1/3, một ngày sau khi ca nhiễm Covid-19 đầu tiên tại Mỹ tử vong, anh em Matt và Noah Colvin đã lái chiếc S.U.V đi thu gom nước khử trùng tại mọi siêu thị từ Walmart đến Staples...
3 ngày sau đó, Noah Colvin đã thực hiện một chuyến đi dài hơn 2.000 km từ bang Tennessee đến bang Kentucky, chất đầy chiếc xe tải U-Haul với hàng nghìn chai nước rửa tay và khăn lau kháng khuẩn từ những cửa hàng tiện lợi anh ta nhìn thấy.
"Các cửa hàng gần khu vực tàu điện ngầm đều đã cháy hàng", Matt Colvin bắt đầu chụp lại sản phẩm và đăng bán trên Amazon.
300 chai nước rửa tay đầu tiên được đăng lên ngay lập tức cháy hàng, dù có giá từ 8 đến 70 USD, cao hơn rất nhiều lần so với thực tế. Đối với Matt, đó là sự đầu tư khôn ngoan trong thời điểm dịch bệnh.
Matt Colvin đứng trước gara của mình, nơi đã trở thành kho chứa hàng. Ảnh: The New York Times.
Mikeala Kozlowski, một y tá ở Dudley đã tìm kiếm nước rửa tay từ ngày 5/3, khi cô vừa sinh con đầu lòng. Tuy nhiên, như nhiều người khác, mọi cửa hàng cô ghé qua đều trống rỗng. Và khi cô kiểm tra trên Amazon, những thứ đó không có giá dưới 50 USD.
Kozlowski chỉ trích: "Chỉ có những người ích kỷ mới có thể kiếm tiền trên sức khoẻ của người khác trong thời điểm như thế này".
Trục lợi từ một đại dịch
Chợ điện tử như Amazon và eBay đã tạo ra một ngành công nghiệp đang phát triển gồm những người bán lẻ độc lập. Có thể dễ dàng tìm thấy mọi thứ tại đây, từ mặt hàng giảm giá đến những sản phẩm giới hạn, dù các cửa hàng bình thường đã treo biển bán hết.
Những người người bán lẻ như Colvin gọi đó là chênh lệch giá bán lẻ, một nghề nghiệp mới trong thế kỷ 21.
Colvin, từng là một cựu trung sĩ kỹ thuật của Không quân và bắt đầu bán hàng trên Amazon vào năm 2015. Ông bán mọi thứ, từ giày Nike giới hạn đến đồ chơi và các sản phẩm xu hướng.
Ngay khi chủng virus corona mới xuất hiện tại Trung Quốc vào đầu tháng 2, Colvin đã tìm thấy một cơ hội đầu tư lớn: đại dịch. Khẩu trang N95, khăn giấy Clorox, nước rửa tay... liên tục đứng trong top tìm kiếm của Amazon khiến ông đưa ra quyết định hút nguồn cung và bán cho thị trường.
Đó là một chiến lược hiệu quả. Chỉ một vài tuần sau khi dịch bệnh bùng phát, giá các mặt hàng trên đã tăng vọt trên Amazon.
Noah Colvin vận chuyển hàng từ xe tải vào kho cho anh trai. Ảnh: The New York Times.
Colvin tìm thấy một công ty thanh lý gần 2.000 gói sản phẩm cho tình huống khẩn cấp. Mỗi gói gồm 50 chiếc khẩu trang, 4 chai nước khử trùng và nhiệt kế. Giá mỗi gói là 5 USD và được ông mặc cả thành công xuống còn 3,5 USD.
2.000 sản phẩm phẩm đó được bán lại trên eBay với giá 50 USD trở lên và ngay lập tức cháy hàng.
Thành công đầu tiên khiến ông tham vọng hơn. Khi nhìn thấy người dân Mỹ hoảng loạn tìm kiếm nước rửa tay và khẩu trang, ông và em trai của mình lên đường tìm hàng dự trữ.
