Đặc điểm của quả trám

Quả trám còn gọi có tên gọi là thanh quả, gián quả (miền Trung gọi là nác cơm và cà ná ở miền nam). Trám có hai loại là trám trắng còn gọi là trám xanh và trám đen còn gọi là cây bùi màu tím thẫm. Khi ta cho quả trám vào miệng thì thấy vừa chua, vừa chát, vừa đắng, nhưng khi đã nhai kỹ sẽ cảm nhận được mùi vị ngọt ngào, thơm tho, mát miệng, dư vị dài lâu.

Cả hai loại cây đều to hàng chục mét, mọc nhiều ở miền bắc và miền trung nước ta. Cây trám có cây đực và cây cái, thường ra hoa vào tháng 6 - 7 và đậu quả từ tháng 8 - 10.

Loại quả này được thu hái khi chín; có thể dùng tươi hoặc đem muối, sau đó phơi khô, hoặc sấy khô để chế biến thành các món ăn.

Quả trám trắng thường được dùng để chế biến các món ăn như: mứt trám, ô mai trám, trám kho cá, trám kho thịt, muối trám. Còn trám đen được chế biến thành món ăn xôi nhân trám, trám đen ngâm tương, trám đen chín om...

Thành phần hóa học của quả trám chứa protid, chất béo, hydrat cacbon, beta- caroten, acid oleannolic, một số khoáng chất: Ca, K, P, Fe, Mg, Mn, Zn, Cu... và vitamin C. Hạt quả trám chứa các acid béo.

Theo y học cổ truyền, quả trám có vị chua, ngọt, chát, tính ấm, vào kinh phế, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, giải độc, lợi hầu họng, không độc. Được dùng trị các bệnh về hầu họng sưng đau, ho nhiều đờm, viêm ruột, lỵ, tiêu chảy, khát nước. Quả xanh có tác dụng giải độc. Quả chín có tác dụng an thần, trị động kinh.

Sau đây là 10 tác dụng của quả trám được lưu truyền trong các bài thuốc y học dân gian.

10 tác dụng của quả trám dùng trong chữa bệnh

Chữa viêm phế quản, khàn giọng

Một trong những tác dụng của quả trám trắng là điều trị những triệu chứng của bệnh viêm phế quản mãn tính và chữa khàn giọng vô cùng hiệu quả.

Cách dùng: Trám 6 gam, trà xanh 6 gam, mật ong 1 thìa. Cho trám vào đun sôi 5 phút, kế đó cho trà xanh vào sắc tiếp trong 15 phút, sau đó chắt lấy nước hòa mật ong rồi uống dần từng ngụm.

Ngoài ra, nếu ai bị viêm họng thì có thể dùng 60 gam cùi quả trám xanh, ninh kỹ thành nước sánh đặc, thêm 30 gam đường phèn, nấu thành dạng cao. Ngày dùng 9 gam, chia thành 3 lần.

Giải rượu

Chuẩn bị 12 quả trám và 1,5 gam phèn chua, đầu tiên dùng nước rửa sạch quả trám, lấy dao khía trên mỗi quả bốn năm đường rồi nhét phèn vào những vết khía ấy, nhai nhỏ nuốt dần để giã rượu. Hoặc trám tươi 10 quả sắc lấy nước uống có tác dụng giải rượu rất hiệu quả.

Tác dụng của quả trám đen với bà bầu

Bà bầu thường gặp tình trạng thai nghén, nôn ói ở những tháng đầu tiên của thai kỳ thì có thể dùng quả trám để khắc phục tình trạng này.

Chị em chỉ cần chuẩn bị quả trám 12 gam, vỏ quýt 9 gam, dùng lửa to hấp cách thủy cho chín rồi uống, mỗi ngày 1 lần sẽ có tác dụng chữa chứng nôn mửa khi mang thai.

Bên cạnh đó, thành phần của quả trám có rất nhiều khoáng chất và vitamin, rất có lợi cho phụ nữ mang thai. Chị em đừng quên bổ sung quả trám trong thực đơn dinh dưỡng hằng ngày của mình.

