, tiêu khát và giải nhiệt hiệu quả.

Bên cạnh đó rau đay còn giúp chữa trúng nắng, tính hàn của rau đay giúp xóa bỏ hiện tượng nóng trong một cách nhanh chóng.

Trị táo bón hiệu quả

Trong rau đay có nhiều polysaccharid giúp làm tăng lưu chuyển ruột, chống ứ đọng phân. Bên cạnh đó, rau đay chứa nhiều nước, sẽ có tác dụng làm mềm phân, chống táo bón.

Ngoài ra, chất nhầy của rau đay còn có tác dụng như một chất bôi trơn khiến cho các chất dễ dàng được tống đẩy ra ngoài.

Chưa hết, trong thành phần của rau đay còn chứa nhiều đường sucrose và inositol. Các đường này không hấp thu vào cơ thể mà có chức năng giữ nước làm phân nở to nhưng lại rất mềm, hóa giải được táo bón.

Vì vậy những người bị nóng trong, táo bón có thể sử dụng rau này để nấu canh ăn trị táo bón rất tốt.

Khai thông tiểu tiện

Rau đay được nghiên cứu là có chứa chất vận động tim mạch, do đó nó có khả năng làm tăng lượng nước tiểu, kháng viêm nên sẽ đẩy lùi tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu.

Rau đay còn chứa chất nhầy nên nước tiểu cũng sẽ dễ dàng đi ra ngoài hơn. Nếu hay bị tiểu bí, tiểu đau và rát thì nên dùng rau đay sẽ thấy ngay hiệu quả.

Tốt cho hệ tim mạch

Trong hạt của rau đay có chứa nhiều olitorisid - hoạt chất giúp trợ tim cao, tăng sức co của cơ tim và giảm nhịp tim. Chức năng này gần giống với hoạt tính sinh học của strophantin - chất y học thường được sử dụng trong điều trị các bệnh về tim.

Giúp chữa được rắn cắn

Khi bị rắn cắn, bạn lấy ngọn rau đay cùng ngọn chuối tiêu, dây kim cang rửa sạch và vẩy cho ráo nước. Sau đó giã nhỏ các loại rau lá này vắt lấy nước và cho người bị rắn cắn uống.

Bã của rau thì đắp lên vết rắn cắn trước khi đem đến cơ sở y tế gần nhất. Bên cạnh đó nên kết hợp cột ga-rô phía trên chỗ bị cắn hoặc dùng bầu giác hút chất độc ra rồi đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

4. Tác dụng của rau đay với bà bầu

Lợi sữa sau sinh

Bà bầu ăn rau đay rất tốt, theo Đông y, tác dụng của rau đay giúp an thai và lợi sữa cho bà mẹ đang mang thai và cho con bú. Bên cạnh đó, trong rau đay chứa một lượng nước dồi dào nên có tác dụng rất tốt trong việc tích sữa của bà mẹ sau sinh.

Chất nhầy trong rau đay giúp lợi sữa và sữa về nhiều hơn. Thực tế đã chứng minh nếu mẹ sau sinh ăn rau đay trong 4 tuần liên tục sẽ thấy lượng sữa về nhiều hơn sau 3 - 4 tuần so với những tuần đầu tiên.

Bổ sung chất sắt cho mẹ và bé đồng thời chống thiếu máu khi mang bầu

Đối với y học hiện đại, rau đay chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe của bà bầu. Điển hình như canxi, sắt, beta caroten và vitamin C. Đây toàn là những chất rất tốt cho mẹ khi mang thai và sau sinh.

Trong 6 tháng đầu, em bé sẽ cần một lượng chất sắt không nhỏ từ sữa mẹ, khoảng 10mg mỗi ngày. Trong khi đó, cứ 100mg rau đay sẽ có tới 7 mg sắt. Do đó mỗi ngày chỉ cần ăn khoảng 200 - 300g rau đay là đã đủ cung cấp lượng chất sắt cần thiết cho cả mẹ và bé.

Nhờ lượng chất sắt dồi dào sẽ giúp cho bà bầu tránh được tình trạng thiếu máu. Và ăn rau đay cũng là cách hạn chế dùng những viên uống sắt tổng hợp khiến mẹ bầu bị táo bón.

Cách nấu canh rau đay cho bà đẻ

Rau đay rất thích hợp nấu cùng cua đồng tuy nhiên cơ thể sau sinh còn yếu, cua lại hơi độc, có tính mặn nên sau sinh không nên ăn canh cua rau đay.

Thay vì nấu với cua, mẹ có thể ăn canh rau đay nấu cùng tôm đồng cũng rất ngon và tốt cho sản phụ.

Cách nấu như sau:

Nguyên liệu:

1 lạng tôm đồng (nên chọn tôm rảo, còn tươi)

200g rau đay (chọn rau đay đỏ sẽ có nhiều chất sắt hơn rau đay trắng)

Cách làm:

• Tôm bóc bỏ, rút bỏ phần chỉ đen trên lưng rồi đem rửa sạch. Sau đó giã nhuyễn hoặc dùng máy xay nhuyễn.
• Bắc nồi lên bếp, đổ dầu và bỏ tôm vô đảo sơ qua, cho thêm chút gia vị (mắm, muối...) cho vừa ăn.
• Tiếp theo đổ nước sôi vào nồi. Sau khi nước sôi tiếp tục cho rau đay vào nồi canh.
• Rau vừa chín tới thì bắc xuống, không nên để rau sôi quá lâu sẽ làm bay mất các vitamin có trong rau.

5. Những lưu ý khi ăn rau đay

Vì rau đay có tính hàn nên những người đang bị tiêu chảy không nên ăn rau này.

Để lợi sữa sau sinh, mẹ nên chọn ăn rau đay đỏ thay vì chọn rau đay trắng. Vì rau đay thân nhỏ và màu sẫm đỏ sẽ chứa nhiều sắt hơn là loại rau đay thân trắng.

Rau đay là một loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, đem lại lợi ích cho con người đặc biệt là bà bầu và trẻ em. Trên đây là những tác dụng của rau đay bạn nên biết để bổ sung vào thực đơn ăn hàng ngày của gia đình để cơ thể luôn được thanh lọc và giải nhiệt.