Theo Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế (IACR), ung thư đang đứng thứ 2 về nguyên nhân tử vong. Số bệnh nhân ung thư tử vong cao hơn nhiều so với bệnh nhân mắc Covid-19 tử vong trong giai đoạn đỉnh điểm. Từ nay cho đến năm 2040, dự báo, số ca mới sẽ tăng 50% và tăng 60% số ca tử vong. Dự phòng bệnh và phát hiện sớm là "vũ khí" đánh bại ung thư.

Theo bác sĩ Lê Văn Thành, Khoa Ngoại Bụng 1, Bệnh viện K (Hà Nội), đến nay, chưa có bất cứ phương pháp nào có thể phòng ngừa hoàn toàn được bệnh ung thư. Tuy nhiên, nhiều biện pháp được chứng minh có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ mắc ung thư như tăng cường các thực phẩm giàu chất oxy hóa, tập luyện thể dục, tiêm phòng các vắc xin viêm gan B, virus HPV, ngừng hút thuốc,hạn chế đồ uống có cồn… Ngoài ra, một trong những biện pháp đơn giản, hiệu quả nhưng không nhiều người biết, đó là vệ sinh cá nhân.

Theo bác sĩ Thành, 2 nguyên nhân quan trọng gây ra ung thư là nhiễm trùng và viêm mạn tính. Chính vì vậy, giảm tình trạng nhiễm trùng và viêm mạn tính bằng cách vệ sinh răng miệng, bộ phận sinh dục và tình dục sẽ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư. 

Thứ nhất: Vệ sinh răng miệng

Vệ sinh răng miệng không những giúp phòng ngừa các bệnh răng miệng (sâu răng, viêm quanh răng…) còn ngăn ngừa ung thư khoang miệng, phổi, tụy và đại trực tràng. 

Một nghiên cứu với hơn 400 bệnh nhân ung thư phổi và hơn 1.600 người khỏe mạnh cho thấy những người bị hỏng răng hoặc sâu răng làm tăng nguy cơ ung thư phổi lên 1,65 lần so với người có răng miệng khỏe mạnh.

Vệ sinh răng miệng kém là yếu tố nguy cơ quan trọng gây nên ung thư biểu mô vảy của khoang miệng nói riêng và ung thư đầu cổ nói chung và làm giảm thời gian sống của những người mắc ung thư đầu cổ.

Vệ sinh răng miệng cũng có mối liên quan với ung thư đại trực tràng. Do vi khuẩn kỵ khí (trong răng miệng) được chứng minh có liên quan đến sự hình thành màng sinh học bao bọc các tác nhân gây ung thư đường tiêu hóa, khiến chúng khó bị phá hủy.

Viêm quanh răng và vệ sinh kém làm tăng 64% nguy cơ mắc ung thư tụy và 75% nguy cơ mắc ung thư gan so với người bình thường.

Vệ sinh răng miệng bao gồm các biện pháp đánh răng thường xuyên, sử dụng chỉ nha khoa, lấy cao răng, chữa răng sâu hoặc bệnh lý răng miệng khác.

Thứ hai: Vệ sinh cơ quan sinh dục

Vệ sinh bộ phận sinh dục và tình dục là những biện pháp phòng ung thư sinh dục cho cả nam và nữ. Vệ sinh sinh dục thường đề cập đến vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày, trong khi vệ sinh tình dục có góc nhìn rộng hơn bao gồm vệ sinh thân thể và tình dục an toàn. 

Các biện pháp bao gồm: 

- Ở nam giới: Thường xuyên vệ sinh bao quy đầu

- Ở nữ giới: Tránh lạm dụng xà phòng/chất tẩy rửa/sữa tắm (để vệ sinh bộ phận sinh dục), vì có liên quan đến tình trạng kích ứng mạn tính và viêm dạ âm hộ, nhất là ở phụ nữ lớn tuổi.

- Tình dục an toàn, phòng tránh các bệnh lây truyền như HIV, HPV, trichomonas… 

Bác sĩ Thành khẳng định những biện pháp vệ sinh cá nhân không những giúp ngăn nhiễm trùng mà còn góp phần làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. 

Khi có các dấu hiệu dưới đây, người dân cần nhanh chóng tới ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm nhất. 9 dấu hiệu gợi ý ung thư gồm:

1. Ho kéo dài (gợi ý ung thư phổi).

2. Tiết dịch bất thường (ung thư vú, ung thư cổ tử cung).

3. Đi ngoài ra máu (ung thư đại trực tràng).

4. Rối loạn tiêu hóa kéo dài, thay đổi thói quen đại tiện (ung thư đường tiêu hóa và ung thư tiết niệu).

5. Đau nửa đầu, ù tai (ung thư vòm họng). 

6. Nói khó, nuốt vướng (ung thư thanh quản thực quản).

7. Nổi u cục bất thường (ung thư phần mềm). 

8. Nổi hạch bất thường (ung thư hạch). 

9. Thay đổi tính chất nốt ruồi (ung thư sắc tố).