Cúm A H5N1 có thể lây nhiễm từ gia cầm sang người. Khi bị nhiễm bệnh, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 60%.

Tính biến dị nhanh, sinh bệnh cao

Ngày 24/2, Viện Pasteur TPHCM đã có công văn khẩn gửi 20 tỉnh phía Nam về việc tăng cường giám sát viêm phổi nặng do virus. Viện Pasteur TPHCM cho biết, theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan đầu mối y tế quốc tế tại Việt Nam, tại tỉnh Prey Veng, Campuchia (có đường biên giới với Việt Nam), bước đầu ghi nhận 2 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính virus cúm gia cầm độc lực cao - cúm A/H5N1. Trong đó, đã có 1 trường hợp bệnh nhi tử vong và một số trường hợp bệnh nghi ngờ.

Ngày 25/2, TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu - Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM có văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc khẩn trương triển khai phòng chống dịch bệnh cúm A/H5N1.

Sở Y tế TPHCM chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) triển khai các biện pháp giám sát chặt người nhập cảnh đi đến, ở từ vùng có dịch cúm A/H5N1 và phối hợp các trạm kiểm dịch động vật trong giám sát gia cầm, thủy cầm vào Việt Nam qua cửa khẩu.

Giám sát, phát hiện sớm các trường hợp, chùm ca bệnh ổ dịch cúm và viêm hô hấp chưa rõ nguyên nhân tại cộng đồng và các cơ sở y tế để điều tra dịch tễ. Lấy mẫu xét nghiệm gửi Viện Pasteur để xác định nguyên nhân. Triển khai kịp thời các biện pháp phòng chống dịch, hạn chế lây lan diện rộng. Đồng thời, truyền thông đến người dân về các biện pháp phát hiện, phòng chống bệnh cúm gia cầm tại cửa khẩu và tại cộng đồng.

BS.CKII Trần Vũ Minh Phát - Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, H5N1 là một loại virus cúm A có khả năng gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở gia cầm. Vì vậy, H5N1 còn có tên là cúm gia cầm. Cúm A H5N1 có thể lây nhiễm từ gia cầm sang người. Khi bị nhiễm bệnh, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 60%.

H5N1 có những đặc điểm như có tính biến dị nhanh, sinh bệnh cao, có thể gây bệnh nặng ở người. Có chứa các gen của nhiều loại virus lây nhiễm từ nhiều loại động vật khác. Do theo các đàn chim cư trú, nên có độ lan truyền cao. Đồng thời, có khả năng lây nhiễm trực tiếp từ gia cầm (chim, gà) sang người.

Khi bị nhiễm cúm A H5N1, các triệu chứng thường gặp nhất bao gồm sốt cao trên 38 độ, ho, đau rát họng, đau cơ… Ở một số người còn có thể xuất hiện triệu chứng ban đầu như đau bụng, đau ngực, nôn ói hoặc tiêu chảy. Tình trạng nhiễm trùng virus có nguy cơ cao tiến triển nhanh thành các bệnh hô hấp nguy hiểm (như Hội chứng rối loạn hô hấp cấp tính – bị khó thở, thở gấp, viêm phổi) hay có những tác động thần kinh (co giật, xuất hiện các trạng thái tâm thần bất thường,…).

Biện pháp can thiệp hiệu quả

Theo bác sĩ Phát, virus H5N1 có thể lây nhiễm và phát bệnh ở người khi chúng ta tiếp xúc với gia cầm mang bệnh mà không có biện pháp bảo vệ. Đường lây nhiễm từ người sang người là rất hiếm.

Chuyên gia dẫn chứng, theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Mỹ, có một số việc làm có thể khiến chúng ta nhiễm bệnh như: Tiếp xúc, đụng chạm vào gia cầm bị bệnh; Chạm hoặc hít phải các chất tiết gia cầm bị bệnh; Tiếp xúc (giết mổ, chế biến với nguồn thịt bị nhiễm bệnh; Ăn thịt gia cầm hoặc trứng không nấu chín.

Trong khi đó, BS.CKI Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, bệnh cúm gia cầm tương đối phổ biến và có thể ảnh hưởng đến người bệnh ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, không giống các loại cúm khác ở người, cúm H5N1 không dễ dàng lây lan từ người sang người. Rất ít các trường hợp nhiễm bệnh này do lây truyền từ người sang người. Chỉ trong các trường hợp có sự tiếp xúc đặc biệt gần gũi với người bệnh như mẹ chăm sóc cho trẻ bị nhiễm bệnh thì cúm A/H5N1 mới lây từ người sang người.

Nguy cơ lớn nhất mắc cúm A/H5N1 là việc tiếp xúc với gia cầm bị bệnh hoặc các bề mặt bị ô nhiễm như lông, nước bọt hoặc phân của chúng. Rất hiếm khi dịch cúm gia cầm được truyền từ người sang người.

Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, đến nay, thế giới vẫn chưa có vắc-xin phòng cúm A/H5N1. Việc tiêm ngừa vắc-xin cúm phòng các chủng virus cúm A, B khác không có tác dụng phòng chống lại cúm chủng A/H5N1. Tuy nhiên, tiêm phòng cúm mùa chính là biện pháp can thiệp hiệu quả nhằm tránh sự tiếp xúc giữa virus cúm A/H5N1 với các loại virus cúm khác.