Huyện Yên Dũng, Bắc Giang có một đặc sản ngon nức tiếng mà bao người thành phố tìm mua mỗi khi đến mùa, đó là con cua da.

Theo lý giải của người dân địa phương, con cua này có lớp da trên càng nên được gọi là cua da. Cũng có người gọi chúng là cua ra vì gắn với câu tục ngữ "Tháng chín cua ra, tháng ba cua vào" nhưng cua da vẫn phổ biến nhất. 

"Khoảng tháng 9 là thời điểm cua da vào mùa, lúc này cua da có nhiều và ngon nhất. Nhưng cũng có năm từ tháng 7 đã có người rao bán cua da trên chợ mạng với giá đắt đỏ, 900.000 đồng/kg", anh Dũng (người dân ở Yên Dũng, Bắc Giang) chia sẻ.

Anh Dũng cho biết, cua da chỉ rộ lên khoảng 2 tháng trong năm. Loài cua này có vỏ mỏng, nhiều gạch vô cùng, kể cả con cái hay con đực đều rất nhiều gạch nên ai ăn thử cũng thích mê. Lúc vào mùa, giá cua da dao động ở trong khoảng 400.000-500.000 đồng/kg nhưng đầu mùa hoặc thời điểm cuối mùa giá tăng vọt lên.

Cua da có thể hấp bia, rang muối, rang me, nấu canh hay làm lẩu riêu cua đều thơm và ngon. Trong các nhà hàng, quán ăn ở Bắc Giang, cua da được đưa vào thực đơn mỗi khi đến mùa và rất được ưa chuộng. Lúc cao điểm, khách phải đặt bàn trước mới có cua da để thưởng thức. 

Là người sinh ra, lớn lên ở Yên Dũng, chị Linh (40 tuổi) chia sẻ, những chiếc chân mọc lông, phần càng có bám rêu tạo nên điểm nhận dạng riêng biệt của cua da. Ngoài ra, phần mình cua da cũng tròn và to như cua biển hoặc ghẹ, đặc biệt bên trong rất nhiều gạch. Loại cua này chỉ có trong tự nhiên, chưa ai nuôi được, nên số lượng không nhiều. 

"Trước đây cua da có nhiều, chúng sống chủ yếu trong các ghềnh đá dọc sông Thương và một phần sông Cầu chảy qua địa phận các xã: Đồng Việt, Đồng Phúc, Đức Giang, Thắng Cương... Lúc đó không ai mang cua da ra mua bán ở chợ, thậm chí còn không ai thèm ăn, nhưng bâu giờ chúng "đổi đời" nên nhiều người đi "săn" về bán. Cũng vì thế mà cua da trong tự nhiên ngày càng ít đi, giá cả cũng vì thế mà tăng vọt so với trước đây", chị Linh chia sẻ. 

Theo chị Linh, so với cua đồng, cua biển, hay ghẹ, thịt cua da ngọt, đậm hơn, mai mềm, mỏng, khi chế biến vỏ vàng óng trông rất hấp dẫn, bắt mắt. 

Để "săn" được cua da, những cư dân miền sông nước phải lao động vất vả, nhọc nhằn, đặc biệt phải hiểu đặc tính, môi trường sống của chúng. Theo đó, cua da sống ở đáy sông nên muốn bắt cua phải sử dụng lưới bát quái, nước to cua nổi, đi lại nhiều, nước rút cua nằm một chỗ, ít di chuyển nên khó bắt hơn.

Từng được thưởng thức cua da tại một nhà hàng ở Bắc Giang, anh Thắng (ở Hà Nội) cho biết: "Mình ấn tượng nhất là loài cua này rất nhiều gạch. Gạch của chúng vàng óng, béo ngậy, ăn giống như lòng đỏ trứng vịt quyện với gan ngỗng béo, thích lắm. Sau đó mình phát hiện ở Hà Nội cũng có nhiều địa chỉ bán đặc sản cua da của Bắc Giang nên năm nào cũng canh đến mùa để đặt mua về cho cả nhà thưởng thức".