Trị đau răng, sâu răng bằng quả trám

Đốt quả trám thành than, tán thật nhỏ sau đó trộn với một ít xạ hương rồi bôi và xỉa vào chỗ đau răng. Bạn cũng có thể lấy vỏ cây trám trắng cạo bỏ lớp vỏ đen bên ngoài, thái mỏng và đem phơi khô, sau đó sắc lấy nước, ngậm 10 phút rồi nhổ đi. Ngày làm nhiều lần. Có thể phối hợp với rễ chanh, rễ cây trẩu hoặc rễ cà dại.

Chữa bệnh kiết lỵ

Kiết lỵ là một bệnh đường ruột phổ biến ở mọi lứa tuổi do vi khuẩn gây ra. Các triệu chứng của bệnh thường gặp như tiêu chảy (thường có máu), sốt và đau quặn bụng, bệnh kéo dài từ 5 – 7 ngày. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây xuất huyết tiêu hoá, thủng ruột, viêm ruột thừa amip…

Để phát huy tác dụng của quả trám xanh điều trị các triệu chứng bệnh kiết lỵ, chúng ta cần chuẩn bị khoảng 90 gam quả trám tươi, để nguyên hạt và sắc với nước, sau đó cô lại lấy cao, theo tỷ lệ 1:1, chia 3 lần uống trong ngày trước bữa ăn, uống nhiều ngày liên tiếp đến khi bệnh thuyên giảm.

Trong thời gian trị bệnh, bệnh nhân nên kiêng ăn các thứ tanh như cua, cá, lòng trắng trứng… đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trị đau đầu, chướng bụng, đau quặn, cảm phong hàn

Trám tươi 60 gam bỏ hạt, hành 15 gam,gừng tươi 10 gam, tử tô 10 gam. Tất cả đem sắc với 1,2 lít nước, cô còn 0.5 lít thì cho thêm một chút muối ăn, chắt lấy nước uống.

Công dụng chữa bệnh động kinh của quả trám

Trám tươi 480 gam, uất kim 24 gam, phèn chua 24 gam. Trước tiên, đập nát trám rồi cho nước vào sắc kỹ, lấy bỏ hạt rồi lại cho uất kim vào sắc cùng, cuối cùng cho phèn chua sắc tiếp đến khi còn 500 ml là được, mỗi buổi sáng uống khoảng 20 ml với nước ấm.

Công dụng giải độc cá nóc của quả trám

Trám tươi 50g, rửa sạch bỏ hạt sao chín, sắc uống.

Chữa nứt nẻ gót chân khi trời rét bằng quả trám

Hạt trám trắng đốt thành than, tán mịn, trộn đều với dầu thực vật, bôi vào chỗ đau.

Ngoài ra, công dụng của quả trám đen còn có thể trị các bệnh viêm loét da, viêm phần phụ. Bạn dùng 1 kg trám nấu với 1 lít nước, sau đó lọc bã lấy nước để bôi vào chỗ da bị viêm thời gian sẽ thấy tình trạng viêm loét giảm dần.

Chữa hóc xương cá bằng quả trám

Cách 1: Lấy 5 quả trám, sắc lấy nước, ngậm và nuốt dần.

Cách 2: Quả trám trắng hoặc trám đen, nhai giập nuốt dần lấy nước.

Cách 3: Chỉ lấy phần thịt quả trám, giã nát, ép lấy nước, uống dần.

Cách 4: Lấy hạt quả trám, đốt tồn tính, rễ cây đậu ván trắng thái nhỏ. Cả hai tán thành bột mịn, trộn đều, mỗi lần uống 4 – 6 gam. Tuy nhiên, cách làm này chỉ áp dụng với trường hợp bị hóc các xương cá nhỏ.

Trên đây là tác dụng của quả trám trong việc điều trị các bệnh khác nhau. Như vậy, quả trám không chỉ dùng trong chế biến món ăn, là một thứ quà bình dị, thân thương của thôn quê mà còn dùng trong các bài thuốc dân gian cổ truyền. Tuy nhiên khi sử dụng bạn nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ chuyên môn để tránh những tác dụng phụ do quả trám gây ra.