Ở những nơi khác trên khắp nước Mỹ, nhiều người bán hàng Amazon cũng làm như vậy. Chris Anderson tại Pennsylvania, cho biết anh và một người bạn đã lái xe quanh Ohio, mua khoảng 10.000 khẩu trang từ các cửa hàng. Anh dùng phiếu giảm giá để mua 10 chiếc khẩu trang với giá khoảng 15 USD và bán lại chúng với giá từ 40 đến 50 USD.
Eric, một tài xế xe tải đến từ Ohio cho biết ông cũng thu mua được khoảng 10.000 khẩu trang.
"Tôi mua một gói khẩu trang 10 chiếc với giá 20 USD và bán lại với giá 80 USD, một số gói được bán với giá 125 USD. Tất cả đều cháy hàng", Eric tính toán lợi nhuận khổng lồ.
Nhiều cửa hàng địa phương cũng bắt đầu dọn sạch các kệ hàng và bắt đầu bán hàng trực tuyến.
Biện pháp mạnh tay
Sau khi nhận nhiều chỉ trích, Amazon đưa ra các biện pháp mạnh tay hơn. Nhiều tài khoản bán hàng bị đình chỉ và bị ban lệnh cảnh báo.
Đại diện của Amazon phát biểu: "Việc tăng giá các mặt hàng nêu trên vi phạm các chính sách của chúng tôi. Đây là các hành động phi đạo đức và bất hợp pháp. Nếu các đối tác tiếp tục tăng giá các sản phẩm y tế trong thời điểm hiện tại, những tài khoản đó sẽ bị xoá vĩnh viễn".
"Ngoài việc xoá hoạt động của các tài khoản này, chúng tôi hoan nghênh người mua báo cáo lại các vi phạm của bên bán tới chúng tôi và tới chính quyền các bang", đại diện của Amazon nói thêm.
Chợ điện tử eBay thậm chí có đưa ra biện pháp mạnh tay hơn, nghiêm cấm mua bán khẩu trang và nước khử trùng trong phạm vi Mỹ.
17.700 chai nước khử trùng trong kho của Matt Colvin. Ảnh: The New York Times.
Theo thống kê từ Amazon, anh em nhà Colvin chỉ là một trong số hàng nghìn người bán hàng đã càn quét nguồn cung chất khử trùng và khẩu trang từ những ngày đầu.
Amazon cho biết gần đây họ đã xóa hàng trăm nghìn sản phẩm y tế bị đẩy giá và đình chỉ hàng nghìn người bán hàng.
Các trang thương mại như Amazon, eBay hay Walmart đều đang cố gắng ngăn người bán của mình kiếm lợi nhuận bất hợp pháp từ một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng.
Nhiều bang tại Mỹ đã có những biện pháp cứng rắn hơn để bảo vệ quyền lợi của người dân.
Các quan chức Washington cho biết có thể áp dụng luật bảo vệ người tiêu dùng để kiện các nền tảng bán hàng hoặc người bán khi các sản phẩm đội giá được bán cho cư dân Washington, ngay cả khi người bán không thuộc bang này,
Bang Tennessee, nơi Colvin sống, có luật cấm tăng giá đối với hàng hóa và dịch vụ thiết yếu, bao gồm cả xăng dầu đến sản phẩm y tế, trong điều kiện đối phó dịch bệnh và thảm họa.
Văn phòng tổng chưởng lý bang Tennessee cho biết họ đã gửi các nhà điều tra đến nhà Colvin và đang điều tra vụ án của ông.
Bây giờ, khi hàng triệu người Mỹ tìm kiếm chất khử trùng trong vô vọng, Colvin khổ sở ngồi trên "ngai vàng" từ 17.700 chai nước khử trùng.
"Tôi phải làm gì bây giờ?", Colvin nói.