Hơn 6 triệu người Mỹ đang sống chung với bệnh Alzheimer và bệnh mất trí nhớ, khiến căn bệnh này trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng thứ bảy trên toàn cầu.
Mặc dù vô số yếu tố, bao gồm di truyền và môi trường, có thể gây ra chứng sa sút trí tuệ, nhưng nó cũng có thể xuất hiện do một số lựa chọn lối sống và sức khỏe nói chung.
Theo Jessica Caldwell, giám đốc Trung tâm Phòng ngừa Bệnh Alzheimer dành cho Phụ nữ tại Cleveland Clinic, một số liên quan đến việc thực hiện những thay đổi lớn, nhưng nhất quán những thay đổi nhỏ hơn cũng có thể hữu ích.
Tránh ăn một chế độ ăn chỉ có thực phẩm chế biến sẵn.
Đối với nhiều người trong chúng ta, việc ăn tất cả các bữa ăn bổ dưỡng mọi lúc là điều không thể về mặt tài chính hoặc thể chất.
Thức ăn nhanh rất tiện lợi, giá cả phải chăng và nhanh chóng. Nhưng khi nói đến sức khỏe não bộ, nếu bạn chỉ ăn thực phẩm chế biến sẵn thì bạn đang làm hại bộ não của mình.
Bà Caldwell nói với HuffPost: “Thói quen dùng đồ ăn nhanh thường xuyên sẽ làm giảm khả năng có chỗ trong chế độ ăn uống thông thường của bạn đối với các thực phẩm nguyên chất tốt cho não như rau xanh, cá giàu omega-3, quả mọng và các loại hạt”.
Ví dụ, hàm lượng omega-3 cao trong não được cho là giúp các tế bào não giao tiếp tốt hơn với các tế bào khác trong cơ thể, điều mà Hiệp hội Alzheimer gọi là một quá trình quan trọng đối với chức năng não.
Hơn nữa, theo nhà khoa học thần kinh Friederike Fabritius, chế độ ăn thiếu thực phẩm lành mạnh, chẳng hạn như thực phẩm lên men như sữa chua hoặc kim chi, có thể dẫn đến các vấn đề về nhận thức.
Chọn lối sống thường xuyên vận động
Lợi ích của việc vận động là rất rộng - vì vậy không có gì ngạc nhiên khi chúng cũng hỗ trợ duy trì sức khỏe não bộ.
Tiến sĩ Randall Wright , nhà thần kinh học và giám đốc y tế của Trung tâm Sức khỏe Não tại Bệnh viện Houston Methodist The Woodlands, đã ví việc tập thể dục như “bluetooth cho não” - nghĩa là nó giúp chúng ta kết nối tốt hơn.
“Tất cả chúng ta đều tìm kiếm những thứ giúp ích cho sự dẻo dai của thần kinh và tập thể dục sẽ giải phóng tiềm năng của não. Điều quan trọng là giữ cho các tế bào não đó tiến về phía trước và phát triển”, tiến sĩ Randall Wright cho biết.
Tập thể dục cũng cải thiện lưu lượng máu đến não, có thể giảm căng thẳng, giảm viêm và như chúng ta đã biết, duy trì sức khỏe tim mạch. Tất cả những điều này góp phần mang lại một tâm trí khỏe mạnh hơn .
Không chống đối xã hội
Dịch bệnh cô đơn gây bất lợi cho sức khỏe xã hội và thể chất của chúng ta. Chuyên gia Fabritius cho biết: “Chúng tôi biết rằng những người có mối quan hệ xã hội tuyệt vời sống trung bình lâu hơn 8 năm, điều đó có tác động tương tự như việc hút hai bao thuốc lá mỗi ngày”.
Sự cô lập với xã hội hoặc rút lui khỏi các hoạt động xã hội như ở nơi làm việc có thể có tác động tiêu cực đến não.
Tiến sĩ Zaldy Tan, giám đốc Trung tâm Jona Goldrich về bệnh Alzheimer và Rối loạn trí nhớ ở California cho biết: “Rất nhiều điều đang xảy ra khi chúng ta tương tác, chúng ta đang xử lý rất nhiều thông tin. Khi chúng ta không làm điều đó, những con đường thần kinh đó sẽ không được sử dụng và chúng bắt đầu chuyển hướng hoặc tiêu tan, điều này có thể đẩy nhanh quá trình suy giảm nhận thức”.
Không thức suốt đêm liên tục
Ngủ đủ giấc không chỉ đảm bảo bạn tỉnh táo hơn và có nhiều năng lượng hơn mà còn được chứng minh là giúp não bạn tiếp tục xử lý bình thường.
Chuyên gia Wright nói: “12 năm trước, chúng ta đã biết về hệ thống glymphatic, về cơ bản là thùng rác của não. Khi bạn ngủ, nó trở nên cực kỳ tích cực, di chuyển thùng rác, tất cả những thứ chúng ta thấy ở những người mắc bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ tích tụ đều được loại bỏ thông qua hệ thống này”.
Hơn nữa, việc bỏ qua giấc ngủ có thể cản trở những thói quen tốt cho não bộ khác mà bạn có thể thực hiện trong ngày.
Không phớt lờ căng thẳng của bản thân
Nói về căng thẳng, thời gian kéo dài cũng có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của bạn.
Mặc dù không có cuộc sống nào không căng thẳng nhưng điều quan trọng không phải là cố gắng tránh nó bằng mọi giá mà là học cách quản lý tốt hơn khi nó xảy ra, chuyên gia Tan nói với HuffPost.
Ông khuyên bạn nên xem xét lại cách bạn xử lý các tình huống căng thẳng - bạn có để nó kéo dài không? Hoặc bạn có thể tìm cách kiểm soát nó bằng cách thực hiện những việc như đi dạo, tham gia lớp học yoga hoặc thiền định - bất cứ điều gì có thể ngăn bạn đắm mình vào nó?
Không bao giờ bỏ qua bệnh cao huyết áp
Hút thuốc, chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu tập thể dục chỉ là một vài nguyên nhân góp phần gây ra huyết áp cao - những thói quen mà chúng ta hình thành theo thời gian ở tuổi trung niên. Và huyết áp cao là một trong nhiều nguyên nhân có thể gây ra chứng mất trí nhớ.
Chuyên gia Tan cho biết: “Tăng huyết áp hoặc huyết áp cao không được kiểm soát sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ sau này”.
Khi đó, hãy làm những gì có thể để giảm thiểu một số yếu tố lối sống góp phần gây ra huyết áp cao, sẽ giúp ngăn ngừa sự suy giảm nhận thức của não trong tương lai.
Không ngừng học hỏi
Bạn có thể đã ra trường nhiều năm, nhưng luôn tò mò là một cách để rèn luyện trí óc và giữ cho đầu óc luôn nhạy bén.
Trên thực tế, một nghiên cứu gần đây cho thấy những người trưởng thành tham gia học tập thường xuyên có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn 19%.
Chuyên gia Tan cho biết: “Bất cứ khi nào học được những điều mới, chúng ta biết rằng những kết nối mới đang hình thành giữa các tế bào não. Bất cứ khi nào bạn tạo ra những kết nối này, bạn sẽ tăng cường cái mà chúng tôi gọi là độ linh hoạt của não. Độ linh hoạt của bộ não là để thích ứng với sự thay đổi. Và đó là lý thuyết tại sao những người có trình độ học vấn chính quy cao hơn sẽ ít có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ sau này”.