Các nhà nghiên cứu tại Trường Đại học Y Pittsburgh Hoa Kỳ đã tìm ra cơ chế sinh học khiến chế độ ăn giàu protein làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Kết quả này đã được công bố trên tạp chí Trao đổi chất tự nhiên.

Một nghiên cứu của Hoa Kỳ cho thấy chế độ ăn giàu protein có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch hoặc xơ cứng động mạch. Ảnh: Unsplash.

Nghiên cứu kết hợp các thử nghiệm nhỏ trên người với các thí nghiệm trên chuột và tế bào trong đĩa Petri, cho thấy rằng việc tiêu thụ hơn 22% lượng calo trong chế độ ăn từ protein có thể dẫn đến tăng cường kích hoạt các tế bào miễn dịch có vai trò hình thành mảng xơ vữa động mạch, gây ra bệnh rủi ro.

Hơn nữa, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng một loại axit amin - leucine - dường như có vai trò không cân xứng trong việc thúc đẩy các con đường bệnh lý liên quan đến chứng xơ vữa động mạch, hoặc các động mạch cứng.

Theo một cuộc khảo sát về chế độ ăn uống trung bình của người Mỹ trong thập kỷ qua, người Mỹ thường tiêu thụ rất nhiều protein, chủ yếu từ nguồn động vật. Hơn nữa, gần một phần tư dân số nhận được hơn 22% tổng lượng calo hàng ngày chỉ từ protein.

Theo nhóm nghiên cứu đã có xu hướng phổ biến rằng ăn nhiều protein trong chế độ ăn uống là cần thiết cho cuộc sống lành mạnh. Nhưng nghiên cứu của Đại học Y Pittsburgh đã chỉ ra rằng việc phụ thuộc quá nhiều vào protein có thể không tốt cho sức khỏe lâu dài.

Một nghiên cứu năm 2020, trong phòng thí nghiệm lần đầu tiên cho thấy chế độ ăn uống dư thừa protein làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch ở chuột. Nghiên cứu tiếp theo sâu hơn về vấn đề này là cơ chế tiềm năng và sự liên quan của nó với cơ thể con người khi tiêu thụ nhiều protein.

Để đi đến câu trả lời, phòng thí nghiệm thực hiện một loạt thí nghiệm trên nhiều lĩnh vực khác nhau như mô hình - từ tế bào của chuột đến con người khi tiêu thụ nhiều protein.

Dựa trên các thí nghiệm ban đầu ở người khỏe mạnh để xác định thời gian kích hoạt tế bào miễn dịch sau khi ăn các bữa ăn giàu protein, các nhà nghiên cứu đã mô phỏng các tình trạng tương tự ở chuột và đại thực bào ở người, các tế bào miễn dịch được chứng minh là đặc biệt nhạy cảm với axit amin có nguồn gốc từ chất đạm.

Nghiên cứu của họ cho thấy rằng việc tiêu thụ hơn 22% lượng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày thông qua protein có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các đại thực bào chịu trách nhiệm dọn sạch các mảnh vụn tế bào, dẫn đến sự tích tụ của các tế bào đó bên trong thành mạch và làm trầm trọng thêm các mảng xơ vữa động mạch theo thời gian.

Điều thú vị là, phân tích các axit amin tuần hoàn cho thấy leucine - một loại axit amin được làm giàu trong thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt bò, trứng và sữa - chịu trách nhiệm chính cho việc kích hoạt đại thực bào bất thường và nguy cơ xơ vữa động mạch, gợi ý một con đường tiềm năng cho nghiên cứu sâu hơn về điều chỉnh chế độ ăn uống cá nhân hóa, hay "dinh dưỡng chính xác."

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện khi một người tiêu thụ từ 15% lượng calo hàng ngày từ protein và 22% lượng calo hàng ngày từ protein, và nếu có chế độ ăn ngọt thì nên tập thể thao để tối đa hóa lợi ích của protein - chẳng hạn như tăng cơ - đồng thời tránh khởi động một loạt các sự kiện gây tổn hại phân tử dẫn đến bệnh tim mạch.

Nhóm nghiên cứu lưu ý rằng những phát hiện này cho thấy sự khác biệt về mức độ leucine giữa chế độ ăn giàu protein thực vật và động vật có thể giải thích sự khác biệt về tác dụng của chúng đối với sức khỏe tim mạch và trao đổi chất.