Ung thư 'gõ cửa' lúc nào không hay

Cách đây 2 tháng, anh K.T.L (41 tuổi, trú tại Hà Nội) sờ thấy có cục cứng ở vùng bụng kèm đau tức, cân nặng sụt giảm nghiêm trọng. Anh L đi khám tại bệnh viện tuyến dưới nghi ngờ có ung thư nên đã được chuyển lên bệnh viện tuyến trên điều trị.

Kết quả chụp cắt lớp phát hiện hình ảnh khối tái phát hố thận trái kích thước 10x18 cm, đè đẩy động mạch chủ bụng, lách, tụy, đại tràng trái. Kết quả sinh thiết cho thấy anh L bị ung thư thận.

Anh L tâm sự trước đây anh khoẻ mạnh nên chủ quan không nghĩ tới việc đi khám sức khoẻ định kỳ. Chỉ khi sút cân quá nhiều, anh L mới hốt hoảng đi khám thì được bác sĩ chẩn đoán ung thư thận trái. Được biết anh L có tiền sử hút thuốc lá từ khi mới 18 tuổi. Trung bình mỗi ngày anh phải hút 1 bao thuốc.

Bác sĩ CKI Phó Minh Tín, Quản lý và Điều hành Khoa Tiết niệu (Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM), cho hay ung thư thận là căn bệnh hiếm gặp. Ung thư thận hay bướu ác thận là loại ung thư đứng hàng thứ 9 ở nam giới và thứ 14 ở nữ giới. Ung thư thận chiếm khoảng 3% các loại ung thư, với tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở các nước châu Âu.

Bác sĩ Tín đang tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh: Minh Trí.

Tại Bệnh viện Đại Học Y Dược TP HCM, gần 80% các bệnh nhân ung thư thận thường phát hiện qua khám sức khoẻ định kỳ. Qua siêu âm, người bệnh phát hiện ung thư và được củng cố chẩn đoán bằng chụp cắt lớp vi tính bụng có thuốc cản quang hoặc chụp cộng hưởng từ. Ở các bệnh nhân này, ung thư còn ở giai đoạn sớm, có thể điều trị khỏi hoàn toàn với nguy cơ tái phát thấp.

Theo bác sĩ Tín, nguyên nhân hình thành ung thư thận chưa được làm rõ, tuy nhiên một số yếu tố nguy cơ dẫn tới ung thư thận đã được xác định bao gồm: béo phì, hút thuốc lá, cao huyết áp, công việc có tiếp xúc với hóa chất, trong đó hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ cao đối với bệnh nhân ung thư thận.

Dấu hiệu ung thư thận 

Ung thư thận ở giai đoạn sớm thường không gây ra triệu chứng rõ ràng. Ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân có thể có đau lưng hông, tiểu ra máu, sờ thấy khối u vùng thắt lưng hoặc sụt cân, mệt mỏi.

"Gần đây, hơn 80% bệnh nhân ung thư thận được phát hiện tình cờ bằng siêu âm bụng. Tam chứng cổ điển gồm đau lưng hông, tiểu máu và khối u (hiếm gặp, chỉ 6-10% bệnh nhân có triệu chứng này). Khi bệnh nhân có tam chứng này chứng tỏ ung thư đã ở giai đoạn trễ và thường có di căn cơ quan khác", bác sĩ Tín nói.

Một vài triệu chứng có liên quan đến di căn chẳng hạn như đau xương hoặc ho dai dẳng do ung thư di căn xương hoặc di căn phổi.

Theo bác sĩ Tín, hiện nay việc điều trị ung thư thận có rất nhiều tiến bộ. Ung thư thận không nhạy cảm với hóa chất và tia xạ nên phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất có thể giúp cho bệnh nhân cải thiện thời gian sống và chất lượng cuộc sống từ giai đoạn ung thư sớm đến giai đoạn ung thư đã di căn.

Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân phải trải qua phẫu phuật cắt bỏ toàn bộ quả thận bị ung thư. Ở giai đoạn sớm thì phương pháp cắt bướu thận bảo tồn thận là phương pháp chọn lựa thích hợp cho bệnh nhân.

"Phương pháp cắt bướu thận bảo tồn thận có thể hiểu là chúng ta chỉ cắt đi phần thận có bướu và để lại phần thận bình thường còn lại, không cắt hết thận.

Lợi thế của phẫu thuật này là giảm nguy cơ suy thận vì phần thận còn lại vẫn tham gia vào chức năng lọc máu bài tiết. Tuy nhiên, phẫu thuật này có yếu điểm là nguy cơ tái phát cục bộ.

Thêm một chú ý nhỏ là tùy vào kích thước, vị trí bướu mà phẫu thuật viên sẽ cân nhắc việc cắt bướu thận bảo tồn thận có khả thi hay không. Không phải bướu thận ở giai đoạn sớm nào cũng có thể chỉ cắt bướu. Trong một số trường hợp, cắt toàn bộ quả thận là lựa chọn ưu tiên", bác sĩ Tín cho biết.

Bác sĩ Tín cũng cho biết thêm vì ung thư thận không có nguyên nhân rõ ràng nên không có cách phòng ngừa triệt để. Hiện nay, cách dự phòng có thể có là tránh hút thuốc lá, giảm béo phì, điều trị bệnh tăng huyết áp…  Điều quan trọng nhất là phải khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện sớm ung thư.